YAPTIRIM TEORİSİ
Yaptırım uygulanması ile Güdülen amaçlardan Birisi bir haksızlığa uğrayan kişinin mağduriyetini gidermektir
Yaptırım uygulanması ile Gülen bir başka amaç haksızlığı gerçekleştiren kişi üzerinde belli fiili ve hukuki sonuçlar doğurması bu kişi belli etkilerde bulunmasıdır
Kişiyi cezalandırmak ile güdülen amaç içinde bulunduğu kusurluluk durumundan İbra olmasını sağlamaktır
Güvenlik tedbirine hükmedilbilmesi için kişinin kusurlu telafi edilmesi gerekli değildir
Kusur haksızlık teşkil eden bir fiili işleyen kişi hakkında bu fiili Dolayısıyla bulunulan bir kınamaya hangisidir
Kişinin cezalandırılabilme si için tek dayanağı oluşturan şey kusurdur
Ceza'nın birincil amacı müspet anlamda özel önlemidir yani suç işleyen kişinin yeniden topluma kazandırılması Iğdır
Kusur hem cezanın sebebi hem de sınırının belirlenmesinde bir ölçüdür
Kişi işlemiş bulunduğu suçtan dolayı kusurlu edilmemesi durumunda hakkında ceza verilmesine yer olmadığı kararı verilir
Kusursuz Suç ve Ceza olmaz
Ceza yaptırımı insan haysiyeti ile bağdaşır nitelikte olmalıdır
Hapis cezası sadece infaz Suresi ve infaz koşulları bakımında
- ağırlaştırılmış hapis cezası
- Müebbet hapis cezası
- süreli hapis cezası
olan bir ayrıma tabi tutulmuştur
Hükmedilen bir yıl veya daha az süreli hapis cezası kısa süreli hapis cezasıdır
Süreli hapis cezası kanunda aksi belirtilmeyen hallerde 1 aydan az 20 yıldan fazla olamaz
Süreli hapis cezasını gerektiren bir suçtan dolayı kanunun cezanın bireyselleştirilmesi ve belirlenmesi hükümlerine göre belirlenen sonuç ceza 30 yıldan fazla olamaz
Türk Ceza Kanunu'nda cezaların içtimaı ilişkin hüküm yoktur Bu yüzden kural olarak her bir suçla ilgili ayrı ayrı cezaya hükmedilir ve her bir ceza bağımsızlığını korur
UZLAŞMA
Kanunda sayılı suçlarda şüpheli ile mağdur veya suçtan zarar gören gerçek veya özel hukuk tüzel kişisinin uzlaştırması girişiminde
- soruşturulması ve kovuşturulması şikayete bağlı suçlarda
- şikayete bağlı olup olmadığına bakılmaksızın kanunda katalog şeklinde sayılan suçlarda
Soruşturulması ve kovuşturulması şikayete bağlı olanlar hariç diğer Kanunları'nda yer alan suçlarla ilgili uzlaştırma yoluna gidilebilmesi için kanunda açık hüküm bulunmalıdır
Soruşturulması ve kovuşturulması şikayete bağlı olsa bile
- Etkin pişmanlık hükümlerine yer verilen suçlar ile
- cinsel dokunulmazlığa karşı suçlarda uzlaştırma yoluna gidilemez
Soruşturma konusu suçun uzlaşmaya tabi olması halinde Cumhuriyet Savcısı veya talimatı üzerine adli kolluk görevlisi şüpheli ile mağdur veya suçtan zarar gören uzlaşma teklifinde bulunur
Şüphelinin Mağdurun veya suçtan zarar Gören Reşit olmaması halinde uzlaşma teklifi Kanuni temsilcilerine yapılır
Şüpheli mağdur veya suçtan zarar gören kendisine uzlaşma teklifinde bulunduğun andan itibaren 3 gün içinde kararını bildirmediği takdirde teklifi reddetmiş sayılır
Uzlaşma teklifinde bulunması halinde kişiye uzlaşmanın mahiyeti ve uzlaşmayı kabul veya reddetmesinin hukuki sonuçları anlatılır
Resmi mercilere beyan edilmiş olup da soruşturma dosyasında yer alan adreste bulunmama veya yurtdışında olmaya da başka bir nedenle mağdura suçtan zarar gören şüpheliye veya bunların temsilcisine ulaşılamazsa uzlaştırma yoluna gidilmeden soruşturma tamamlanır
Birden fazla kişinin mağduriyetini veya zarar görmesine sebebiyet veren bir suçtan dolayı uzlaştırma yoluna gidilebilmesi için mağdur veya suçtan zarar görenlerin hepsinin uzlaşmayı kabul etmesi gerekir
uzlaşma teklifinde bulunması veya teklifin kabul edilmesi soruşturma konusu suça ilişkin delillerin toplanmasını ve koruma tedbirlerinin uygulanmasına engel değildir
Şüpheli ve mağdur veya suçtan zarar gören uzlaşma teklifini kabul etmeleri durumunda Cumhuriyet Savcısı
- uzlaştırmayı kendisi gerçekleştirebilir
- uzlaştırmacı olarak avukat görevlendirebilir
- hukuk eğitimi görmüş kişiler arasından uzlaşmacı görevlendirebilir
Ceza muhakemesi kanununda belirlenen Hakimin davaya bakamayacağı haller ve hakimin reddi sebepleri uzlaştırmacı görevlendirilmesi ile ilgili olarak göz önünde bulundurulur
Uzlaştırmacı Dosya içindeki belgelerin örneği kendisine verildikten itibaren en geç 30 gün içinde uzlaştırma işlemlerinin sonuçlandırır Cumhuriyet Savcısı bu süreyi en çok 20 gün daha uzatılabilir
Uzlaştırma müzakereleri gizli olarak yürütülür
Şüpheli mağdur veya suçtan zarar görenin kendisi ya da Kanuni temsilcisi ya da vekil müzakerelere katılmaktan imtina ederse uzlaşmayı kabul etmemiş sayılır
Uzlaşma teklifinin reddedilmesine rağmen şüpheli ile mağdur veya suçtan zarar gören Ulaştıklarını gösteren belge ile en geç iddianamenin düzenlendiği tarihe kadar Cumhuriyet savcısına başvurarak uzaklaştıklarını beyan edebilirler
Cumhuriyet Savcısı uzlaşmanın tarafların Özgür iradelerine dayandığını ve edimin hukuka uygun olduğunu belirlerse uzlaşma raporunu ve belge imza altına alarak soruşturma dosyasında koyar
uzlaştırmanın sonuçsuz kalması halinde tekrar uzlaştırma yoluna gidilemez
Uzlaştırma sonucunda şüphelinin edimini bir seferde yerine getirmesi halinde kovuşturmaya yer olmadığı kararı verilir
edimin yerine getirilmesi ileri tarihe bırakılmış sa Takside bağlanmış sayada süreklilik arz ediyorsa şüpheli hakkında kamu davasının açılmasının ertelenmesi kararı verilir erteleme süresince zamanaşımı işlemez
Kamu davasının açılmasının ertelenmesi kararından sonra uzlaşmanın gereklerinin yerine getirilmemesi halinde Kamu davası açılır
Uzlaşmanın sağlanması halinde soruşturma konusu suç nedeniyle tazminat davası açılamaz açılmış olan davadan feragat edilmiş sayılır
Şüphelinin edimini yerine getirmemesi halinde uzlaşma raporu veya belgesi icra iflas kanununda yazılı ilam niteliğindeki belgeler de sayılır
Uzlaştırma müzakereleri sırasında yapılan açıklamalar herhangi bir soruşturma ve kovuşturma da ya da davada delil olarak kullanılamaz
Şüpheli mağdur ya da suçtan zarar gören den birine ilk uzlaştırma teklifinde bulunulduğu tarihten başlayarak uzlaştırma girişiminin sonuç kaldığı ve en geç uzlaştırmacının raporunu verdiği tarihe kadar dava zamanaşımı ve kovuşturma koşulu olan dava suresi işlemez
Uzlaştırmacı ücreti ve diğer uzlaştırma giderleri yargılama giderlerinden sayılır uzlaşmanın gerçekleşmesi halinde bu giderler devlet hazinesi tarafından karşılanır
Uzlaşma sonucunda verilecek kararlarla ilgili olarak kanun Yollarına başvurulabilir
Mahkeme tarafından uzlaştırma
Kamu davası açıldıktan sonra kovuşturma konusu suçun uzlaşma kapsamında olduğu anlaşılırsa mahkeme tarafından uzlaştırma işlemleri yapılır
Uzlaşma gerçekleştiği takdirde mahkeme uzlaşma sonucunda edimini bir seferde yerine getirmesi halinde davanın düşmesi ne karar verir
Edimin yerine getirilmesinin ileri tarihe bırakılması takside bağlanması ya da süreklilik arz etmesi halinde hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilir geri bırakma süresince zamanaşımı işlemez hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verildikten sonra uzlaşmanın gerekleri yerine getirilmemesi durumunda mahkeme tarafından hüküm açıklanır
KAMU DAVASININ AÇILMASININ ERTELENMESİ
Uzlaştırma hükümleri saklı kalmak üzere Cumhuriyet Savcısı soruşturulması ve kovuşturulması şikayete bağlı olup üst sınırı bir yıl veya daha az süreli hapis cezasını gerektiren suçlardan dolayı yeterli şüphenin varlığına rağmen kamu davasının açılmasının 5 yıl süreyle ertelenmesine karar verebilir suçtan zarar gören bu karara itiraz edebilir
Kamu davasının ertelenmesi ne karar verilebilmesi için uzlaştırmaya ilişkin hükümler saklı kalmak üzere
- şüphelinin daha önce kasıtlı bir suçtan dolayı hapis cezası ile mahkum olmamış bulunması
- yapılan soruşturmanın Kamu davası açılmasının ertelenmesi halinde şüphelinin suç işlemekten çekileceği kanaatini vermesi
- Kamu davası açılmasının ertelenmesi nin Şüpheli ve toplum açısından Kamu davası açılmasından Daha yararlı olması
- Suçun işlenmesiyle Mağdurun veya kamunun uğradığı zararın aynen iade suçtan önceki hale getirme veya Tazmin suretiyle tamamen giderilmesi gerekir
Erteleme süresi içinde kasıtlı bir suç işlemediği takdirde kovuşturmaya yer olmadığı kararı verilir
Erteleme süresi içinde kasıtlı bir suç işlenmesi halinde Kamu davası açılır
erteleme süresince zamanaşımı işlemez
amu davasının açılmasının ertelenmesi ne ilişkin kararlar bunlara özgü bir sisteme kaydedilir ve kayıtlar ancak bir soruşturma yada kovuşturma İle bağlantılı olarak savcı hakim veya mahkeme tarafından istenmesi halinde kullanılır
Hükmün açıklanmasının geri bırakılması
Mahkeme yaptığı yargılama sonucunda yüklenen suçun sanık tarafından işlendiğinin sabit görerek sanık hakkında belli bir cezaya hükmeder ve hükmün kurulmasından hemen sonra bunun açıklanmasının geri bırakılmasına karar verir
hükmün açıklanmasının geri bırakılması halinde dava derdest olmaya devam etmektedir
Hükmün açıklanmasının geri bırakılması halinde sanık hakkında verilmiş ve Fakat henüz kesinleşmemiş bir hüküm vardır
hakkında hüküm kurulmuş olan kişi sanık sıfatını taşımaya devam etmektedir ancak kurulan hüküm sanık hakkında herhangi bir hukuki sonuç doğrulamaktadır
