DANIŞTAY
KANUNU
Danıştay'ın yürütmeyle
ilgili işleri Cumhurbaşkanlığı aracılığı
ile yürütülür
Danıştay meslek
mensupları :
- Danıştay
Başkanı,
- Danıştay
Başsavcısı,
- Danıştay
başkanvekili,
- daire başkanları
- üyeler
Danıştayın
karar organları şunlardır:
a) Daireler,
b) Danıştay
Genel Kurulu,
c)
İdari İşler Kurulu,
d) İdari
Dava Daireleri Kurulu,
e)
Vergi Dava Daireleri
Kurulu,
f) İçtihatları
Birleştirme Kurulu,
g)
Yüksek Disiplin Kurulu,
h) Disiplin
Kurulu,
Danıştay Başkanının seçeceği bir üye Danıştay Genel Sekreterliği
görevini yapar
Danıştayda boşalan
üyeliklerin dörtte üçü
idari yargı hakim
ve savcılığından, dörtte
biri ise diğer görevliler arasından seçilir.
İdari yargı
hakim ve savcıları,
Hakimler ve Savcılar
Yüksek Kurulunca; diğer
görevlerde bulunanlar ise, Cumhurbaşkanınca Danıştay
üyeliğine seçilirler.
Danıştay üyeleri
on iki
yıl için
seçilir. Bir kimse
iki defa Danıştay
üyesi seçilemez
Danıştay Başkanı,
Başsavcısı, başkanvekilleri ve
daire başkanları kendi
üyeleri arasından Danıştay Genel Kurulunca
üye tam
sayısının salt çoğunluğu
ile seçilirler.
Danıştay Başkanı
ve Başsavcısı seçilebilmek
için altı yıl, başkanvekili ve daire
başkanı seçilebilmek için üç yıl süre ile
Danıştay üyeliği yapmış olmak zorunludur
Danıştay; dokuzu dava,
biri idari daire
olmak üzere on daireden oluşur.
Her dairede
bir başkan ile
yeteri kadar üye
bulunur. Heyetler bir başkan
ve dört üyenin katılmasıyla toplanır, salt
çoğunluk ile karar
verir. Üye sayısının
yeterli olması halinde
birden fazla heyet oluşturulabilir.
Danıştay Genel
Kurulu, Danıştay Başkanı,
Başsavcı, başkanvekilleri, daire
başkanları ve üyeler
ile Genel Sekreterden
oluşur.
İdari İşler
Kurulu, idari daire başkanı
ile her
takvim yılı başında
Başkanlık Kurulunca idari daireden
seçilecek iki üye ve
her dava
dairesi başkan veya üyeleri
arasından seçilecek bir
üyeden oluşur.
İdari Dava
Daireleri Kurulu, idari dava
dairelerinin başkanları ile her idari dava dairesinden iki
yıl için Başkanlık
Kurulu tarafından görevlendirilen iki
asıl ve iki
yedek üyeden;
Vergi Dava Daireleri
Kurulu ise vergi dava dairelerinin
başkanları ile
her vergi
dava dairesinden iki
yıl için Başkanlık
Kurulu tarafından görevlendirilen üç asıl
ve üç yedek üyeden
oluşur
Dava daireleri
kurullarına Danıştay Başkanı veya vekillerinden biri;
bunların yokluğunda daire
başkanlarından en kıdemlisi
başkanlık eder.
İçtihatları Birleştirme
Kurulu, Danıştay Başkanı,
Başsavcı, başkanvekilleri, dava
daireleri başkanları ve üyelerinden
kurulur.
Esas hakkındaki
kararlar, birinci toplantıda Kurul
üye tamsayısının salt
çoğunluğu ile,
bu toplantıda karar yetersayısı sağlanamaz
ise ikinci toplantıda mevcudun
salt çoğunluğu ile
verilir.
Başkanlar Kurulu, Danıştay Başkanının
başkanlığında Başsavcı,
başkanvekilleri ve daire başkanlarından oluşur.
Başkanlık Kurulu; Danıştay Başkanının
başkanlığında, üçü daire başkanı
üçü Danıştay üyesi olmak
üzere altı asıl ve
ikisi daire başkanı ikisi
Danıştay üyesi olmak üzere
dört yedek üyeden
oluşur.
