CEZA MUHAKEMESİ 6

Şüpheli veya sanık hakkında beden muayenesi ve vücuttan örnek alınması ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

1.  Şüpheli veya sanığın vücudundan kan veya benzeri biyolojik örnekler ile saç tükürük tırnak gibi örnekler alınması da iç beden muayenesine ilişkin şartlara tabidir 
2. Cinsel organlar ve anüs bölgesinde yapılan muayene de iç beden muayenesi sayılır 
3. Müdahalenin kişinin sağlığına zarar verme tehlikesi içermemesi koşulu aranır 
4. Şüpheli veya sanığa İsnat edilen suç üst sınırı 5 yıl veya daha fazla hapis cezasını gerektiren nitelikte bir suç olmalıdır
5. İç beden muayenesi ve vücuttan örnek alınması yargıç veya mahkeme kararı ile veya gecikmesinde sakınca bulunan hallerde Cumhuriyet Savcısı kararı ile olur.

CEVAP) D 

[ Şüpheli veya sanığa isnat edilen suç ÜST SINIRI 2 YIL veya daha fazla hapis cezasını gerektiren nitelikte bir suç ise iç beden muayenesi ve vücuttan örnek alınmasına ilişkin hükümler uygulanabilir ]

> Şüpheli ve sanık hakkında iç beden muayenesi ile diğer kişiler hakkındaki iç ve dış beden muayenesinin  kanunda ayrı düzenlendiği unutulmamalıdır 

> Gecikmesinde sakınca bulunan hallerde Cumhuriyet savcısının iç beden muayenesine ilişkin verdiği kararı 24 saat içinde hakim veya mahkemenin onayına sunulur 

Hakim veya mahkeme 24 saat içinde kararını verir 

Onaylanmamış kararlar hükümsüzdür ve elde edilen deliller kullanılamaz > Dikkat edilmesi gereken bir husus da sanık ve şüphelinin DIŞ BEDEN muayenesi için hakim mahkeme veya Savcı kararına ihtiyaç bulunmamasıdır 

DİKKAT: Sanık ve şüpheli dışındaki kişilerin dış beden muayenesi İÇİN mutlaka hakim veya mahkeme kararı veya gecikmesinde sakınca olan hallerde savcı kararı gerekir.

. > İç beden muayenesi sadece İsnat edilen suç ile ilgili delil elde etmek amacıyla kullanılabilir bilimsel bir deney ve diğer amaçlarla kullanılamaz > İç beden muayenesi şüpheli veya Sanığın beden üzerinde cerrahi müdahaleyi gerekli kılabilir 

Dış beden muayenesi soruşturma makamları tarafından bizzat yapılabilir ancak iç beden muayenesi Hekim veya sağlık mesleği mensubu bir kişi tarafından yapılmalıdır 

> Iç beden muayenesi için şüpheli veya Sanığın rızasına ihtiyaç yoktur ancak müdafii huzurunda rıza göstermesi durumunda karar alınmasına gerek bulunmaz 

>>> MAĞDURUN bedeni üzerinde iç ve dış muayene yapılması ve vücudundan kan ve biyolojik örnekler alınması hususunda şu konular bilinmelidir :

• Mağdur üzerinde iç ve dış beden muayenesi yapılabilmesi için hakim veya mahkeme kararı ve gecikmesinde sakınca bulunan hallerde Cumhuriyet savcısının kararı gereklidir 
• Mağdurun açık rızasının varlığı halinde karar alınmasına gerek yoktur
•  Iç ve dış beden muayenesinin mağdurun sağlığını tehlikeye düşürmemesi gerekir 
• Çocuğun soybağının araştırılmasına gerek duyulması durumunda araştırmanın yapılabilmesi için karar alınması gerekir 
• Dikkat edilmesi gereken bir husus mağdur üzerinde iç ve dış beden muayenesini yapılabilmesi için cerrahi bir müdahalede bulunmamak şarttır 
• Tanıklıktan çekinme sebepleri ile muayeneden veya vücuttan örnek alınmasından kaçınılabilir 

Çocuk ve akıl hastasının çekilmesi konusunda Kanuni temsilcisi karar verir 

Çocuk ve akıl hastasının tanıklığın hukuki anlamı ve sonuçlarını algılayabilecek durumda olması halinde görüşüde alınır 

Kanuni temsilci şüpheli veya sanık ise bu konuda hakim tarafından karar verilir Ancak bu halde elde edilen deliller davanın ileri aşamalarında şüpheli veya sanık olmayan Kanuni temsilcinin izni olmadıkça kullanılamaz 

• Kadının muayenesi istemesi durumunda olanaklar el verdiği ölçüde kadın hekim tarafından yapılır. 