Sana yüklenen suçtan dolayı yapılan yargılama sonunda hükmolunan ceza 2 yıl veya daha az süreli hapis veya Adli para cezası ise mahkeme hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verebilir dikkat karar vermek zorunda değildir
uzlaştırmaya ilişkin hükümler Burada da saklıdır
hükmün açıklanmasının geri bırakılması kurulan hükmün sanık hakkında bir hukuki Sonuç doğru mamasını ifade eder
Hükmün açıklanmasının geri bırakılmasının koşulları
- Sanığın daha önce kasıtlı bir suçtan mahkum olmamış bulunması
- mahkemeye Sanığın kişilik özellikleri ile duruşmadaki tutum ve davranışları göz önünde bulundurularak yeniden suç işlemeyeceği hususunda kanaate varılması
- suçun işlenmesi ile mağdurun veya kamunun uğradığı zararın aynen iade suçtan önceki hale getirme veya Tazmin suretiyle tamamen giderilmiş olması
- senin hükmün açıklanmasının geri bırakılmasını kabul etmesi
- Sanık hakkında mahkemece kurulan hükmün sonucunda 2 yıl veya daha az hapis veya Adli para cezasına hükmedilmiş olması
Açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilen hükümde mahkum olunan hapis cezası ertelenemez ve kısa süreli olması halinde seçenek yaptırımlara çevrilemez
hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararının verilmesi halinde sanık 5 yıl süreyle denetim süresine tabi tutulur Denetim süresi içinde kişi hakkında kasıtlı bir suç nedeniyle bir daha hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilemez
5 yıllık Denetim süresi içinde mahkeme 1 yıldan fazla olmamak üzere belirleyeceği süre ile denetimli serbestlik tedbirine tabi olması kararı verebilir
Denetim süresi içinde kasten yeni bir suç işlenmesi ya da denetimli serbestlik tedbirine ilişkin yükümlülüklere aykırı davranılması halinde mahkeme hükmü açıklar
ancak mahkeme kendisine yüklenen yükümlülükleri yerine getiremeyen Sanığın durumunu değerlendirerek Ceza'nın yarısına kadar belirleyeceği bir kısmının infaz edilmemesi ne ya da koşulların varlığı halinde hükümdeki hapis cezasının ertelenmesine ya da seçenek yaptırımlara çevrilmesi ne karar vererek yeni bir mahkumiyet hükmü kurabilir
Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararına itiraz edilebilir
hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı bunlara mahsus bir sisteme kaydedilir
Hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına ilişkin hükümler anayasada koruma altına alınan inkılap Kanunları'nda yer alan suçlarla ilgili olarak uygulanamaz
Terörle mücadele kanunu kapsamına giren suçlarla ilgili olarak hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilemez ancak suçu işlediği tarihte 15 yaşını doldurmamış çocuklar hakkında bu hüküm uygulanmaz
- Adli para cezalarının miktarı ne kadar olursa olsun hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilebileceğini dikkat edilmelidir sınırlama sadece hapis cezası bakımından dır
- Adli para cezası yanında hapis cezasına da hükmedilmiş s hapis cezası 2 yıl veya daha az ise hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilebilir
- 2 yıl veya daha az süreli hapis ya da Adli para cezasına mahkumiyetin yanısıra Müsadere hükmedilmiş olması hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına Engeldir Çünkü hüküm kısımlara bölünerek bir kısmı hakkında hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilip Diğer kısımları için hüküm açıklanamaz
- Daha önce işlenen kasıtlı bir suçtan dolayı hapis ya da Adli para cezasına mahkumiyet kesinleşmiş se hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına engeldir ancak kasıtlı bir suçtan dolayı sadece Güvenlik tedbirine hükmedilmesi bu hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına engel olmaz
- Kasıtlı suçtan dolayı verilmiş önceki mahkumiyetin ne kadar zaman önce işlenmiş olduğu önemli değildir hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına engel olur
Işlenmesi suretiyle kişiler veya kamu bakımından herhangi bir zarar meydana gelmediği genel tehlike suçları gibi suçlarda hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilebilir ve zararı giderim koşulu bunlarda ağlanmaz
Hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilebilmesi için tazmini gereken zararlar maddi zararı vardır
hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilmesi mağdur ya da suçtan zarar görenin Hukuk Mahkemesine başvurarak maddi ve manevi zararlarını Tazmin etmesine engel değildir
Güvenlik tedbirine hükmedilmiş olmasın açıklanmasının geri bırakılmasının ve karar verilmesine engel değildir
Ancak hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı sanık hakkında yutma alınan 2 yıl veya daha az süreli hapis ya da Adli para cezası ile ilgili olarak verilebilir Güvenlik Tedbiri ile ilgili olarak hükmün açıklanmasının geri bırakılması karar verilemez
Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı bütün bütünü ile ilgili olarak verilebilir hüküm kısımlara ayrılarak belli bir yaptırımla bağlantılı olarak hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilemez Bu nedenle Müsadere edilmesi gereken durumları ve hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilemez
Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı bir hüküm çeşidi olmadığı için karara karşı olan başvuru yolları olağan kanun Yollarına başvurulamaz itiraz yoluna başvurulabilir
itiraz mercii itiraza ilişkin değerlendirmesini dosya üzerinden yapar
Itiraz Merci koşulların gerçekleşip gerçekleşmediğini ve bunun yanında subuta ilişkin değerlendirmeleri de yapabilir
Yargıtay ve uygulamaya göre itiraz Merci sadece şekli hususları inceleyebilir
itiraz mercii hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararını kaldırırsa hükmü kendisi açıklayamaz Açıklaması için hükmü veren mahkemeye gönderir
5 yıllık Denetim süresi içinde sanık hakkında en fazla 1 yıla kadar denetimli serbestlik tedbirinin uygulanıp uygulamaması hususunda mahkemenin takdir yetkisi bulunmaktadır
ÖN ÖDEME
Ön ödemenin koşulları
- ben Ödeme kapsamına giren bir suçun işlenmiş olması
Yalnız Adli para cezasını gerektiren veya kanun maddesinde öngörülen hapis cezasının üst sınırı 3 ay açmayan bir suçun işlenmiş olması
Ön Ödeme hükümlerinin uygulanabilmesi için faile verilecek olan somut ceza dikkate alınamaz Çünkü zaten somut ceza yoktur Suç tanımında hapis cezası ve adli para cezası seçimlik cezalar olarak öngörülmüşse ve hapis cezasının üst sınırı 3 aydan fazla ise ön ödeme yoluna gidilemez
Suçun uzlaşma kapsamına girmesi durumunda ön ödeme yoluna gidilemez
Ön ödeme kişisel hakkın istenmesine malın geri alınmasına ver müsadereye ilişkin hükümleri etkilemez
- Belli bir miktar paranın devlet hazinesine ödenmesi
Suçun cezası hapis cezası ise Hapis cezasının aşağı sınırının karşılığı olarak her gün için 20 Türk Lirası üzerinden bulunacak miktar ödenir
Suçun cezası yalnızca Adli para cezası ise Kanuni tanımda Adli para cezası maktu tutar ise bu tutar ödenir bir tutar değilse altınlarını eşit bir miktar para ödenir
Suçun cezası hem hapis hemde Adli para cezası ise ödenecek para hapis cezası ile ilgili altının miktarı ile adli Para cezasının aşağı sınırının toplamından oluşur
Suçun cezası hapis ya da Adli para cezası şeklinde seçimlik se Adli para cezası alt sınırı ödenerek beni nedir
Yaş küçüklüğü gibi kusurluluğu etkileyen nedenler Cezada indirim yapılmasını gerektiren nedenler Suçun tespitinde ve ödenecek paranın miktarının tespitinde dikkate alınmaz
Ön ödeme tebligatında gösterilen paranın soruşturma giderleri ile beraber Cumhuriyet savcılığınca yapılacak tebliğden itibaren on gün içinde devlet hazinesine ödenmesi durumunda kişi hakkında Kamu davası açılmaz Ve kovuşturmaya yer olmadığı kararı verilir
Özel kanun hükümleri gereğince işin doğrudan mahkemeye intikal etmesi halinde fail hakim tarafından yapılacak bildirim üzerine önödemeye hükümlerine göre saptanacak miktardaki parayı yargılama giderleri ile birlikte ödediğinde Kamu davası düşer Paranın yargılama giderleri ile birlikte 10 günlük süre zarfında ödenmesi durumunda Kamu davası düşer Aksi takdirde dava devam olunur
Cumhuriyet Savcılığı suç farklı bir şekilde nitelendirir iddianame ile Kamu davası açtıktan sonra mahkeme önünde suçun ön ödeme kapsamına giren bir suç olduğu anlaşılırsa bu durumda da ödeme hükümleri uygulanır
Ön ödeme yaptırımı failin sonradan işeyeceğim suçlar açısından tekerrüre esas teşkil etmez
Hapis cezasının infazı bakımından seçenek kurumlar hapis cezasının toplumsal ortamda infazı
- Kısa süreli hapis cezasına seçenek yaptırımlar
- hapis cezasının ertelenmesi
- koşullu salıverilme
- özel infaz şekilleri
Kısa süreli hapis cezasının seçenek yaptırımlar dan birine çevrilmesi
Kısa süreli hapis cezası belli koşulların varlığında mahkeme tarafından seçenek yaptırım olarak Adli para cezasına veya tedbirlerden biri ne çevrilebilir
- Kısa süreli hapis cezası Adli para cezasına çevrilebilir
Suç tanımında hapis cezası ile adli Para cezasının seçenek olarak öngörüldüğü hallerde hapis cezasına hükmedilmiş ise bu Ceza Artık Adli para cezasına çevrilemez