Yüksek disiplin
kurulu üye tam
sayısı ile toplanır
ve üçte iki oyçokluğu ile karar verir
(Disiplim
kurulu salt çoğunlukla karar verir.)
1. Danıştay
Başkanlığının boşalması, Danıştay
Başkanının izinli veya
özürlü olması hallerinde başkanvekillerinde en
kıdemlisi Danıştay Başkanına
vekalet eder.
2. Dairelerde
en kıdemli
üye başkana
vekalet eder.
3. Başsavcıya Danıştay
Başkanının seçeceği ve
Başsavcılığa seçilme
niteliğine sahip bir Danıştay
üyesi vekalet eder. !!
Danıştayın görevleri
a)
İdare Mahkemeleri ile
vergi mahkemelerinden verilen
kararlar ve ilk
derece mahkemesi olarak Danıştayda
görülen davalarla ilgili
kararlara karşı temyiz
istemlerini inceler ve
karara bağlar. Danıştayın temyiz
mercii olarak görevi,
bir hukuk kuralının
uygulanmaması veya yanlış uygulanması şeklinde ortaya
çıkan hukuka aykırılıkların denetimini
yapmakla sınırlıdır.
b)
Kanunda yazılı idari
davaları ilk ve son
derece mahkemesi olarak
karara bağlar.
c)
kamu hizmetleri ile
ilgili imtiyaz şartlaşma
ve sözleşmeleri hakkında düşüncesini
bildirir
İlk derece mahkemesi olarak Danıştay'da
görülecek davalar
a)
Cumhurbaşkanı kararlarına,
b) Cumhurbaşkanınca çıkarılan Cumhurbaşkanlığı kararnameleri
dışındaki düzenleyici işlemlere,[CUMHURBAŞKANLIĞI
YÖNETMELİKLERİ GİBİ.]
c)
Bakanlıklar ile kamu kuruluşları
veya kamu kurumu
niteliğindeki meslek
kuruluşlarınca çıkarılan ve ülke çapında uygulanacak
düzenleyici işlemlere,
d) Danıştay İdari
Dairesince veya İdari
İşler Kurulunca verilen
kararlar üzerine uygulanan eylem
ve işlemlere,
e) Birden
çok idare veya vergi mahkemesinin
yetki alanına giren
işlere,
f) Danıştay Yüksek
Disiplin Kurulu kararları
ile bu
Kurulun görev alanı
ile ilgili Danıştay
Başkanlığı işlemlerine,
Karşı açılacak iptal
ve tam yargı
davaları ile
g)
tahkim yolu öngörülmeyen
kamu hizmetleri ile
ilgili imtiyaz şartlaşma
ve sözleşmelerinden doğan idari davaları
karara bağlar.
2. Danıştay,
belediyeler ile il
özel idarelerinin seçimle gelen
organlarının organlık sıfatlarını
kaybetmeleri hakkındaki istemleri inceler ve
karara bağlar.
(Köy yok)
Başkanlık Kurulu, iş yükü bakımından
zorunluluk doğması hâlinde
vergi dava daireleri,
idari dava daireleri
veya idari dairelerden
birinin veya birkaçının görev alanını
değiştirerek bu
daireleri; vergi dava dairesi,
idari dava dairesi
veya idari daire olarak görevlendirebilir.
Dava dairelerinden
Üçüncü, Dördüncü,
Yedinci ve Dokuzuncu
daireler vergi dava
dairesi; diğer
dava daireleri ise idari
dava dairesi olarak
görev yapar.
İdari dava
daireleri ile vergi
dava daireleri kendi
aralarında işbölümü esasına
göre çalışır. Dava
daireleri arasındaki iş bölümü
Başkanlık Kurulu tarafından
belirlenir.
1.
İdari Dava Daireleri Kurulu;
a)
İdare mahkemelerinden verilen ısrar kararlarını,
b)
İdari dava dairelerinden ilk derece mahkemesi olarak verilen kararları, Temyizen inceler.
2.