[1] Beden muayenesi ve vücuttan örnek alınması sonucunda elde edilen örnekler üzerinde soybağının veya elde edilen bulgunun şüpheli veya sanığın ya da mağdura ait olup olmadığının saptanması için veya [2] bulunan ve kime ait olduğu belli olmayan beden parçaları üzerinde bunların incelenmesi için başvurulan yöntem hangisidir

 CEVAP)  Moleküler Genetik İnceleme 

Moleküler genetik inceleme ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır ?

1. Soybağının veya elde edilen bulgunun sanığa veya şüpheliye ya da mağduru ait olup olmadığının saptanmasının başka bir yöntemle mümkün olmaması gerekir 
2. Yargıç tarafından karar verilmesi gerekir Ancak mağdurun rızası varsa karar alınması gerekir 
3. Alınan örnekler üzerinde yapılan inceleme sonuçları kişisel veri niteliğindedir ve başka amaçlarla kullanılamaz 
4. Bu bilgiler kovuşturmaya yer olmadığı kararına itiraz süresinin dolması, itirazın reddi beraat veya ceza verilmesine yer olmadığı kararı verilip kesinleşmesi durumunda Cumhuriyet savcısının huzurunda derhal yok edilir 
5. Bulunan ve kime ait olduğu belli olmayan beden parçaları üzerinde de moleküler genetik inceleme yapılabilir 

CEVAP) B 

[ Dikkat:  Moleküler genetik inceleme yapılması için sadece HAKİM karar verebilir 

Cumhuriyet savcısının böyle bir karar vermesi mümkün değildir Mağdurun rızası olması karar alınmamasına neden olmaz. yani her durumda moleküler genetik inceleme için bir hakim kararına ihtiyaç vardır ]

Fizik kimliğin tespiti konusunda bilinmesi gerekenler şunlardır:

•  Şüpheli veya sanığa İsnat edilen suçun üst sınırının 2 YIL ve daha fazla hapis cezasını gerektiren bir suç olması gerekir 
• Cumhuriyet savcısının emir vermiş olması gerekir 
• Bu yönteme başvurulması kimliğin teşhisi için gerekli olmalıdır 
• Elde edilen kayıtlar kovuşturmaya yer olmadığı kararına itiraz süresinin dolması itirazın nedir beraat veya ceza verilmesine yer olmadığı kararı kesinleşmesi durumunda derhal yok edilir
• Polise kanunda belirtilen bazı durumlarda parmak izi alma yetkisi verilmiştir Parmak izleri için ayrı bir sistem tutulmuştur Bu sisteme girilen parmak izi ve fotoğraflar kişinin ölümünden itibaren 10 yıl ve her halde kayıt tarihinden itibaren 80 yıl geçtikten sonra sistemden silinir 

Aşağıdaki makamlardan hangisinin keşif yapma yetkisi yoktur?

1.  Cumhuriyet Savcısı 
2. Kolluk makamları 
3. Hakim veya mahkeme 
4. Naip hakim  
5. İstinabe olunan hakim veya mahkeme 

CEVAP) B

[ Belirtmek gerekir ki gecikmesinde sakınca bulunan durumlarda savcılık makamı da keşif yapabilir ancak kolluğun keşif yapma yetkisi yoktur]

 Keşifte Tanık veya bilirkişinin dinlenmesinde bulunabilecekler ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