Kısa süreli hapis cezası yerine seçenek yaptırım olarak Adli para cezasına hükmedilmesi durumunda bu Ceza ertelenemez
- Kısa süreli hapis cezası Mağdurun veya kamunun uğradığı zararın aynen iade suçtan önceki hale getirme veya Tazmin suretiyle tamamen giderilmesi şeklindeki seçenek yaptırma çevrilebilir
- Kısa süreli hapis cezası seçenek yaptırım olarak en az iki yıl süreyle bir meslek veya sanat edinmeyi sağlamak amacıyla gerektiğinde barınma imkanı da bulunan bir Eğitim kurumuna devam etmeye çevrilebilir
- Kısa süreli hapis cezası seçenek yaptırım olarak belirli yerlere girmekten veya belirli etkinlikleri yapmaktan yasaklanmaya çevrilebilir
- Kısa süreli hapis cezasına mahkumiyetin sebebini oluşturan suçun bir ruhsat veya belgenin sağladığı hak ve yetkilerini kötüye kullanılması suretiyle ya da bir ruhsat veya belgenin gerektirdiği dikkat ve Özen yükümlülüğüne aykırı davranarak işlenmesi halinde mahkeme kişiyi mahkum ettiği kısa süreli hapis cezasının sahibi bulunduğu ruhsat veya belgenin belirli bir süre geri alınması tedbirine çevirebilir
- Kısa süreli hapis cezasına mahkumiyetin sebebini oluşturan suçun bir meslek ve sanatın sağladığı hak ve yetkinin kötüye kullanılması suretiyle veya bu meslek ve sanatın gerektiği dikkat ve Özen yükümlülüğüne aykırı davranarak işlemiş olması halinde hapis cezası kişinin Bu meslek ve sanatı belli bir süre icra etmekten yasaklanması tedbirine çevrilebilir
- Kısa süreli hapis cezası mahkum olunan cezanın yarısından bir katına kadar süreyle ve gönüllü olmak koşuluyla kamuya yararlı bir işte çalıştırılmaya çevrilebilir
Mahkeme kısa süreli hapis cezasına seçenek yaptırımlardan birine çevirip çevirmeme ve maddede sayılan seçenek yaptırımlardan hangisini çevireceği konusunda takdir yetkisine sahiptir
Bu takdir yetkisini suçlunun kimliğine sosyal ve ekonomik durumuna yargılama sürecinde duyduğu pişmanlığı ve suçun işlenmesinde ki özelliklere bakarak kullanacaktır
Daha önce bir suç işlemiş olsa bile bu suç nedeniyle hapis cezasına maksimum edilmemiş olmak kaydıyla kişinin işlediği suç sebebiyle sonuç ceza olarak mahkum olduğu 30 gün veya daha az süreli hapis cezası zorunlu olarak Adli para cezasına veya tedbirlerden birisine Çevrilir
Kısa süreli hapis cezasına mahkum niyetin sebebini oluşturan suçum fiili işlediği sırada 18 yaşını tamamlamamış olan bir kişi tarafından işlenmiş olması durumunda daha önce bir suç işlemiş olsa bile bu suç nedeniyle hapis cezasına mahkum edilmemiş olmak kaydıyla mahkum oldu kısa süreli hapis cezası seçenek yaptırımlardan birini çevrilebilir
65 yaşını tamamlamamış olan kişinin mahkum edildiği kısa süreli hapis cezası daha önce bir suç işlemiş olsa bile bu suç nedeniyle hapis cezasına mahkum edilmemiş olmak kaydıyla seçenek yaptırımlardan birini çevrilmek zorundadır
[ Dikkat edilirse Çocuklar için fiili işlediği sırada 18 yaşını doldurmamış olma koşulu aranırken yaşlılar için Hükmen kurulduğu tarih itibariyle 65 yaşını doldurmuş olması şartı aranmaktadır ]
Taksirli suçlardan dolayı hükmolunan hapis cezası uzun süreli de olsa bu ceza diğer koşulların varlığı durumunda Adli para cezasına çevrilebilir ancak bilinçli taksir halinde bu hüküm uygulanmaz
Uygulamada asıl mahkumiyet Türk Ceza Kanunu'nun 53/1 maddesi hükümlerine göre çevrilen Adli para cezası veya tedbirdir
Bu yüzden bilahare işlenen suçtan dolayı Hint bulunan hapis cezasının ertelenmesi ve tekerrür hükümlerinin uygulanmasında hapis cezası değil bunun yerine çevrilen Adli para cezası Ya da tedbir dikkate alınmalıdır
Hüküm kesinleştikten sonra Cumhuriyet Savcılığı tarafından yapılan tebligata rağmen 30 gün içinde seçenek tedbirin gereklerinin yerine getirilmesine başlanmaması geldi başlanıp da devam edilmemesi halinde hükmü veren mahkeme kısa süreli hapis cezasının tamamen ya da kısmen infazına karar verir ve bu karar derhal infaz edilir Bu durumda asıl mahkumiyet tedbir değil kısa süreli hapis cezası olacaktır
Buna karşılık kısa süreli hapis cezası yerine çevrilen adli Para cezasının infazına ilişkin gereklerinin yerine getirilmemesi durumunda kısa süreli hapis cezasının infazına karar verilemez infaz Kanunu'nun adli Para cezasının infazına ilişkin hükümleri uygulanır Yani bu durumda asıl mahkumiyet Adli para cezası olmaya devam edecektir
hükmedilen seçenek tedbirini hükümlünün elinde olmayan nedenlerle yerine getirilmemesi durumunda hükmü veren mahkemece tedbir değiştirilir
Dikkat edilirse adli Para cezasının yerine getirilmemesi durumunda Adli para cezası diğer tedbirleri çevrilmez sadece Hükmolunan seçenek tedbirin yerine getirilmemesi durumunda diğer bir tedbire hükmedilebilir
HAPİS CEZASININ ERTELENMESİ
Ertelemenin koşulları
- Hükmolunan cezanın türü ve miktarına ilişkin koşul
Ancak hapis cezaları ertelenebilir Adli para cezaları ertelenemez
Mahkum olunan ceza 2 yıl veya daha az süreli hapis cezası ise ertelenebilir fiili işlediği sırada Onsekiz yaşını doldurmamış veya altmışbeş yaşını bitirmiş olan kişilerin mahkum olduğu 3 yıl veya daha az süreli hapis cezaları ertelenebilir Bu ceza hükmolunan somut cezadır
Bir kararda hapis cezası ve adli para cezasına birlikte hükmedilmiştir sadece hapis cezası ertelenebilir
Mahkum oğlunun hapis cezası erteleme kapsamında olmakla beraber kısa süreli olması dolayısıyla seçenek yaptırım olarak Adli para cezasına çevrilmiş s bu Ceza ertelenemez
Mahkum olunan hapis cezası süresince kişi tutuklu kalmış ise erteleme kararının verilmesine gerek yoktur
mahkum olunan fakat erteleme kapsamı dışında kalan Hürriyet'i bağlayıcı Ceza'dan tutuklu kalınan sürenin mahsup edilmesi halinde artakalan Ceza erteleme kapsamına girse bile ertelenemez
- Failin geçişine ilişkin koşul
Erteleme kararının verilebilmesi için Kişinin daha önce kasıtlı bir suçtan dolayı 3 aydan fazla hapis cezasına mahkum edilmemiş olması gerekir
Her türlü adli Para cezasının ertelemeye engel oluşturmadığı gözden kaçmamalı Iğdır
Daha önce mahkum olunan 3 aydan fazla süreli hapis cezasının ertelemeye engel teşkil edebilmesi için kesinleşmiş olması gerekir
Failin Türk Ceza Kanununun 50 maddesindeki kısa süreli hapis cezasına seçenek tedbirlerden birine mahkum edilmesi durumunda bu mahkumiyet ertelemeye engel teşkil etmez Çünkü asıl mahkumiyet bu tedbirdir
Ancak kısa süreli hapis cezası yerine seçenek yaptırım olarak tedbirlerden birini hükmedilmiş olursa ve bu tedbirin gereği yerine getirilmediği takdirde Hükmü veren mahkeme kısa süreli hapis cezasının tamamen ya da kısmen infazına karar verirse bu durumda hapis cezası asıl mahkumiyeti oluşturmaktadır ve bu durum ertelemeye engel teşkil eder
Daha önceki mahkumiyet hükmü henüz kesinleşmemiş ise bu erteleme kararı verilmesi için Kanuni bir engel oluşturmaz ancak kişi hakkında daha sonra alınan hapis cezasının ertelenmesi yönünde karar verilmesine neden olabilir
Daha önceki mahkumiyet hukuki varlığını devam ettiği sürece ertelemeye engel olma etkisini sürdürür Yani bunun için bir sınır yoktur
Kişinin daha önce mahkum olduğu Ceza'nın okul ki sonuçlarıyla ortadan kalkmış olması durumunda verilecek yeni Ceza'nın ertelenmesi mümkündür
önceki mahkumiyet genel affa uğramış hisse bütün sonuçlarıyla ortadan kalkar Daha önceki mahkumiyetin sebebini oluşturan fiil daha sonra suç olmaktan çıkarılmış sabu mahkumiyet ertelemeyi engel teşkil etmez
buna karşılık daha önce mahkum olduğu cezanın Özel affa uğramış olması ya da ceza zamanaşımına uğramış olması durumunda mahkumiyeti hukuki varlığını devam ettirdiği için faile verilecek yeni cezanın ertelenmesine engel teşkil eder
Yabancı mahkeme kararları ertelemeye engel teşkil etmez
- Ertelemeye Liyakat koşulu
Erteleme kararı verilebilmesi için kişinin suçu işledikten sonra yargılama sürecinde gösterdiği pişmanlık Dolayısıyla tekrar suç işlemeyeceği konusunda mahkemede bir kanaatin oluşması gerekir
Erteleme kararı esas Mahkemesi tarafından ve mahkumiyet kararı ile birlikte verilir
Mahkeme erteleme kararına resen verir
erteleme kararının verilebilmesi için Sanığın mahkemede bulunması gerekli değildir
mahkeme Faili verdiği cezayı koşulları gerçekleşse bile ertelemek hususunda takdir yetkisine sahiptir
Cezası ertelenen hükümlü hakkında 1 yıldan az 3 yıldan fazla olmamak üzere bir Denetim süresi belirlenir Bu sürenin altınları mahkum olunan ceza suresinden az olamaz
Erteleme bir infaz rejimi olarak düzenlendiği için bir veya 3 yıl arasındaki denetim süresinin hükmün kesinleşmesi tarihinden itibaren işletilmesi gerekir
Denetim süresi içinde
- bir meslek veya sanat sahibi olmayan hükümlünün Bu amaçla bir eğitim programına devam etmesini
- bir meslek veya sanat sahibi hükümlerinin bir kamu kurumunda ya da özel olarak aynı meslek veya sanatı icra eden bir başkasının gözetim altında ücret karşılığında çalıştırılmasına
- 18 yaşından küçük olan hükümlüleri bir meslek veya sanat edinmelerini sağlamak amacı ile gerektiğinde barınma imkanı da bulunan bir Eğitim kurumuna devam etmesine
mahkemece karar verilebilir
Mahkeme Denetim süresi içinde hükümlüye rehberlik edecek bir uzman kişi görevlendirilir
