# TANIK
# davanın tarafları dışında ancak üçüncü kişiler davada tanık olarak gösterilebilir
# Tanık listesinde gösterilmemiş olan kimseler tanık olarak dinlenemeyece leri gibi ikinci bir tanık listesi de verilemez
- ikinci Tanık listesinin verilemeyeceğine ilişkin kesin kural kamu düzenindendir ve hakim bunu kendiliğinden dikkate almak zorundadır
# Tanık listesinde tanığın adresi gösterilmemiş veya gösterilen adreste tanık bulunamamışsa tarafa adres göstermesi için işin niteliğine uygun kesin bir süre verilir
- bu uygun süreyi hakim takdir ve tespit eder
- tanınan süre içinde adres gösterilmez veya bildirilen yeni adres doğru olmazsa tanığın dinlenmesinden vazgeçilmiş sayılır
# Tanık dinletmek isteyen taraf öncelikle hangi konuda tanık dinletmek istediğini mahkemeye bildirir
- hakim istenen konuda Tanık dinletmenin mümkün olup olmadığını araştırır
- Tanık dinletilebilmesi için konunun taraflar arasında uyuşmazlık halinde olması ve o konuda tanık dinletmenin mümkün olması gerekir
# kesin delil ile ispat edilmesi gereken bir konuda kesin delille ispata ilişkin bir istisna bulunmamasına rağmen Tanık dinletilmesi istenirse hakim diğer tarafa bu hususu hatırlatarak muvafakat verip vermediğini solar - Eğer diğer taraf açıkça muvafakat verirse hakim sanık dinleyebilir
- aksi takdirde Tanık dinleyemez
# Tanık gösteren taraf tanıkların mahkemeye gelmeleri için hakimin belirlediği tanık giderlerini de verilen kesin süre içinde avans olarak mahkeme veznesine yatırılmalıdır
- süresi içinde Tanık gider avansını yatırmayan taraf Tanık dinletmekten vazgeçmiş sayılır
# davanın taraflarına tanıklarını bizzat hazır bulundurmaları şeklinde bir yüküm yüklenemez.
# Tanık davetiye ile çağırılır
- ancak davetiye gönderilmeden taraflarca hazır bulundurulan tanık da dinlenir
- şu kadarki Tanık listesi için kesin süre verildiği ve dinlenme gününün belirlendiği hallerde liste verilmemiş olsa dahi taraf o duruşmada hazır bulundurursa tanıklar dinlenir
# davetiyenin duruşma gününden en az bir hafta önce tebliğ edilmiş olması gerekir
acele hallerde Tanığın daha önce gelmesine karar verilebilir
# Tanık daveti gerektiğinde telefon faks elektronik posta gibi araçlardan yararlanmak suretiyle de yapılabilir
ancak davete rağmen gelmemeye bağlanan sonuçlar bu durumda uygulanmaz
# tanıklık yapma mecburiyeti
- kural olarak tanıklık yapmak mecburidir
- tanıklık yapma yükümlülüğü 3 unsuru içerir: ilk olarak çağrıldığı mahkemeye gelmek ikinci olarak tanık olarak yapacağı beyanların doğruluğu hakkında ifade öncesinde yemin etmek üçüncü olarak sorulan sorular üzerine bildiklerini doğru şekilde açıklamak
- davanın hakimi gerekli görülen hallerde sözlü olarak dinlenmesi yerine belirlenecek süre içinde cevaplarını yazılı olarak bildirmesi için tanığa soru kağıdı gönderilmesine karar verebilir hakim verilen yazılı cevaplarını yetersiz olması halinde tanığı dinlenmek üzere davet edebilir
- usulüne uygun olarak çağrıldığı halde mazeret bildirmeksizin gelmeyen Tanık zorla getirilir ve gelmemesinin sebep olduğu giderler ve Disiplin para cezasına hükmolunur
- zorla getirilen Tanık Evvelce gelmemesini haklı gösterecek sebepleri sonradan bildirirse aleyhine hükmedilen giderler ve Disiplin para cezası kaldırılır
- tanıklık yapacak kişinin temyiz kudretine sahip olması gerekir
- Türk yargısına tabi olmayan kişiler tanıklık yapma yükümlülüğü yoktur