Vergi Dava Daireleri Kurulu;
a)
Vergi mahkemelerinden verilen ısrar kararlarını,
b)
Vergi dava dairelerinden ilk derece mahkemesi olarak verilen kararları,
Temyizen inceler
1.
İçtihatların birleştirilmesi veya
birleştirilmiş içtihatların değiştirilmesi,
- Danıştay Başkanı,
- konu ile ilgili
daireler,
- idari ve
vergi dava daireleri
kurulları veya
- Başsavcı
tarafından istenebilir.
2. Aykırı kararlarla ilgili kişiler, içtihatların birleştirilmesi için Danıştay
Başkanlığına başvurabilirler.
3. Kurulun,
içtihatların birleştirilmesi veya
değiştirilmesi hakkındaki kararları,
gönderildikleri tarihten itibaren
bir ay içerisinde
Resmi Gazete'deyayımlanır.
4. Bu
kararlara, Danıştay daire ve
kurulları ile idari mahkemeler
ve idare uymak
zorundadır.
İdari işlere
ilişkin idari uyuşmazlıklar ve görevler
Birinci Daire ve İdari İşler Kurulunda
görülür
Birinci daire:
Kamu hizmetleri
ile ilgili imtiyaz
şartlaşma ve sözleşmelerini,
Kanunlarında Danıştay'dan
alınacağı yazılı bulunan
düşüncelere ilişkin istekleri,
Belediye Kanunu
ile Danıştay'a verilip
idari davaya konu
olmayan işleri,
Derneklerin, kamu
yararına çalışan derneklerden
sayılabilmesi için yapılacak teklifleri,
Memurlar ve
diğer kamu görevlilerinin yargılanmalarına ilişkin
mevzuat uyarınca görülecek işleri,
Danıştay, kamu
hizmetleri ile ilgili
imtiyaz şartlaşma ve sözleşmeleri hakkında
düşüncesini bildirmeyi, geliş tarihinden itibaren iki
ay içinde sonuçlandırmak zorundadır.
Evrak getirilmesi ve yetkililerin
dinlenmesi
1. İncelenmekte olan işler hakkında lüzum
görülen her türlü
evrak getirtilebileceği ve
bilgi istenebileceği gibi, tamamlayıcı
veya aydınlatıcı bilgiler
alınmak üzere ilgili
dairelerden veya uygun
görülecek diğer yerlerden
yetkili memur ve uzmanlar da
çağırılabilir.
2. İstenen
bilgi ve belgeler
Devletin güvenliğine ve
yüksek menfaatlerine veya
Devletin güvenligi ve yüksek
menfaatleriyle birlikte yabancı
devletlere de ilişkin
ise, ilgili makam,
gerekçesini bildirmek
suretiyle sözkonusu bilgi
ve belgeleri vermeyebilir.
Başkanlar Kurulunun görevleri
a) Danıştay
daireleri arasında çıkan görev uyuşmazlıklarını karara bağlamak
b) Ayrı yargı
çevrelerinde bulunan
idare ve vergi
mahkemeleri arasında görev ve
yetkiye ilişkin uyuşmazlıklarda ve bağlantılı
davalarda merci tayinini
yapmak [BM MERCİ TAYİNİ DAİRELER YAPAR]
Başkanlar Kurulu, Danıştay
Başkanının davetiyle toplanır.
Başkanlar Kurulunun
kararları kesin olup bu kararlar
aleyhine başka bir
yargı merciine başvurulamaz.
Başkanlık Kurulunun görevleri
a) Üyelerin görev
yerlerini, dairelerin
iş durumunu ve ihtiyaçlarını
göz önünde tutarak
belirlemek.
b) Zorunlu
hâllerde daire başkanı ve
üyelerin dairelerini değiştirmek.
c) Danıştay
tetkik hâkimlerinin çalışacakları
daireleri, kurulları ve
görecekleri işleri belli
etmek ve gerektiğinde yerlerini değiştirmek.
d) Daireler
arasında iş bölümünü belirlemek.
e) Yetkili
merciin neresi olduğu belirtilmemiş olan yönetim
işlerini belli etmek
veya bu işleri
yapmak.