mahkeme denetim süresinin herhangi bir yükümlülük belirlenmeden veya uzman kişi görevlendirilme den geçirilmesine de karar verebilir
Denetim süresi yükümlülüklere uygun veya ihale olarak geçirildiği ve Denetim süresi içinde kasıtlı bir suç işlenmediği ve kendisine yüklenen yükümlülüklere yduğu takdirde Ceza İnfaz edilmiş sayılır
- Hükümlü Denetim süresi içinde kasıtlı bir suç işlemiş ise
Denetim süresi içinde işlenen suçtan dolayı hüküm veren mahkeme Erteleme kararının geri alarak ertelenen cezanın kısmen ya da tamamen infaz kurumunda çektirilmesine karar verir
Denetim süresi içinde işlenen taksirli suçlar erteleme kararının geri alınmasını gerektirmez
Denetim süresi içinde suç işlenmesine rağmen denetim suresinde mahkûmiyet kararı verilmesi erteleme kararının geri alınmasına Neden olmaz
Erteleme kararının geri alınması için Denetim süresi içinde yeni bir hüküm işlenmiş olması yeterlidir mahkumiyet kararının verilmesine gerek yoktur
- Hükümlü denetimli serbestlik tedbirinin gerekli olan yükümlülüklere Uyumamış ise
Ertelenen hapis cezasına ilişkin hükmü veren mahkeme erteleme kararının geri alarak ertelenen cezanın kısmen ya da tamamen infaz kurumunda çektirilmesine karar verir Ancak bunun için bence hüküm diye uyarıda bulunması ve uyarıya rağmen hükümlünün tedbirin gereği olan yükümlülükleri uymamakta ısrar etmesi gerekir
KOŞULLU SALIVERİLME
Mahkum olunan cezanın infazına ilişkin koşullar
Koşullu salıverilme sadece hapis cezası bakımından kabul edilmiştir
Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına mahkum edilmiş olanlar 30 yılını
Müebbet hapis cezasına mahkum edilmiş olanlar 24 yılını
diğer süreli hapis cezalarına mahkum edilmiş olanlar cezalarının üçte ikisini
infaz koşu yararlanabilir
Tekerrür halinde işlenen suçtan dolayı mahkum alınan
- ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasının 39 yılının
- Müebbet hapis cezasının 33 yılının
- Süreli hapis cezasının dörtte üçünün
infaz kurumunda iyi halli olarak çekilmesi durumunda koşullu salıvermeden yararlanılabilir
Tekerrür yeni Türk Ceza Kanunu'nda Ceza'nın artırılmasını gerektiren bir neden olarak düzenlenmemiştir
Koşullu salıverilme süresinin hesaplanmasında hükmolunan hükümlünün 15 yaşını doldurunca kadar infaz kurumunda geçildiği 1 gün 2 gün olarak dikkate alınır
Örgüt mensubu kişi olmasa bile terörle mücadele kanunu kapsamına giren bir suçtan dolayı
- ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına mahkum edilmiş olanlar 36 yılını
- Mehmet hapis cezasına mahkum edilmiş olanlar 30 yılını
- süreli hapis cezasına mahkum edilmiş olanlar cezalarının 3/4 ünü
infaz çekti yararlanabilir
Koşullu salıverilmenin istisnaları
- Hitman 6 ay veya daha az süreli hapis cezası özel infaz usulleri nden birine göre çektirirse bu cezanın infazı açısından koşullu salıverilme hükümleri uygulanmaz
- Devletin güvenliğine karşı suçlar anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar milli savunmaya karşı suçlar Bölümlerinde yer alan suçlardan birinin bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi Dolayısıyla ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına mahkum yat halinde koşullu salıverilme hükümleri uygulanmaz
- Iki defa tekerrür hükümlerinin uygulanması durumunda hükümlü koşullu salıverilme yaz
- bankacılık kanununda tanımlanan özel nitelikteki zimmet suçundan dolayı mahkum olanlar Borçları ve tazminatlar ödemediği ya da borçlar ve tazminat var varlıklarından tahsil onun almadığı sürece bunlar hakkında koşullu salıverilme hükümleri uygulanmaz
Mahkumun kişiliğine ilişkin koşullar
koşullu salıverilme den yararlanabilmesi için mahkumun infaz Kurumundaki süresini ihale olarak geçilmesi gerekir
Koşullu salıverilme konusunda resen verilecek karar verme yetkisi hükmü veren mahkemeye aittir ancak hükümlü başka bir yerde bulunuyorsa o yerde bulunan aynı derecedeki mahkemede koşullu salıverilme kararı verebilir
Mahkeme Ceza İnfaz Kurumu İdaresi tarafından düzenlenen rapor uygun bulursa hükümlünün koşullu salıverilmesine dosya üzerinden karar verir
ancak raporu uygun bulmadığı takdirde hükümlünün cezasını infaz kurumunda çekmesine karar verir ve gerekçesini kararında gösterir
bu kararlara karşı itiraz yoluna başvurulabilir
Koşullu salıverilen hükümlünün cezasının İnfaz Kurumu dışında çekeceği kısma ilişkin süreye Denetim süresi denir
Denetim süresi Infaz kanununda belirtilen infaz kurumunda geçirilmesi gereken sürenin yarısı kadardır ancak süreli hapislerde hak ederek tahliye tarihini geçemez
Denetim süresince karar veren mahkemenin takdirine bağlı olarak denetimli serbestlik Tedbiri uygulanabilir
Cinsel saldırı suçundan cinsel çocukların cinsel istismarı suçundan Reşit olmayanla cinsel ilişki suçundan hapis cezasına mahkum olanlar hakkında koşullu salıverilme dikleri takdirde Denetim süresi içinde kanunda belirtilen tedavi Ve yükümlülüklerden bir veya birkaçına infaz hakimi tarafından karar verilir
Denetim süresi yi hali olarak geçirildiği takdirde Ceza İnfaz edilmiş sayılır denetim süresinin iyi halli olarak geçirilmiş kabul edilebilmesi için hükümlünün bu süre içinde hapis cezasını gerektiren kasıtlı bir suç işlememesi gerekir
Koşullu salıverilen hükümlünün denetim suresinde hapis cezasını gerektiren kasıtlı bir suç işlemesi Ve bu suçtan dolayı hapis cezasına mahkum edilmesi ya da kendisine yüklenen yükümlülüklere hakimin uyarısına rağmen uymamakta ısrar etmesi halinde koşullu salıverilme kararı geri alınır
Koşullu salıverilme kararının geri alınabilmesi için denetim suresinde işlenen kasıtlı suçtan dolayı mahkumiyetin kesinleşmiş olması gerekir
Denetim süresi içinde kasıtlı bir suç işlenmiş olması dolayısıyla koşullu salıverilme kararının geri alınması durumunda koşullu salıverilme tarihine kadar Kalan ceza miktarı değil koşullu salıverilme kararının geri alınmasını gerektiren suçun işlendiği tarihten itibaren cezanın kalan kısmı Aynen infaz edilir
Hükümlünün denetimli serbestlik tedbirinin gereği olarak kendisine yüklenen yükümlülüklere aykırı davranması durumunda bu yükümlülüklere uymama tarihi ile hak ederek salıverilme tarihi arasındaki süreyi geçmemek kaydıyla koşullu salıverilme kararını geri alan mahkeme tarafından takdir edilecek bir sürenin Ceza İnfaz kurumunda çektirilmesine karar verilir
Cezasını tekrar infaz kurumunda çekmeye başlayan mahkum bu mahkumiyet kararı ile ilgili olarak bir daha koşullu salıverilme den yararlanamaz
Infaz kanununda düzenlenen özel infaz şekilleri
- Hafta sonları infaz
- Geceleri infaz
- Oturduğu yerde infaz
Disiplin hapsi Kısmi bir düzeni korumak amacıyla yaptırım altına alınmış olan fiil Dolayısıyla verilen seçenek yaptırımlara çevrilemeyen ön ödeme uygulanamayan tekerrüre esas olmayan koşullu salıverilme hükümleri uygulanamayan ertelenemez ve adli sicil kayıtlarına geçirilmeyen hapsi ifade etmektedir
Hangi fiiller karşılığında disiplin hapsinin uygulanabileceği ancak kanunla belirlenebilir
disiplin hapsinin süresi de kanunla belirlenebilir
disiplin hapsi ne ancak hakim karar verebilir
ADLİ PARA CEZASI
Uygulanan yaptırım olarak cezalar hapis ve adli para cezaları Iğdır
Türk Ceza Kanunu'nda gün para cezası sistemi kabul edilmiştir adli Para cezasının iki unsuru vardır Gül buruşturup ve bir gün karşılığı ödenmesi gereken para unsuru
Adli Para cezasının gün unsuru 5 günden az ve kanunda aksine hüküm bulunmayan hallerde 730 günden fazla olamaz
Bir gün karşılığı ödenmesi gereken para miktarı en az 20 ve en fazla 100 Türk Lirası olabilir
Yeni Türk Ceza Kanunu'nda gün para cezası sistemi kabul edildiği için nispi para cezasına yer verilmemiştir
Örneğin hükmolunacak adli Para cezasının miktarının bir bankanın uğradığı zararın iki katından az olamaması şeklindeki hükümler nispi para cezası hükümleri dir Bu durumlarda kazanç müsaderesine ilişkin hükümler uygulanmalıdır
Adli Para cezasının ertelenmesi mümkün değildir
Bir gün karşılığı adli Para cezasının miktarı kişinin ekonomik ve diğer şahsi halleri göz önünde bulundurularak takdir edilir
Hakim ekonomik ve şahsi hallerini göz önünde bulundurarak kişiye adli Para cezasının ödenmesi için hükmün kesinleşme tarihinden itibaren 1 yıldan fazla olmamak üzere süre verebilir Adli Para cezasının belirli taksitler halinde ödenmesine de karar verilebilir bu durumda taksit süresi iki yılı geçemez ve taksit miktarı 4 den az olamaz
taksitlendirmeye karar verildiğinde taksitlerden birinin zamanında ödenmemesi halinde geri kalan kısmın tamamını tahsil edileceği ve ödenmeyen adli Para cezasının hapse çevrileceği belirtilir
Cezaların infazı
Hapis veya Adli para cezasına ilişkin mahkumiyet hükmünün kesinleşmesi ile kişi hükümlü statüsünü kazanmaktadır
kişi hakkında hükmolunan Ceza ve güvenlik tedbirleri ancak mahkumiyet hükmü kesinleştikten sonra infaz edilir
Ceza veya güvenlik tedbirine ilişkin mahkumiyet hükmü kesinleştikten sonra hükmü veren mahkeme tarafından infaz için ilgili Cumhuriyet başsavcılığına gönderilir
Hapis cezasının infazı