1.  Keşif yapılması sırasında şüpheli sanık mağdur ve bunların müdafi ve vekil hazır bulunabilirler 
2.  Sanık veya bilirkişinin duruşma sırasında hazır bulunamayacağı veya oturduğu yerin uzaklığı nedeniyle bulunmasının güç olduğu anlaşılırsa tanık ve bilirkişinin dinlenmesinde de bu kişiler hazır bulunabilirler 
3. Mağdur yada şüpheli veya sanığın huzurunda, tanıkların birinin gerçeğe uygun tanıklık etmesine engel olabilecek ise o işte şüpheli veya Sanığın bulunmamasına karar verilebilir 
4. Bu işlerde hazır bulunmaya hakkı olanlar işin geri bırakılmasına neden olmamak koşuluyla işlerin yapılmasına girilmeden önce haberdar edilirler 
5.  Şüpheli veya sanık tutuklu ise hakim veya mahkeme tarafından her durumda keşifte hazır bulundurulmasına karar verilebilir

CEVAP) E

[ şüpheli veya sanık tutuklu ise hakim veya mahkeme tarafından ancak ZORUNLU sayılan hallerde keşifte hazır bulundurulmasına karar verilebilir ]

Yer gösterme işlemi ile ilgili bilinmesi gereken iki önemli husus vardır 

1. kendisine yüklenen suç hakkında açıklamada bulunmuş olan şüpheli hakkında yer gösterme işlem yaptırılabilir Susma hakkını kullanan şüpheli yer gösterme işlemi yaptırılamaz 

2. yer gösterme işlemini yapmaya yetkili olan makam kural olarak Cumhuriyet Savcısıdır ancak kanunda belirtilen suçlar söz konusu ise yani katalog suçlar varsa adli kolluk amiri de yer gösterme işlem yaptırmaya yetkilidir 

Teşhis gözaltına alınan şüphelinin olaydaki fail ile aynı kişi olup olmadığını belirlemek amacıyla yapılır 

Kural olarak polis Cumhuriyet savcısının talimatı ile teşhis yapabilir Tanıklıktan çekinebilecek olanlar teşhiste bulunmaya zorlanamaz 

Otopsi Cumhuriyet savcısının huzurunda yapılır 

Müdafii veya vekili tarafından getirilen hekim de otopside hazır bulunabilir 

Ölümünden hemen önceki hastalığında öleni tedavi etmiş olan hekime otopsi yapma görevi verilemez 

Fethi kabir yani ölünün defin edilmesinden sonra adli nedenlerle cesedin incelenmesi amacıyla kabrinden çıkarılması 

• soruşturma evresinde Cumhuriyet Savcısı 
• kovuşturma evresinde mahkeme 

tarafından verilecek karar üzerine yapılır 

Delillerin ortaya konulması ve değerlendirilmesi ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

1.  Duruşma sırasında sanığın sorguya çekilmesinden sonra delillerin ortaya konulmasına başlanır 
2. Sanığın tebligata rağmen mazeretsiz olarak gelmemesi sebebiyle sorgusunu yapılamamış olması delillerin ortaya konulmasına engel olmaz  Ancak ortaya konulan deliller sonradan gelen sana bildirilir 
3. Cumhuriyet Savcısı ile sanık veya müdafii birlikte Rıza gösterirlerse ve mahkeme de buna onay verirse tanığın dinlenmesinden veya başka herhangi bir deneyin ortaya konulmasından vazgeçilebilir
4. Delil kanuna aykırı olarak elde edilmişse ortaya konulması istense bile reddedilir
5. Delil ile ispat edilmek istenilen olayın karara etkisi yoksa veya istem sadece davayı uzatmak maksadıyla yapılmışsa bu durumlarda da delil reddedilir

CEVAP) C

[ Cumhuriyet savcısı  ile sanık veya müdafii birlikte ceza gösterirlerse Tanığın dinlenmesinden veya başka herhangi bir delilin ortaya konulmasından vazgeçilebilir

Delilin ortaya konulması istemi bu istemin veya ispat edilmek istenen olayın geç bildirilmiş olması nedeniyle reddedilemez] 

Bilirkişi ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? 