Başkanlık Kurulunun
kararlarına karşı ilgililerce
Başkanlar Kuruluna
yedi gün içinde itiraz edilebilir.
Başkanlar Kurulu,
Başkanlık Kurulu kararlarını
aynen onaylayabileceği gibi
değiştirerek de onaylayabilir. [BAŞKANLAR KURULU KARARLARI
KESİN. BAŞKANLIK KURULU KARARLARINA İTİRAZ 7 GÜN]
İtiraz üzerine
verilen kararlar kesin olup,
bu kararlar aleyhine başka
bir yargı merciine
başvurulamaz
[GÖREV
UYUŞMAZLIKLARI VE MERCİ TAYNİ> BAŞKANLAR KURULU
İŞBÖLÜMÜ,GÖREV
YERLERİ, DEĞİŞTİRME> BAŞKANLIK KURULU]
Yüksek disiplin
kurulunun görevleri
Danıştay Başkanı,
Başsavcı, başkanvekilleri,
daire başkanları ve
üyeler hakkında, disiplin
kovuşturması yapılmasına ve
disiplin cezası uygulanmasına
karar verir ve bu
Kanunla görevli kılındığı
diğer işleri görür.
Danıştay Başkanı,
Danıştay Genel
Kurulu ile
İçtihatları Birleştirme
Kuruluna, İdari İşler
Kuruluna, idari ve
vergi dava daireleri kurullarına, Yüksek Disiplin
Kuruluna, Başkanlar
Kuruluna ve Başkanlık Kuruluna başkanlık
eder.
BİM İDARE
VE VERGİ MAHKEMELERİ
1. Bölge
idare mahkemeleri, idare
mahkemeleri ve vergi
mahkemeleri, bölgelerin coğrafi
durumları ve iş
hacmi gözönünde tutularak
Adalet Bakanlığınca
kurulur ve yargı çevreleri tespit
olunur.
2. Bölge
idare mahkemeleri, idare
mahkemeleri ve vergi
mahkemelerinin kuruluş ve
yargı çevrelerinin
tespitinde, İçişleri, Maliye Bakanlıkları
ile Gümrük ve
Tekel Bakanlığının görüşleri alınır.
3.
Bu mahkemelerin kaldırılmasına veya
yargı çevrelerinin değiştirilmesine,
İçişleri, Maliye Bakanlıkları
ile Gümrük ve
Tekel Bakanlığının görüşleri
alınarak, Adalet Bakanlığının önerisi üzerine Hakimler
ve Savcılar Yüksek
Kurulunca karar verilir.
4 Aynı
yargı çevresinde birden
fazla idare veya
vergi mahkemesinin faaliyet gösterdiği
hâllerde, özel kanunlarda
başkaca hüküm bulunmadığı
takdirde, ihtisaslaşmanın sağlanması amacıyla,
gelen işlerin yoğunluğu
ve niteliği dikkate
alınarak, mahkemeler
arasındaki iş bölümü
Hâkimler ve Savcılar
Yüksek Kurulu tarafından
belirlenebilir. Bu kararlar Resmî Gazete’de
yayımlanır. Mahkemeler, tevzi
edilen davalara bakmak
zorundadır.
5. Bu mahkemelerin
kurulmaları, kaldırılmaları ve
yargı çevrelerinin değiştirilmeleri hakkındaki
kararlar Resmi Gazetede yayımlanır.
Bölge idare
mahkemelerinde biri idare diğeri
vergi olmak üzere
en az iki
daire bulunur. Gerekli hâllerde
dairelerin sayısı,
Adalet Bakanlığının teklifi
üzerine Hâkimler ve
Savcılar Yüksek Kurulunca
artırılıp azaltılabilir.
Bölge idare
mahkemesi başkan ve
üyeliklerine Hâkimler ve
Savcılar Yüksek Kurulunca atama yapılır.
Bölge idare
mahkemelerinin görevleri şunlardır:
a) İstinaf
başvurularını inceleyip karara
bağlamak. b) Yargı çevresindeki
idare ve vergi mahkemeleri arasında
çıkan görev ve
yetki uyuşmazlıklarını kesin
karara bağlamak.