Hapis cezasına mahkum olan hükümlü ile ilgili ceza mahkumiyet hükmü ile beraber mahkumiyet kararının kesinleşme şerhinin mahkemece gönderilmesi üzerine Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından infaz defterine kaydedilir Bu kayıt işlemi geciktirmek için yerine getirilir
Deftere kayıt işleminden sonra Cumhuriyet Başsavcılığı hükümlü ile ilgili olarak Çağrı kağıdı ya da yakalama emri çıkarır
Çağrı kağıdı hükümde gösterilen adrese tebliğ edilir
Hükümlünün gönderilen Çağrı kağıdının tebliğ üzerine 10 gün içinde gelmemesi kaçması ya da kaçacağını daha iyi şüphe uyandırması halinde hakkında Cumhuriyet savcısı tarafından yakalama emri çıkarılır
Kasten işlenen suçlarda 3 yıl taksirle işlenen suçlarda ise 5 yıldan fazla hapis cezasının infazı için doğrudan yakalama emri çıkarılır yani Çağrı kağıdı gönderilmesi
Çağrı kağıdına uyarak savcılığa başvuran ya da yakalama emri üzerine yakalanan hükümlü başsavcılığın emriyle infaz kurumuna konulur
Hapis cezasının infazının ertelenmesi
Hastalanan hükümlü kural olarak cezasını resmi sağlık kuruluşlarının mahkumlara ayrılan bölümlerinde tedavi görerek çeker
Ancak hastalığın tedavisinde resmi sağlık kuruluşlarının mahkumlara ayrılan bölümlerinde yapılarak Infaz edilmesi mahkumun hayatı için kesin Bir tehlike teşkil ediyorsa cezasının infazı iyileşinceye kadar geri Bırakılır
Maruz kaldığı ağır bir hastalık ya da engellilik nedeniyle Ceza İnfaz Kurumu koşullarında hayatını yalnız ilanı ettiremeyen de toplum güvenliği bakımından ağır ve somut tehlike oluşturmayacak değerlendirilen mahkumun cezasının infazı iyileşinceye kadar geri bırakılabilir
Hamile olan veya doğurduğu tarihten itibaren 6 ay geçmemiş bulunan hükümlü kadının mahkum olduğu hapis cezasının infazı geri bırakılır bu durumda cezanın infazı gebelik süresince ve doğumdan itibaren 6 aylık sürenin dolmasına kadar ertelenir
Hapis cezasını infaz kurumunda çekmekte olan hükümlü belirli akrabalık ilişkileri içinde bulunduğu kişilerle herhangi bir izne tabi olmadan yüzyüze görüşme hakkına sahiptir
Hükümlünün eşi 12 ve 3 derece kan ve kayın hısımları Vasisi veya kayyımı olabilir
Hükümlünün isimlerini ve adreslerini infaz kurumuna bildirdiği en fazla 3 kişi de izne tabi olmadan hükümlü ile görüşme hakkına sahiptir
bunların dışındaki kişiler ancak Cumhuriyet Başsavcılığı'nın yazılı iznine dayalı olarak hükümlü ile görüşme imkânına sahip olabilirler
Hükümlü avukatla görüşme hakkına sahiptir avukatla ancak tatil günleri dışında ve çalışma saatleri içinde görüşülebilir
hükümlü avukatlık mesleğinin icrası çerçevesinde avukatları ile vekaletnamesi olmadan en çok 3 kez görüşme hakkına sahiptir
avukatla hükümlü arasındaki görüşmede herhangi bir kişi hazır bulunamaz ve bu görüşme güvenlik nedeniyle görülebilecek biçimde yapılır
Ceza İnfaz kurumlarına giren ve hükümlü ile görüşen avukatlar ca savunmaya ilişkin olduğu yazılı olarak beyan edilen belge ve dosyalar kurum yetkilileri tarafından incelenemez
avukatların savunmaya ilişkin belgeleri dosyaları ve müvekkilleri ile Yaptıkları konuşmaların kayıtları incelemeye tâbi tutulamaz
Hapis cezasını infaz kurumunda çekmekte olan hükümlü İnfaz Kurumu dışındaki kişilerle mektuplaşan bilir faks veya telgraf yoluyla haberleşebilir
mektup faks veya telgraf yolu ile haberleşme lerini içeriye kurum tarafından denetlenir ancak resmi makamlara veya savunması için avukata gönderilen Materyaller denetime tabi değildir
Hükümlüler Ceza İnfaz Kurumu dışındaki kişilerle telefonla görüşebilir ler ve idare tarafından bu görüşme dinlenir ve kayda alınır Tehlikeli halde bulunan ve örgüt mensubu hükümlüler bakımından Telefonla görüşme hakkı kısıtlanabilir Açık ceza infaz kurumlarında bulunan hükümlülerin yapacakları serbestçe görüşmeler dinlemez ve kayda alınması
Hükümlüler ancak istekli olmaları halinde ve ücret karşılığında çalıştırılabilirler
Hükümlüler izinli olarak İnfaz Kurumu dışına belirli durumlarda mazeretleri nedeniyle çıkarılabilir ler
Adli Para cezasının infazı
Adli para cezası bir miktar paranın devlet hazinesine ödenmesinden ibarettir
Adli para cezasını içeren ilan Cumhuriyet başsavcılığı'na verilir
Cumhuriyet Başsavcısı 30 gün içinde adli Para cezasının ödenmesi için hükümlüye ödeme emri tebliğ eder
hükümlü tebliğ olunan ödeme emri üzerine belli süre içinde adli Para cezasının ödenmesi Cumhuriyet savcısının kararı ile ödenmeyen kısma karşılık gelen gün miktarı hapis cezasına çevrilir ve hükümlünün 2 saat çalışması karşılığı bir gün olmak üzere kamuya yararlı bir işte çalıştırılmasına karar verilir
Günlük çalışma süresi en az 2 saat ve en fazla 8 saat olacak şekilde Denetimli Serbestlik Müdürlüğü tarafından belirlenir
Hükümlünün hakkında hazırlanan programa ve denetimli serbestlik görevlilerinin bu kapsamdaki uyarı ve önerilerine uymaması durumunda çalıştığı günler hapis cezasından mahsup edilerek kalan kısmın tamamı açık ceza infaz kurumunda yerine getirilir
çocuklar hakkında hükmedilen adli Para cezasının ödenmemesi halinde Bu ceza disiplin hapsine çevrilemez Bu durumda ödenmeyen Adli para cezası Amme alacaklarının tahsili Usulüne göre tahsil edilir
Hükümde Adli para cezası takside bağlanmamış ise 1 aylık süre içinde adli Para cezasının üçte birini ödeyen hükümlünün isteği üzerine geri kalan kısmının birer ay ara ile 2 eşit taksitle ödenmesine izin verilir ilk taksidini süresinde ödenmemesi durumunda verilen ikinci taksiyle ilişkinizin hükümsüz sayılır
Adli para cezası yerine çevrilen disiplin hapsi Suresi 3 yılı geçemez birden fazla hükümle Adli para cezalarına mahkumiyet halinde Bu süre beş yılı geçemez
Hükümlü hapis yattığı veya kamuya yararlı işte çalıştığı günlerin dışındaki günlere karşılık gelen parayı öderse hapisten çıkarılır ya da kamuya yararlı işte çalıştırılma sona erer
Adli para cezasından çevrilen disiplin hapsinin infazı ertelenemez ve infazında koşullu salıverilme hükümleri uygulanmaz
disiplin hapsine çevrilmiş olmasına rağmen hak yoksunlukları bakımından esas alınacak olan Adli para cezası mıdır
Infaz edilen hapsin ya da kamuya yararlı işte çalışmanın suresi Adli para cezasını tamamıyla karşılanmamış olursa geri kalan adli Para cezasının tahsili için ilan Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından mahallin en büyük mal memuruna verilir bu makamlar tarafından Adli para cezası Amme alacaklarının tahsili Usulüne göre tahsil edilir
GÜVENLİK TEDBİRİ
Güvenlik Tedbiri işlediği suçtan dolayı kusurlu olup olmadığına bakılmaksızın suç işleyen kişi hakkında ya da suçun konusu ile veya suçun işlenmesinde kullanılan araçla ilgili olarak uygulanan koruma veya iyileştirme amacına yönelik ceza hukuku yaptırım mıdır
güvenlik tedbirine hükmedilen bilmesi için kişinin bir suç işlemesi gerekmekte ancak kişinin kusurlu olması şart koşul olmamaktadır
Güvenlik Tedbiri suç oluşturan fiili işleyen kişi hakkında koruma ve iyileştirme amacıyla uygulanabilir
Suç oluşturan fiili işleyen kişinin çevresine ve hatta ailesine karşı korunması amacıyla uygulanabilir
suç oluşturan fiili işleyen kişiden toplumun korunması amacıyla uygulanabilir
Suç oluşturan fiili işleyen kişinin iyileştirilmesi eğitilmesi ve ıslahı amacıyla uygulanabilir
Eşya ve kazanç müsaderesi de olduğu gibi güvenlik Tedbiri suçun konusu ile ilgili olarak da uygulanabilir
Güvenlik Tedbiri suçun işlenmesinde kullanılan araç ile ilgili olarak da uygulanabilir
Işlenen suçun ağırlığı ile orantılı cezaevi bulunmasına karşın güvenlik Tedbiri için suçun ağırlığı ile olan değil tehlikelilik durumu göz önünde bulundurulur
Güvenlik Tedbiri için her zaman mahkeme tarafından verilmiş bir hükmün varlığı gerekmez Oysa cezaya ancak mahkeme kararı verebilir
Yüklenen suçu işlediğini sabit olması halinde kişiye belli bir cezaya mahkumiyet yerine veya mahkumiyetin yanı sıra güvenlik tedbirine hükmü olunabilir
Belli hakları kullanmaktan yoksun bırakılma
Kişi kasten işlemiş olduğu suçtan dolayı hapis cezasına mahkumiyetin Kanuni sonucu olarak
- ürekli süreli veya geçici bir kamu görevinin üstlenilmesi neden bu kapsamda Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeliğinden veya devlet İl Belediye Köy veya bunların denetim ve gözetim altında bulunan kurum ve kuruluşlarca verilen atamaya veya seçilme tabii bütün memuriyet ve hizmetlerde istihdam edilmekten
- seçme ve seçilme ehliyetinden Ve diğer siyasi hakları kullanmaktan
- Vakıf Dernek sendika şirket kooperatife siyasi parti tüzel kişiliklerinin yöneticisi veya denetçisi olmaktan
- bir Kamu kurumunun veya kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşunun iznine Tabi bir meslek veya sanatı kendi sorumluluğu altında serbest meslek erbabı veya Tacir olarak icra etmekten
yoksun bırakılır
Bu hak yoksunlukları için mahkemenin karar vermesine gerek yoktur
kişi işlemiş bulunduğu suç Dolayısıyla mahkum olduğu hapis cezasının infazı tamamlanıncaya kadar bu hakları kullanamaz
Hak yoksunluğu mahkumiyetin kesinleşmesi ile başlar ve infaz tamamlanıncaya kadar devam eder
Işlediği kasten suçtan dolayı kişi hakkında ömür boyu geçerli olacak bir hak yoksunluğu Türk Ceza Kanunu'na göre verilemez
Eşya müsaderesi