# kamu görevlileri görevlerinden ayrılmış olsalar bile görevleri gereğince sır olarak saklamak zorunda oldukları hususlar hakkında sırrın ait olduğu resmi makamın yazılı izni olmadıkça tanık olarak dinlemezler
- bu izin milletvekilleri hakkında TBMM bakanlar hakkında cumhurbaşkanı ve diğerleri hakkında bağlı oldukları bakan veya kuruluşun amiri tarafından verilir
- tanıklık kamu yararına aykırı bulunmadıkça izin verilmesinden kaçınılamaz
- bu izin mahkeme kararı üzerine yazı ile istenir ve izin verince Tanık davet edilerek dinlenir
# tanıklıktan çekinme hakkı
# kanunda açıkça belirtilmiş olan hallerde tanık olarak çağrılmış bulunan kimse tanıklık yapmaktan çekinebilir
# kişisel nedenlerle tanıklıktan çekilme sebeplerin varlığı halinde hakim tanık olarak çağrılmış kimsenin çekinme Hakkı bulunduğunu önceden hatırlatır
A. kişisel nedenlerle tanıklıktan çekinme
- aşağıdaki kimseler kişisel halleri gereği tanıklıktan çekinebilirler
1. İki taraftan birinin nişanlısı
2. evlilik bağı ortadan kalkmış olsa da İki taraftan birinin eşi
3. kendisi veya eşinin altsoy veya üst soyu
4. taraflardan biri ile arasında evlilik bağı bulunanlar
5. üçüncü derece de dahil olmak üzere kan veya kendisini oluşturan evlilik ortadan kalkmış olsa dahi kayın hısımları
6. koruyucu aile ve onların çocukları ile koruma altına alınan çocuk
B. sır nedeniyle tanıklıktan çekinme
- kanun gereği sır olarak korunması gereken bilgiler hakkında tanıklığına başvurulacak kimseler bu hususlar hakkında tanıklıktan çekinebilirler
- Örneğin Doktor ve noter gibi kimseler
- avukatlar görevleri dolayısıyla öğrendikleri sırları açıklayamazlar açıklayabilmeleri müvekkillerinin iznine bağlıdır
- ancak müvekkilinin iznine rağmen avukat tanıklık yapmaktan çekinebilir
C. menfaat ihlali tehlikesi nedeniyle tanıklıktan çekinme
1. Tanığın beyanı kendisine veya kanunda yazılı kimselerinden birine doğrudan doğruya maddi bir zarar verecekse
2. Tanığın beyanı kendisinin veya kanunda yazılı kimselerden birinin şeref veya itibarını ihlal edecek ya da ceza soruşturmasına veya kovuşturmasına sebep olacaksa
3. Tanığın beyanı meslek veya sanatına ait olan sırların ortaya çıkmasına sebebiyet verecekse
# Yukarıda belirtilen sebeplerden birine dayanarak tanıklıktan çekilmek isteyen kişi çekinme sebebini ve bu sebebi haklı gösterecek delillerini dinleneceği günden önce yazılı veya davet edildiği duruşmada sözlü olarak bildirmek zorundadır
- çekinme sebeplerini ve bunun dayanaklarını önceden bildirmiş olan tanık belli günde mahkemeye gelmek zorunda değildir
- mahkeme duruşma da bulunan tarafları dinledikten sonra tanıklıktan çekinmenin haklı olup olmadığına karar verir
# tanıklıktan çekinme hakkının istisnaları
# kişisel nedenlerle tanıklıktan çekinebilecekler (A)
sır nedeniyle tanıklıktan çekinebilecekler (B)
menfaat ihlali nedeniyle tanıklıktan çekinebileceklerden tanığın kendisi ve yakınlarına doğrudan maddi zarar tehlikesi bulunan hallerdeki kişiler (C 1)
aşağıdaki durumlarda tanıklıktan çekilemez:
1. bir hukuki işlemin yapılması sırasında tanık olarak bulundurmuş olan kimse o işlemin esasi ve içeriği hakkında
2. aile bireylerinin doğum ölüm veya evlenmelerinden kaynaklanan olaylar hakkında
3. Aile bireyleri arasında ailevi ilişkilerden kaynaklanan mali uyuşmazlıklara ilişkin vakalar hakkında
4. taraflardan birinin hukuki halefi veya temsilcisi olarak kendisinin yaptığı işler hakkında
# taraflardan birinin gösterdiği tanık
-kanuni bir sebep göstermeden tanıklıktan çekinir
-yemin etmez ya da