1. Hukuk öğrenimi görmüş olan kişiler hukuk alanı dışında ayrı bir uzmanlığa sahip olduğunu belgelendirmedikçe bilirkişi olarak görevlendirilemez 
2. Yabancı hukuk kuralları hakkında bilirkişiye başvurulabilir 
3. Bilirkişi görevini işin niteliğine göre 3 ayı geçmemek üzere bitirmek zorundadır Bu süre uzatılamaz
4. Genel bilgi veya tecrübe ile ya da hakimlik mesleğinin gerektirdiği hukuki bilgi ile çözümlenmesi mümkün olan konularda bilirkişiye başvurulamaz
5. Bilirkişi atanması ve gerekçe gösterilerek sayısının birden çok olarak saptanması yetkisi hakim veya mahkemeye aittir Bu yetki soruşturma evresinde Cumhuriyet savcısına aittir 

CEVAP) C

[ Bilirkişi kural olarak 3 AY içinde raporunu hazırlamak durumundadır ancak zorunlu durumlarda 3 AY daha ek süre verilebilir]

> Çözümü uzmanlığı özel veya teknik bilgiyi gerektiren hallerde bilirkişinin oy ve görüşünün alınmasına resen veya istem üzerine karar verilebilir 

istemde bulunabilecek kişiler : Cumhuriyet Savcısı katılan vekili şüpheli sanık müdafi Kanuni temsilci olabilir

Cumhuriyet Savcısı da soruşturma evresinde bilirkişiye başvurabilir ve yetkileri kullanır

 Bilirkişi olarak atanabilecek kişilerle ilgili şu hususlar bilinmelidir

• Kural olarak bilirkişiler bölge kurulu tarafından hazırlanan listede yer alan kişiler arasından seçilir 
• Diğer bir bölgedeki bilirkişi görevlendirme yapılan yere daha yakınsa başka bölgedeki listeden de görevlendirme yapılabilir 
• Kendi bölge kurulunun hazırladığı listede uygun bilirkişi yoksa başka listelerden atama yapılabilir 
• Diğer bölge kurulu listelerinde de uygun bilirkişi yoksa liste dışından bilirkişi atanabilir 
• Resmi bilirkişiler öncelikle atanırlar Ancak kamu görevlileri bağlı oldukları kurumla ilgili davalarda bilirkişi olarak atanamaz 
• Bilirkişiler bölge kurulu listesine alınırken yemin ederler görevlendirildikleri her işte yeniden yemin etmezler 
• Liste dışından bilirkişi atanmışsa kendini atayan merci huzurunda yemin eder 

Bilirkişiliğe kabul ile yükümlü olanlar şunlardır 

• Resmi bilirkişiler
• bölge listesinde yer alanlar
• Incelemenin yapılması için bilinmesi gerekli fen ve sanatları meslek edinenler
•  incelemenin yapılması için gerekli mesleği yapmaya resmen yetkili olanlar 

>1 Bilirkişi mağdur şüpheli veya Sanığın mahkeme başkanı hakim veya Savcı aracılığı ile soru sorabilir.

 >1 mahkeme başkanı hakim veya Savcı bilirkişinin doğrudan soru sormasına da izin verebilir 

>> Bilirkişilerin yaptıkları açıklamalardan sonra mahkeme başkanı veya hakim çekilmelerini izin vermedikçe bilirkişiler duruşma salonunda kalırlar ancak salonuna teker teker alınıp birbirinden ayrı olarak dinlemeleri zorunlu değildir 

Bilirkişinin reddi konusunda aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

1.  hakimin reddini gerektiren sebepler bilirkişi hakkında da geçerlidir
2. Cumhuriyet Savcısı katılan vekili şüpheli veya sanık müdafi veya kanuni temsilci red hakkını kullanabilir
3. Red sistemini davayı görmekte olan hakim veya mahkeme inceler
4. soruşturma evresinde Cumhuriyet savcısınca kabul edilmeyen red istemi Sulh Ceza Hakimince incelenir
5. Reddi isteyen kişi bunun nedenini ve dayandığı olguları ispat etmekle yükümlüdür

CEVAP) E

 Ret isteyen kişi bunun nedenini ve dayandığı olguları göstererek açıklamakla yükümlüdür Eski kanunda ispat yükümlülüğü aranıyordu 

>>> Dikkat : Tanıklıktan çekinmeyi gerektirecek sebepler bilirkişiler hakkında da geçerlidir 

Bilirkişi geçerli diğer sebeplerle de görüş bildirmekten çekinebilir