Iyiniyetli üçüncü kişilere ait olmamak koşuluyla kasıtlı bir suçun işlenmesinde kullanılan veya suçun işlenmesine tahsis edilen veya suçtan meydana gelen eşyanın müsaderesine hükmolunur
Suçun işlenmesinde kullanılmak üzere hazırlanan eşya kamu güvenliği kamu sağlığı veya Genel ahlak açısından tehlikeli olması durumunda Müsadere edilir
eşyanın üzerinde yeni 3 kişiler lehine tescil edilmiş sınırlı ayni hakkın bulunması halinde Müsadere kararı bu hak saklı kalmak şartı ile verilir
Müsadere kapsamına giren eşyanın ortadan kaldırılması elden çıkarılması tüketilmesi veya Müsadere Senin başka bir surette imkansız kılınması halinde bu eşyanın değeri kadar para tutarını müsaderesine karar verilir
Suçta kullanılan eşyanın Müsadere edilmesinin işlenen suça nazaran daha ağır sonuçlar doğuracağı ve bu nedenle hakkaniyete aykırı olacağı anlaşıldığında müsaderesine hüküm edilmeyebilir
Üretimi bulundurulması kullanılması taşınması alım ve satımı suç oluşturan eşya mücadele edilir
bir şeyin sadece Bazı kısımlarını müsaderesi gerektiğinde tümüne zarar verilmektedir Bu kızın ayrılmak olanaklı ise sadece bu kısmın müsaderesine karar verilir
birden fazla kişinin paylaş olduğu eşya ile ilgili olarak sadece suça iştirak eden kişinin payının müsaderesine hüküm olunur
Taksirli suçlarda eşya müsaderesine hükmedilemez
Sanığın ölümü halinde kamu davasının düşürülmesine karar verilir ancak niteliği itibariyle müsadereye tabi eşya ve maddi menfaat hakkında davaya devam olunarak bunların müsaderesine hükmü olunabilir
Kazanç müsaderesi
Kazanç müsaderesi bükme edilebilmesi için işlenen suçun eşya müsaade resimde olduğu gibi kasıtlı mevcut olması gerekir
Suçun işlenmesi suretiyle elde edilen ve suçun konusunu oluşturan malvarlığı değerleri müsaade edilebilir ancak bunların müsaade edilebilmesi için suçun mağduruna iade edilememesi gerekir
Suçun işlenmesi için sağlanan maddi menfaatler Müsadere edilebilir
Suçun işlenmesi ile elde edilen ve suçun konusunu oluşturan ya da suçun işlenmesi için sağlanan maddi menfaatlerin değerlendirilmesi veya dönüştürülmesi sonucu ortaya çıkan ekonomik kazançların müsaderesine karar verilebilir
Mülkiyetin kamuya geçirilmesi yaptırımı kabahatler kanununda bir idari tedbir Olarak düzenlenmiştir mülkiyetin kamuya geçirilmesi müsaderenin kabahatler kanununda ki karşılığıdır
- Mülkiyetin kamuya geçirilmesine ancak kanunda açık hüküm bulunan hallerde karar verilebilir
- mülkiyetin kamuya geçirilmesi idari tedbirinin konusu Sabahattin konusunu oluşturan veya işlenmesi suretiyle elde edilen eşyadır
- Mülkiyetin kamuya geçirilmesine ilişkin karar eşyanın kullanılamaz hale getirilmesi niteliğinin değiştirilmesi ancak belirli bir surette kullanılması koşullarından birinin yerine getirilmesine bağlı olarak belli bir süre geciktirilebilir koşul yerine getirilmezse mülkiyetin kamuya geçirilmesine karar verilir
- Mülkiyetin kamuya geçirilmesine ilişkin karar kesinleşinceye kadar ilgili kamu kurum ve kuruluşu eşyaya el koyabilir ya da eşya kişilerin muhafazasında bırakılabilir
- eşyanın mülkiyeti kanununda açık hüküm varsa ilgili kamu kurum ve kuruluşuna Aksi takdirde devlete geçer
- eşyanın mülkiyetinin kamuya geçirilmesine karar verilebilmesi için fail hakkında idari para cezası ya da başka bir idari yaptırım kararı verilmiş olması şart değildir
- Kaon diğerini mülkiyetinin kamuya geçirilmesi de mümkündür
- Mülkiyeti kamuya geçirilen eşya başka bir surette değerlendirilmesi mümkün olmaz ise imha edilir
- mülkiyetin kamuya geçirilmesine ilişkin karar kesinleşmesi halinde yerine getirilir
Akıl hastası olması nedeniyle işlediği fiille ilgili olarak kusur yeteneği ve ceza sorumluluğu olmayan kişi hakkında mahkeme akıl hastalarına özgü güvenlik tedbirlerine hükmeder
Fiili işlediği sırada akıl hastası olan kişi hakkında koruma ve tedavi amaçlı olarak Güvenlik tedbirine hükmedilir
hakkında güvenlik tedbirine hükmedilen akıl hastaları yüksek güvenlikli sağlık kurumlarında koruma ve tedavi altına alınır
Hakkında güvenlik Tedbiri hükmedilmiş olan akıl hastası yerleştirildiği Kurumu sağlık kurulunca düzenlenen raporda toplum açısından tehlikeli iliğinin ortada kalktığın veya önemli ölçüde azaldığını belirtilmesi üzerine mahkeme kararıyla serbest bırakılabilir
sağlık kurulu raporunda akıl hastalığının ve işlenen fiilin niteliğine göre güvenlik bakımından kişinin tıbbi kontrol ve takibinin gerekip gerekmediği gerekiyor ise bunun süre ve aralıkları belirtilir
Tabii kontrol ve takip raporda gösterilen sure ve aralıklarla Cumhuriyet savcılığı'nca bu kişilerin teknik donanımı ve yetkili uzmanı olan sağlık kuruluşuna gönderilmeleri ile sağlanır
Tabii kontrol ve takipte kişinin akıl hastalığı itibarıyla toplum açısından tehlikelinin arttığı anlaşıldığında hazırlanan rapora dayanılarak yeniden koruma ve tedavi amaçlı olarak Güvenlik tedbirine hükmedilir
işlediği fiille ilgili olarak hastalığı yüzünden davranışlarını yönlendirme yeteneği azalmış olan kişi hakkında yerleştirildiği yüksek güvenlikli sağlık kuruluşundan düzenlenen rapor üzerinde mahkum olduğu hapis cezası neresi aynı kalmak koşuluyla kısmen veya tamamen mahkeme kararıyla akıl hastalarına özgü güvenlik Tedbiri olarak da uygulanabilir
suç işleyen alkol ya da uyuşturucu veya uyarıcı madde bağımlısı kişilerin güvenlik Tedbiri olarak alkol ya da uyuşturucu veya uyarıcı madde bağımlılarına özlü Sağlık kuruluşunda tedavi altına alınmasına karar verilir bu kişilerin tedavisi alkol ya da uyuşturucu veya uyarıcı madde bağımlılığından kurtulma larına kadar devam eder Bu kişiler yerleştirildiği kurumun sağlık kurulunca bu yönde düzenlenecek rapor üzerine mahkeme kararıyla serbest bırakılabilir
Suçta tekerrür ve mükerrirlere Özgü güvenlik tedbirleri
Tekerrür nedeniyle cezanın artırılması yoluna gidilmektedir
Tekerrür suç işleyen kişinin toplum açısından tehlikelilik durumunun artması anlamına gelir
tekerrürün koşulları şunlardır:
- Kişi önceden işlediği bir suç nedeniyle hapis veya Adli para cezasına mahkum edilmiş olmalıdır
Tekerrür hükümlerinin uygulanabilmesi için daha önceki cezaya ilişkin mahkumiyet hükmünün infaz edilmiş olması gerekmez
Daha önce işlemiş olduğu suç nedeniyle kişi hakkında hükmolunan hapis cezası ertelenmiş lise denetimli serbestlik süresi dolmuş olsun ya da olmasın yeniden işlediği suç nedeniyle tekerrür hükümleri uygulanabilir
Daha önce işlediği suç nedeniyle kişi hakkında güvenlik tedbirine hükmedilmiş olması tekerrür hükümlerinin uygulanmasını gerektirmez kişinin önceden mahkum edildiği kısa süreli hapis cezasının seçenek yaptırım olarak güvenlikten birine çevrilmesi durumunda daha sonra işlediği suç nedeniyle hakkında tekerrür hükümleri uygulanmaz
fiili işlediği sırada 18 yaşını doldurmamış olan kişilerin işlediği suçlar Dolayısıyla tekerrür hükümleri uygulanmaz
- Önceki mahkumiyet hükmünün infazından itibaren belli bir süre içinde yeni bir suçun işlenmiş olması gerekir
Dikkat: tekerrür hükümlerinin uygulanabilmesi için önceki mahkumiyetin infaz edilmiş olması gerekmez ancak tekerrüre ilişkin sürelerin işlemeye başlaması bakımından önceki mahkumiyetin infaz edilmiş olması aranırYani önceki mahkumiyete ilişkin infaz bitmeden tekerrür sureleri işlemeye başlamaz
Tekerrür hükümleri önceden işlenen suçtan dolayı
- 5 yıldan fazla süreyle hapis cezasına mahkum ithalinde bu cezanın infaz edildiği tarihten itibaren 5 yıl
- 5 yıl veya daha az süreli hapis ya da Adli para cezasına mahkumiyet halinde bu cezanın infaz edildiği tarihten itibaren 3 yıl
geçtikten sonra işlenen suçlar Dolayısıyla uygulanmaz
Kasıtlı suçlar ile taksirli suçlar arasında tekerrür hükümleri uygulanmaz
önceki mahkumiyetin sebebini oluşturan suç kasıtlı bir suçsa tekerrür hükümlerinin uygulanabilmesi için sonraki suçunda kasıtlı bir suç olması gerekir
önceki mahkumiyet taksirli bir suçtan dolayı ise tekerrür hükümlerinin uygulanabilmesi için sonraki suçunda taksirli bir suç olması gerekir
Sırf askeri suçlar ile diğer suçlar arasında da tekerrür hükümleri uygulanmaz
Kasten öldürme kasten yaralama yağma dolandırıcılık uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti ile parada veya kıymetli damgada sahtecilik suçları hariç olmak üzere yabancı ülke mahkemelerinden verilen hükümler tekerrüre esas olmaz
Tekerrürü ilişkin bütün bu koşulların varlığı durumunda mahkumiyet kararında hükümlü hakkında mükerrirlere özgü infaz rejiminin ve cezanın infazından sonra denetimli serbestlik tedbirinin uygulanacağı belirtilir
tekerrürün sonuçları Koşullu salıverilme bakımından mükerrir suçlular daha fazla süre infaz kurumunda kalmak zorundadırlar
- ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasında 39 yıl
- Müebbet hapis cezasında 33 yıl
- süreli hapis cezasında cezanın dörtte üçü
Mükerrir hükümlünün tekerrüre esas teşkil eden birden fazla suçu bulunabilir bu durumda mükerrer hükümlünün sonradan işlediği suçtan dolayı mahkum olduğu hapis cezasının infazı sürecinde koşullu salıverilme den yararlanabilmesi için tekerrür nedeniyle infaz kurumunda geçirilmesi gereken ilave süre tekerrüre esas teşkil eden suçlardan dolayı mahkum olduğu en uzun süreli hapis cezasından fazla olamaz