-göstermiş olduğu sebep mahkemece kabul edilmemesine rağmen tanıklık yapmaktan çekilirse
disiplin para cezasına ve bu yüzden doğan giderleri ödemesine hükmedilir ve yeniden dinlenilmek üzere yargılama başka güne bırakılır
-Tanık kendisine sorulan sorulara cevap vermez veya yemin etmemekte dilenirse o mahkemece 2 haftayı geçmemek üzere disiplin hapsine mahkum edilir
# tanıkların dinlenmesi
- Tanık hakim tarafından ve kural olarak davaya bakan mahkemece dinlenir
- mahkeme gerçeğin ortaya çıkması için gerekli ise tanığın olayın gerçekleştiği veya şeyin bulunduğu yerde dinlenilmesine karar verebilir
- mahkeme hasta veya engelli olmasından dolayı gelemeyen tanığı bulunduğu yerde dinler
- mahkemenin yargı çevresi dışında bulunan tanığın bulunduğu yer mahkemesi tarafından dinlenmesine karar verilebilir
tanığın nerede hangi gün ve saatte dinleneceği açıkk talepleri halinde taraflara tebliğ edilir
# Tanığın bulunduğu yerden ses ve görüntü nakli mümkün olan hallerde tarafların rızasıyla tanığın bizzat davaya bakan hakim tarafından dinlenmesi de mümkündür
# bir tarafta gösterilen ve mahkemece dinlenmeye çağrılan tanığa diğer taraf itiraz edebilir Tanığın davada yararı bulunmak gibi tanıklığının doğruluğu konusunda kuşku gerektiren sebepler varsa bunu İki taraftan biri iddia ve ispat edebilir
#- dinlendiği sırada 15 yaşını bitirmemiş olanlar ile
- yeminin niteliği ve önemini kavrayamayacak derecede ayırt etme gücüne sahip olmayanlar yeminsiz dinleneirer
# yemin tanığın dinlenmesinden önce eda edilir
# tanıklar hakim tarafından ayrı ayrı dinlenir ve dinlenirken henüz dinlenmemiş olanlar salonda bulunamazlar
tanıkları gerektiğinde yüzleştirilirler
# mahkeme gösterilen tanıklardan bir kısmının tanıklığı ile ispat edilmek istenen husus hakkında yeterli derecede bilgi edindiği takdirde geri kalanların dinlenmemesine karar verebilir
# davanın tarafları dışında ancak üçüncü kişiler davada tanık olarak gösterilebilir
# Tanık listesinde gösterilmemiş olan kimseler tanık olarak dinlenemeyece leri gibi ikinci bir tanık listesi de verilemez
- ikinci Tanık listesinin verilemeyeceğine ilişkin kesin kural kamu düzenindendir ve hakim bunu kendiliğinden dikkate almak zorundadır
# Tanık listesinde tanığın adresi gösterilmemiş veya gösterilen adreste tanık bulunamamışsa tarafa adres göstermesi için işin niteliğine uygun kesin bir süre verilir
- bu uygun süreyi hakim takdir ve tespit eder
- tanınan süre içinde adres gösterilmez veya bildirilen yeni adres doğru olmazsa tanığın dinlenmesinden vazgeçilmiş sayılır
# Tanık dinletmek isteyen taraf öncelikle hangi konuda tanık dinletmek istediğini mahkemeye bildirir
- hakim istenen konuda Tanık dinletmenin mümkün olup olmadığını araştırır
- Tanık dinletilebilmesi için konunun taraflar arasında uyuşmazlık halinde olması ve o konuda tanık dinletmenin mümkün olması gerekir
# kesin delil ile ispat edilmesi gereken bir konuda kesin delille ispata ilişkin bir istisna bulunmamasına rağmen Tanık dinletilmesi istenirse hakim diğer tarafa bu hususu hatırlatarak muvafakat verip vermediğini solar - Eğer diğer taraf açıkça muvafakat verirse hakim sanık dinleyebilir
- aksi takdirde Tanık dinleyemez
# Tanık gösteren taraf tanıkların mahkemeye gelmeleri için hakimin belirlediği tanık giderlerini de verilen kesin süre içinde avans olarak mahkeme veznesine yatırılmalıdır
- süresi içinde Tanık gider avansını yatırmayan taraf Tanık dinletmekten vazgeçmiş sayılır