Tekerrür halinde sonraki suça ilişkin kanun maddesinde seçimlik olarak hapis cezası ile Adli para cezası öngörülmüşse hapis cezasına hükmolunur
Bu şekilde verilen hapis cezası kısa süreli olması durumunda seçenek yaptırım olarak Adli para cezasına çevrilemez
Ikinci defa tekerrür hükümlerinin uygulanması durumunda hükümlü koşullu salıverilme
Mükerrir hakkında cezanın infazından sonra denetimli serbestlik Tedbiri uygulanır
Denetim süresinin belirleme ve gerektiğinde uzatma görevi hükmü Veren mahkemeye değil hükümlünün infaz aşamasındaki davranışlarını değerlendirerek koşullu salıverilme ile ilgili karar verecek olan mahkemenindir
Mükerrirlere özgü infaz rejimi ve cezanın infazından sonra denetimli serbestlik Tedbiri itiyadi suçlu suçu meslek edinen kişi veya örgüt mensubu suçlu hakkında da uygulanır
İhtiyadi suçlular ve suçu meslek edinen kişiler hakkında infaz kanunu'ndaki mükerrirler ile ilgili olarak belirlenen koşullu salıverilme hükümleri uygulanır
ancak örgüt mensubu suçu var açısından infaz kanununda ayrı bir koşullu salıverilme hükmüne yer verilmiştir ve örgüt mensubu hükümlüler hakkında mükerrirlere ile ilgili olarak belirlenen koşullu salıverilme hükümleri değil bu kişilere özgü koşullu salıverilme hükümleri uygulanır
Sınır dışı edilme ararının uygulanması İçişleri Bakanlığının takdirine bırakıldığından dolayı sınır dışı edilme bir güvenlik Tedbiri değil idari bir tedbir Olmuştur
Işlediği suç nedeniyle hapis cezasına mahkum edilen yabancı koşullu salıverilme den yararlandıktan ve herhalde cezasının infazı tamamlandıktan sonra durumu sınırdışı işlemleri ile ilgili olarak değerlendirilmek üzere derhal İçişleri Bakanlığı'na bildirilir
Tüzel kişiler hakkında hapis cezasına veya Adli para cezasına hükmedilemez sadece idari para cezası hükmedilebilir
ancak işlenen suç Dolayısıyla tüzel kişiler hakkında güvenlik Tedbiri niteliğinde yaptırımlar uygulanabilir
Faaliyet izninin iptali güvenlik tedbirinin şartları şunlardır
- kasıtlı bir Suçun işlenmiş olması
- suçun tüzel kişinin organ veya temsilcisi sıfatını Taşıyan kişilerin iştiraki ile işlenmesi ve Bu kişiler hakkında işledikleri suç nedeniyle mahkumiyet kararı verilmiş olması
- suçun faaliyet izninin sağladığı yetki kötüye kullanılmak suretiyle işlenmesi
- suçun işlenmesi ile tüzel kişinin yararına bir kazanç elde edilmiş olması
Eşya müsaderesi ve kazanç müsaderesine ilişkin hükümler tüzel kişi yararına işlenen suçlarda özel hukuk tüzel kişileri hakkında da uygulanır
Denetimli serbestlik Tedbiri
denetimli serbestlik tedbirine sadece Mahkeme karar verebilir
- Sanık hakkında ceza hükmü edilmeden önce denetimli serbestlik tedbirine karar verilebilir
- sanık hakkında hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı ile birlikte denetimli serbestlik tedbirine karar verilebilir
- Hükmolunan hapis cezasının ertelenmesi halinde Denetim süresi zarfında hükümlü hakkında denetimli serbestlik Tedbiri uygulanır
- Hitm alınan hapis cezasının infazı sürecinde koşullu salıverilme den yararlanılması durumunda Denetim süresi zarfında hükümlü hakkında denetimli serbestlik Tedbiri uygulanır
- Kısa süreli hapis cezası yerine seçenek yaptırım olarak hükmedilen güvenlik tedbirlerinin infazı sürecinde hükümlü hakkında denetimli serbestlik Tedbiri uygulanır
- Cezanın infazı tamamlandıktan sonra da denetimli serbestlik Tedbiri uygulanmasına karar verilebilir mükerrirler ihtiyacı suçlular suçu meslek edinen kişiler ve örgüt mensubu suçlular hakkında cezanın infazından sonra da denetimli serbestlik Tedbiri uygulanır
CEZANIN BELİRLENMESİ VE BİRETSELLEŞTİRİLMESİ
Hapis cezasında temel cezanın belirlenmesi
hakim somut olayda
- suçun işleniş biçimine
- suçun işlenmesinde kullanılan araçları
- suçun işlendiği zaman ve yeri
- meydana gelen zarar veya Tehlikenin ağırlığını
- suçun konusunun önem ve değerini
- failin kast veya taksire dayalı kusurunun ağırlığını
- failin güttüğü Amaç vesaiki
göz önünde bulundurarak işlenen suçun Kanuni tanımında öngörülen cezanın alt ve üst sınırı arasında temel cezayı belirler
Burada belirtilen hususlar suçun aynı zamanda unsurunu oluşturduğu hallerde bu hususlar temel cezanın belirlenmesinde Ayrıca göz önünde bulundurulmaz Çünkü bu durum mükerrir değerlendirmeye yasağına aykırıdır
Adli Para cezasının hapis cezasının yanında seçenek yaptırım olarak kabul edildiği durumlarda Ceza'nın belirlenmesi
- mahkeme önce kişi hakkında hapis cezasına mı yoksa Adli para cezasına mı hükmedecek belirlenmelidir Bu tercih yaparken sadece suçlunun kişiliği dikkate alınır
- Mahkeme kişi hakkında apis cezasına hükmetmeyi tercih ederse hapis cezasının belirlenmesine İlişkin usul uygulanır Adli para cezasına hükmetmeyi tercih ederse adli Para cezasının hesaplanmasında esas alınacak gün sayısını Ben iller gün sayısı belirlenirken hapis cezasının belirlenmesi ve bireyselleştirilmesi ndeki bu tür ve sıra izlenir Adli para cezası hesaplanırken artırma ve indirmelerin yapılması temel gün üzerinden yapılır Adli Para cezasının seçimlik ceza olarak öngörüldü suçlarda Bu cezaya ilişkin gün biriminin alt sınırı o suç tanımındaki hapis cezasının alt sınırından az üst sınırı da hapis cezasının üst sınırından fazla olamaz
- Sonuç gün sayısı belirlendikten sonra kişinin ekonomik ve diğer şahsi halleri göz önünde tutularak bir gün karşılığı ödeyeceği para miktarı belirlenir
Hapis cezasının yanı sıra adli Para cezasının belirlenmesi ve bireyselleştirilmesi
- mahkeme önce hapis cezasının temel cezayı hapis cezasının belirlenmesindeki esas ve sıraya göre belirler
- Suçtan elde edilen gelirin miktarının belirlenemedi hallerine özgü olarak hapis cezasının yanı sıra hükmolunacak adli Para cezasının belirlenmesinde hapis cezasının belirlenmesine ilişkin ölçütlerin yanısıra suçu işlemek suretiyle kişinin elde ettiği takdir edilen gelir miktarı göz önünde bulundurulur
[ Dikkat: hapis cezası ve adli para cezası seçimlik olarak değil de birlikte kanunda düzenlenmiş se bu durumda Eğer suçtan elde edilen menfaat belirlenebilir nitelikte ise müsadereye ilişkin hükümler uygulanır Suçtan elde edilen gelirin miktarının belirlenmesi durumunda Adli para cezasına Yukarıdaki açıklamalara göre hükmedilir ]
Nitelikli haller
Bir suçun temel şekline nazaran daha ağır veya daha az cezayı gerektiren birden fazla nitelikli hallerin gerçekleşmesi durumunda temel cezada önce arttırma sonra indirme yapılır
nitelikli haller kapsamında önce suçun temel şekline nazaran daha ağır cezayı gerektiren nitelikli unsurları göz önünde bulundurulmalıdır
Suçun nitelikli şekilleri tanımlanırken verilecek ceza suçun temel şekline ilişkin olarak belirlenen cezanın belli bir oranında artırılması şeklinde değil suçun temel şekli imiş gibi madde metninde alt ve üst sınırı gösterilmek sureti ile belirlenmişse burada suçun temel şekline ilişkin unsurları ve nitelikli şekline ilişkin unsurları birlikte değerlendirerek somut ceza mutlu olunur yani artırma yada eksiltme uygulanmaz sanki bağımsız bir suçmuş gibi değerlendirilir
Daha ağır cezayı gerektiren nitelikli hallerin seçimlik olarak belirlendiği suçlarla bu nitelikli hallerin birden fazlasının birlikte gerçekleşmesi mümkündür Nitelikli hallerin seçimlik olarak belirlendiği bu tür durumlarda bir nitelikli hal den dolayı artırma yapılacaktır ancak diğer hallerde beraber gerçekleştiği için bu husus temel cezanın belirlenmesinde dikkate alınır yoksa kişi hakkında her nitelikli halden dolayı ayrı ayrı arttırma yapılmaz
Işlenen fiil sonucunda suçun birden fazla neticesi sebebiyle ağırlaşmış Halide gerçekleşmiş olabilir Örneğin mağdurun bir kulağındaki işitme yeteneği sürekli olarak zayıflamış ve aynı zamanda kolu kırılmış olabilir bu durumda fail hakkında cezaya hükmederken daha ağır cezayı gerektiren Hükmü uygulamak gerekir ancak birden fazla neticesi sebebiyle ağırlaşmış hali gerçekleştiği için temel ceza belirlenirken üst sınıra yaklaşılır
Suçun özel görünüş biçimleri
Önce suçun teşebbüs aşamasında kalmış olması hali dikkate alınır suça teşebbüs halinde belirlenen ceza üzerinden indirim yapılır indirim yapılırken meydana gelen zarar veya Tehlikenin ağırlığı göz önünde bulundurulur Meydana gelen zarar veya Tehlikenin ağırlığı teşebbüs aşamasında dikkate alınacağı için bu unsur suçun temel cezası belirlenirken mükerrer değerlendirme yasağı gereği dikkate alınmaz
Teşebbüsten sonra suçun birden fazla kişinin iştirakiyle işlenmesi durumu dikkate alınır
Iştirakten sonra suçların içtimaı na ilişkin hükümler dikkate alınır
Kusurluluğu azaltan nedenler
suçun özel görünüş biçimleri nden sonra kusurluluğu azaltan nedenler sırasıyla dikkate alınır
- Yaş küçüklüğü, akıl hastalığı, sağır ve dilsizlik, geçici nedenler alkol veya uyuşturucu madde etkisinde olma, Cebir veya tehdit Dolayısıyla kişinin irade yeteneğinin etkilenmesi, zorunluluk hali Dolayısıyla kişinin irade yeteneğinin etkilenmesi, hukuka aykırı ve fakat bağlayıcı emrin yerine getirilmesi, sınırın aşılması, Haksız tahrik, kusurluluğu etkileyen hata halleri Kusurluluğu azaltan nedenlerdir