# davanın taraflarına tanıklarını bizzat hazır bulundurmaları şeklinde bir yüküm yüklenemez.
# Tanık davetiye ile çağırılır
- ancak davetiye gönderilmeden taraflarca hazır bulundurulan tanık da dinlenir
- şu kadarki Tanık listesi için kesin süre verildiği ve dinlenme gününün belirlendiği hallerde liste verilmemiş olsa dahi taraf o duruşmada hazır bulundurursa tanıklar dinlenir
# davetiyenin duruşma gününden en az bir hafta önce tebliğ edilmiş olması gerekir
acele hallerde Tanığın daha önce gelmesine karar verilebilir
# Tanık daveti gerektiğinde telefon faks elektronik posta gibi araçlardan yararlanmak suretiyle de yapılabilir
ancak davete rağmen gelmemeye bağlanan sonuçlar bu durumda uygulanmaz
# tanıklık yapma mecburiyeti
- kural olarak tanıklık yapmak mecburidir
- tanıklık yapma yükümlülüğü 3 unsuru içerir: ilk olarak çağrıldığı mahkemeye gelmek ikinci olarak tanık olarak yapacağı beyanların doğruluğu hakkında ifade öncesinde yemin etmek üçüncü olarak sorulan sorular üzerine bildiklerini doğru şekilde açıklamak
- davanın hakimi gerekli görülen hallerde sözlü olarak dinlenmesi yerine belirlenecek süre içinde cevaplarını yazılı olarak bildirmesi için tanığa soru kağıdı gönderilmesine karar verebilir hakim verilen yazılı cevaplarını yetersiz olması halinde tanığı dinlenmek üzere davet edebilir
- usulüne uygun olarak çağrıldığı halde mazeret bildirmeksizin gelmeyen Tanık zorla getirilir ve gelmemesinin sebep olduğu giderler ve Disiplin para cezasına hükmolunur
- zorla getirilen Tanık Evvelce gelmemesini haklı gösterecek sebepleri sonradan bildirirse aleyhine hükmedilen giderler ve Disiplin para cezası kaldırılır
- tanıklık yapacak kişinin temyiz kudretine sahip olması gerekir
- Türk yargısına tabi olmayan kişiler tanıklık yapma yükümlülüğü yoktur
# kamu görevlileri görevlerinden ayrılmış olsalar bile görevleri gereğince sır olarak saklamak zorunda oldukları hususlar hakkında sırrın ait olduğu resmi makamın yazılı izni olmadıkça tanık olarak dinlemezler
- bu izin milletvekilleri hakkında TBMM bakanlar hakkında cumhurbaşkanı ve diğerleri hakkında bağlı oldukları bakan veya kuruluşun amiri tarafından verilir
- tanıklık kamu yararına aykırı bulunmadıkça izin verilmesinden kaçınılamaz
- bu izin mahkeme kararı üzerine yazı ile istenir ve izin verince Tanık davet edilerek dinlenir
# tanıklıktan çekinme hakkı
# kanunda açıkça belirtilmiş olan hallerde tanık olarak çağrılmış bulunan kimse tanıklık yapmaktan çekinebilir
# kişisel nedenlerle tanıklıktan çekilme sebeplerin varlığı halinde hakim tanık olarak çağrılmış kimsenin çekinme Hakkı bulunduğunu önceden hatırlatır
A. kişisel nedenlerle tanıklıktan çekinme
- aşağıdaki kimseler kişisel halleri gereği tanıklıktan çekinebilirler
1. İki taraftan birinin nişanlısı
2. evlilik bağı ortadan kalkmış olsa da İki taraftan birinin eşi
3. kendisi veya eşinin altsoy veya üst soyu
4. taraflardan biri ile arasında evlilik bağı bulunanlar
5. üçüncü derece de dahil olmak üzere kan veya kendisini oluşturan evlilik ortadan kalkmış olsa dahi kayın hısımları
6. koruyucu aile ve onların çocukları ile koruma altına alınan çocuk
B. sır nedeniyle tanıklıktan çekinme
- kanun gereği sır olarak korunması gereken bilgiler hakkında tanıklığına başvurulacak kimseler bu hususlar hakkında tanıklıktan çekinebilirler
- Örneğin Doktor ve noter gibi kimseler
- avukatlar görevleri dolayısıyla öğrendikleri sırları açıklayamazlar açıklayabilmeleri müvekkillerinin iznine bağlıdır
- ancak müvekkilinin iznine rağmen avukat tanıklık yapmaktan çekinebilir
C. menfaat ihlali tehlikesi nedeniyle tanıklıktan çekinme
1. Tanığın beyanı kendisine veya kanunda yazılı kimselerinden birine doğrudan doğruya maddi bir zarar verecekse
2. Tanığın beyanı kendisinin veya kanunda yazılı kimselerden birinin şeref veya itibarını ihlal edecek ya da ceza soruşturmasına veya kovuşturmasına sebep olacaksa
3. Tanığın beyanı meslek veya sanatına ait olan sırların ortaya çıkmasına sebebiyet verecekse
# Yukarıda belirtilen sebeplerden birine dayanarak tanıklıktan çekilmek isteyen kişi çekinme sebebini ve bu sebebi haklı gösterecek delillerini dinleneceği günden önce yazılı veya davet edildiği duruşmada sözlü olarak bildirmek zorundadır
- çekinme sebeplerini ve bunun dayanaklarını önceden bildirmiş olan tanık belli günde mahkemeye gelmek zorunda değildir
- mahkeme duruşma da bulunan tarafları dinledikten sonra tanıklıktan çekinmenin haklı olup olmadığına karar verir
# tanıklıktan çekinme hakkının istisnaları
# kişisel nedenlerle tanıklıktan çekinebilecekler (A)
sır nedeniyle tanıklıktan çekinebilecekler (B)
menfaat ihlali nedeniyle tanıklıktan çekinebileceklerden tanığın kendisi ve yakınlarına doğrudan maddi zarar tehlikesi bulunan hallerdeki kişiler (C 1)
aşağıdaki durumlarda tanıklıktan çekilemez:
1. bir hukuki işlemin yapılması sırasında tanık olarak bulundurmuş olan kimse o işlemin esasi ve içeriği hakkında
2. aile bireylerinin doğum ölüm veya evlenmelerinden kaynaklanan olaylar hakkında
3. Aile bireyleri arasında ailevi ilişkilerden kaynaklanan mali uyuşmazlıklara ilişkin vakalar hakkında
4. taraflardan birinin hukuki halefi veya temsilcisi olarak kendisinin yaptığı işler hakkında
# taraflardan birinin gösterdiği tanık
-kanuni bir sebep göstermeden tanıklıktan çekinir
-yemin etmez ya da
-göstermiş olduğu sebep mahkemece kabul edilmemesine rağmen tanıklık yapmaktan çekilirse
disiplin para cezasına ve bu yüzden doğan giderleri ödemesine hükmedilir ve yeniden dinlenilmek üzere yargılama başka güne bırakılır
-Tanık kendisine sorulan sorulara cevap vermez veya yemin etmemekte dilenirse o mahkemece 2 haftayı geçmemek üzere disiplin hapsine mahkum edilir
# tanıkların dinlenmesi
- Tanık hakim tarafından ve kural olarak davaya bakan mahkemece dinlenir
- mahkeme gerçeğin ortaya çıkması için gerekli ise tanığın olayın gerçekleştiği veya şeyin bulunduğu yerde dinlenilmesine karar verebilir
- mahkeme hasta veya engelli olmasından dolayı gelemeyen tanığı bulunduğu yerde dinler
- mahkemenin yargı çevresi dışında bulunan tanığın bulunduğu yer mahkemesi tarafından dinlenmesine karar verilebilir
tanığın nerede hangi gün ve saatte dinleneceği açıkk talepleri halinde taraflara tebliğ edilir
# Tanığın bulunduğu yerden ses ve görüntü nakli mümkün olan hallerde tarafların rızasıyla tanığın bizzat davaya bakan hakim tarafından dinlenmesi de mümkündür
# bir tarafta gösterilen ve mahkemece dinlenmeye çağrılan tanığa diğer taraf itiraz edebilir Tanığın davada yararı bulunmak gibi tanıklığının doğruluğu konusunda kuşku gerektiren sebepler varsa bunu İki taraftan biri iddia ve ispat edebilir
#- dinlendiği sırada 15 yaşını bitirmemiş olanlar ile
- yeminin niteliği ve önemini kavrayamayacak derecede ayırt etme gücüne sahip olmayanlar yeminsiz dinleneirer
# yemin tanığın dinlenmesinden önce eda edilir
# tanıklar hakim tarafından ayrı ayrı dinlenir ve dinlenirken henüz dinlenmemiş olanlar salonda bulunamazlar
tanıkları gerektiğinde yüzleştirilirler
# mahkeme gösterilen tanıklardan bir kısmının tanıklığı ile ispat edilmek istenen husus hakkında yeterli derecede bilgi edindiği takdirde geri kalanların dinlenmemesine karar verebilir
Yorumlar
Yorum Gönder