Önce Haksız tahrik durumu değerlendirilir
Ikinci sırada yaş küçüklüğü Ve sağır ve dilsizlik dikkate alınır
3 sırada akıl hastalığı dikkate alınır
Son olarak bazı suç tanımları bağlamında kusurluluğu azaltan bir neden olarak zorunluluk hali düzenlenmemişse bu durum dikkate alınır
Kusurluluğu ortadan kaldıran nedenlerin cezanın belirlenmesinde dikkate alınması gerekmez
Cezada indirim yapılmasını gerektiren şahsi sebepler Kusurluluğu azaltan nedenlerden sonra cezada indirim yapılmasını gerektiren şahsi sebepler dikkate alınır
Takdiri indirim nedenleri
en son takdiri indirim nedenleri ne bakılır
Fail yararına cezayı hafifletecek takdiri nedenlerin varlığı halinde ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası yerine Müebbet hapis hapis cezası yerine 25 yıl hapis cezası verilir diğer cezaların altıda biri ne kadar indirilir
Takdiri indirim nedeni olarak failin geçmişi sosyal ilişkileri fiilden sonraki ve yargılama sürecindeki davranışları cezanın failin geleceği üzerindeki olası etkileri gibi hususlar göz önünde bulundurulan bilir takdiri indirim nedeni kararda gösterilir
takdiri indirim nedenleri kanunda sayılan sınırlı değildir
Süreli hapis cezasını gerektiren bir suçtan dolayı 61. madde hükümlerine göre belirlenen sonuç ceza 30 yıldan fazla olamaz
Hükmün kesinleşmesi üzerine cezanın infazına derhal başka
Hükümlünün başka suçlardan dolayı tutuklu bulunması kesinleşen mahkumiyet hükmünün infaz bakımından bir ertelenme sebebi oluşturmaz
Örneğin Aydın kasten adam öldürme suçundan tutuklu bulunurken aynı zamanda anayasal düzene karşı suçlardan ceza alır ve bu mahkumiyeti kesinleşirse kesinleşen mahkumiyetin infazına derhal başlanır bu durumda Aydın'ın cezaevindeki statüsü tutuklu statüsünden hükümlü statüsü ne geçer
Bir mahkumiyet hükmünün kesinleşme tarihinden önceki bir tarihte infazın Akaydın başla namaz infaz ancak hüküm kesinleştikten sonra yapılabilir
Hüküm kesinleşmeden önce gerçekleşen ve kişisel hürriyeti sınırlama sonucunu doğuran bütün haller nedeniyle geçirilmiş süreler hükmolunan hapis cezasından indirilir Adli para cezasına hükmedilmesi durumundan bir gün 100 Türk Lirası sayılmak üzere bu Ceza'dan indirim yapılır
Bence mahkumiyet hükmünün ilişkin olduğu suçtan dolayı gözaltında geçirilen veya tutuklu kalınan süreler mahsup edilir
daha sonra kalan kısımdan Başka suçlardan dolayı açılan ve halen derdest olan dava Dosyalarındaki tutukluluk sureleri mahsup edilir
mahsup kişinin mahkum olduğu hapis cezasının infaz kurumunda çekmesi gereken kısmından yapılabilir koşullu salıverilen dikten sonra toplumsal ortamda çekilmesi gereken ceza miktarından mahsup yapılamaz
mahsup işleminin sonucuna göre hükümlü hakkındaki muhtemel koşullu salıverme tarihi belirlenir
Adli kontrol altında geçen süre şahsi hürriyeti sınırlama sebebi sayılarak Ceza'dan mahsup edilemez
ancak adli kontrol kararı ile uyuşturucu uyarıcı veya Uçucu maddeler ile alkol bağımlılığından arınmak amacıyla uygulanan tedavi veya muayene süresi hükmolunan Ceza'dan mahsup edilir
DAVANIN VEYA CEZANIN DÜŞMESİ
Dava zamanaşımı
Dava zamanaşımı gereği suçun işlendiği tarihten itibaren Belli bir zamanı geçmesin durumunda kovuşturma işlemlerinin yapılmasına devam edilmez ve davanın düşmesi ne karar verilir
Ancak dava zamanaşımı dolsa bile Kamu davası açılıp Kamu davası açıldıktan sonra mahkeme davanın düşmesine karar verilmelidir
Dava zaman aşımına uğrarsa da işlenen fiil haksızlık niteliğini devam ettirmektedir
Kanunda başka türlü yazılmış olan haller dışında kamu davasının
- ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasını gerektiren suçlarda 30 yıl
- devlet hapis cezasını gerektiren suçlarda 25 yıl
- 20 yıldan aşağı olmamak üzere hapis cezasını gerektiren suçlarda 20 yıl
- 5 yıldan fazla ve 20 yıldan az hapis cezasını gerektiren suçlarda 15 yıl
- 5 yıldan fazla olmamak üzere hapis veya Adli para cezasını gerektiren suçlarda 8 yıl
geçmesiyle düşer
Fiili işlediği sırada 12 yaşını doldurmuş olup 15 yaşını doldurmamış olanlar hakkında bu sürelerin yarısının
10 3 Dava zamanaşımı surelerinin belirlenmesinde Kanuni kanunda gösterilen soyut ceza esas alınır
Dava zamanaşımı sürelerinin belirlenmesinde suçun kanunda yer alan cezasının yukarı sınırı göz önünde bulundurulur seçimlik cezaları gerektiren suçlarda zamanaşımı bakımından hapis cezası esas alınır
Dava zamanaşımı suresinin belirlenmesinde dosyadaki mevcut Deliler itibarıyla suçun Daha ağır cezayı gerektiren nitelikli halleri de göz önünde bulundurulur
Dava zamanaşımının belirlenmesinde Haksız tahrik teşebbüs zincirleme suç yaş küçüklüğü gibi nitelikli haller dışındaki unsurlar dikkate alınmaz
Dava zamanaşımı tamamlanmış suçlarda suçun işlendiği günden teşebbüs halinde kalan suçlarda son hareketin yapıldığı günden kesintisiz suçlarda kesintinin gerçekleştiği ve zincirleme suçlarda son suçun işlendiği günden çocuklara karşı üstsoy veya Bunlar üzerinde hüküm ve nüfusu olan kimseler tarafından işlenen suçlarda çocuğun 18 yaşında bitirdiği günden itibaren işlemeye başlar
Aynı fiilden dolayı tekrar yargılamayı gerektiren hallerde mahkemece bu husustaki talebin kabul edildiği tarihten itibaren fiile ilişkin zamanaşımı süresi yeni baştan işlemeye başlar yargılamanın yenilenmesi durumu hale örnektir
Bu hükmün amacı yeniden yargılama söz konusu olan hallerde dava zamanaşımı süresinin dolduğundan bağışla yargılamaya son verilmesi yönündeki taleplerin önüne geçmektir
Soruşturma ve kovuşturma yapılmasına izin veya karar alınması ya da diğer bir merciye çözülmesi gereken bir meselenin sonucuna bağlı bulunduğu durumlarda izin veya kararı alınmasına veya meselenin çözümüne veya kanun gereğince hakkında Kaçak olduğu hususunda karar verilmiş olan suç Faili hakkında bu kadar kaldırılınca kadar dava zaman aşımı durur
bir suçla ilgili olarak
- şüpheli veya sanıklardan birinin Savcı huzurunda ifadesinin alınması ya da sorguya çekilmesi
- şüpheli veya sanıklardan biri hakkında tutuklama kararının verilmesi
- suçla ilgili olarak iddianame düzenlenmesi
- sanıklardan bir kısmı hakkında da olsa mahkumiyet kararı verilmesi
halinde dava zamanaşımı kesilir
Dava zamanaşımı kesildiğinde zamanaşımı süresi yeniden işlemeye başlar
zamanaşımını kesen birden fazla nedenin bulunması durumunda zamanaşımı süresi son kesme nedenini gerçekleştiği tarihten itibaren yeniden işlemeye başlar
kesilme halinde zamanaşımı süresi ilgili suça ilişkin olarak kanunda belirlenen sürenin en fazla yarısına kadar uzar
Ceza zamanaşımı
Mahkumiyet kararının kesinleştiği tarihten itibaren belli bir zamanaşımı süresinin geçmesi durumunda mahkum olunan cezanın infazından sarfinazar edilmesi ceza zamanaşımı olarak adlandırılır
Ceza zamanaşımı dolarsa mahkumiyet kararının varlığını devam ettirir ancak karar infaz edilmez
Aşağıdaki cezalar şu sürelerin geçmesi ile infaz edilmesi
- ağırlaştırılmış müebbet hapis cezalarında 40 yıl
- Müebbet hapis cezalarında 30 yıl
- 20 yıl ve daha fazla süreli hapis cezalarında 24 yıl
- 5 yıldan fazla hapis cezalarında 20 yıl
- 5 yıla kadar hapis ve adli para cezalarında 10 yıl
Fiili işlediği sırada 12 yaşını doldurmuş olup da 15 yaşını doldurmamış olanlar hakkında Yukarıdaki sürelerin yarısının
15 yaşını doldurmuş olup da 18 yaşını doldurmamış olan kişiler akkında ise üçte ikisini geçmesi ile Ceza İnfaz edilmez
Türk Ceza Kanununun ikinci kitabının 4 kısmında yazan yurt dışında işlenmiş suçlar Dolayısıyla verilmiş ağırlaştırılmış müebbet müebbet veya 10 yıldan fazla hapis cezalarında zamanaşımı uygulanmaz
türleri başka başka cezaları içeren hükümler en ağır ceza için konulan sürenin geçmesi ile infaz edilmez
ceza zamanaşımı hükmün kesinleştiği veya infazın herhangi bir surette kesintiye uğradığı günden itibaren işlemeye başlar ve kalan ceza miktarı esas alınarak süre hesaplanır
Cezaya bağlı olan veya hükümde belirtilen hak yoksunlukları nın süresi ceza zamanaşımı doluncaya kadar devam eder
Müsadereye ilişkin hüküm kesinleşmesinden itibaren 20 yıl geçtikten sonra infaz edilemez
Mahkumiyet hükmünün infazı için yetkili Merci tarafından hükümlüye kanuna göre yapılan tebligat veya bu maksatla hükümlünün yakalanması ceza zamanaşımını Keser
bir suçtan dolayı mahkum olan kimse üst sınırı 2 yıldan fazla hapis cezasını gerektiren kasıtlı bir suç işlediği takdirde ceza zamanaşımı kesilir
Birden fazla mahkumiyeti olan kişi bu mahkumiyet lerden birine ilişkin Ceza İnfaz kurumunda çektiği sürece diğer cezaları açısından ceza zamanaşımı işlemez yani durur
cezanın infazının ertelenmesi ya da durdurulması halinde Bu cezaya ilişkin zamanaşımı işlemez yani durur
Dava veya cezanın düşmesinin etkisi TCK 74
genel af özel af ve şikayetten vazgeçme Müsadere bulunan şeylerin veya ödenen adli Para cezasının geri alınmasını gerektirmez
kamu davasının düşmesi malların geri alınması ve uğranılan zararın tazmini için açılan şahsi hak davasını etkilemez
Ceza'nın düşmesi şahsi haklar tazminat ve yargılama giderlerine ilişkin hükümleri etkilemez Ancak genel af halinde yargılama giderleri de istenemez
Yorumlar
Yorum Gönder