Bölge idare
mahkemesi başkanının yokluğunda,
adalet komisyonu ve dairedeki
görevler hariç olmak
üzere, en kıdemli daire
başkanı başkana
vekâlet eder.
Bölge idare
mahkemesi başkanlar kurulunun görevleri
şunlardır:
a) Daireler
arasında çıkan iş
bölümü uyuşmazlıklarını karara
bağlamak.
b)
Benzer olaylarda, bölge
idare mahkemesi dairelerince
verilen kesin nitelikteki kararlar arasında veya farklı
bölge idare mahkemeleri
dairelerince verilen kesin
nitelikteki kararlar arasında
aykırılık veya uyuşmazlık
bulunması hâlinde; resen veya
ilgili bölge idare
mahkemesi dairelerinin ya
da istinaf yoluna
başvurma hakkı bulunanların bu aykırılığın
veya uyuşmazlığın giderilmesini
gerekçeli olarak istemeleri
üzerine, istemin uygun
görülmesi hâlinde kendi
görüşlerini de ekleyerek Danıştaydan bu
konuda karar verilmesini
istemek
Bu
durumda dosya konusuna göre Danıştay İdari veya Vergi
Dava Daireleri Kuruluna iletilir. İlgili
dava daireleri kurulunca
üç ay içinde
karar verilir.
Aykırılık veya
uyuşmazlığın giderilmesine ilişkin
olarak bu verilen kararlar kesindir
Bölge idare
mahkemesi dairelerinin görevleri
şunlardır:
a) İlk
derece mahkemelerince verilen
ve istinaf yolu
açık olan nihai
kararlara karşı yapılan istinaf başvurularını inceleyerek karara
bağlamak.
b) İlk
derece mahkemelerince yürütmenin durdurulması
istemleri hakkında verilen
kararlara karşı yapılan
itirazları inceleyerek karara
bağlamak.
c) Yargı
çevresi içinde bulunan
ilk derece
mahkemeleri arasındaki görev
ve yetki uyuşmazlıklarını çözmek.
d) Yargı
çevresi içinde bulunan yetkili
ilk derece mahkemesinin
bir davaya bakmasına
fiili veya hukuki
bir engel çıktığı
veya iki mahkemenin
yargı çevresi sınırlarında
tereddüt edildiği veya iki
mahkemenin de aynı
davaya bakmaya yetkili
olduklarına karar verdikleri
hâllerde; o davanın bölge
idare mahkemesi yargı
çevresi içinde bulunan
başka bir mahkemeye
nakline veya yetkili mahkemenin
tayinine karar vermek. [ MERCİ
TAYİNİ]
[DANIŞTAYDA MERCİ TAYİNİ VE
GÖREV VE YETKİ UYUŞMAZLIKLARI BAŞKANLAR KURULU]
2. İki dairenin
görevine ilişkin davalar,
ilgili dairenin
isteği üzerine o dairelerin
birlikte yapacakları
toplantıda karara
bağlanır.
Bu toplantıya
daire başkanlarından kıdemli
olan katılır ve
başkanlık eder. Toplanma
ve görüşme yeter
sayısı beştir. Kararlar oy
çokluğuyla verilir. Bu davalar,
istemde bulunan ilgili
dairenin esas ve karar
numaralarını alır.
3.
Gelen işlerin yoğunluğu
ve niteliği dikkate
alınarak bölge idare
mahkemesi daireleri arasındaki
iş bölümü, Hâkimler
ve Savcılar Kurulu
tarafından belirlenir [DANIŞTAYDA
İŞBÖLÜMÜNÜ BAŞKANLIK KURULU BELİRLER]
BİM
başkanının iki önemli görevi
1.
Dairelerin benzer olaylarda
kesin olarak verdikleri
kararlar arasındaki uyuşmazlığın
giderilmesi için başkanlar
kuruluna başvurmak.
2. Hukuki
veya fiili nedenlerle
bir dairenin kendi
üyeleri ile toplanamadığı hâllerde
ilgisine göre diğer
dairelerden kıdem ve
sıraya göre üye
görevlendirmek.
Danıştay daire
başkanı ve üyeleri,
istekleri üzerine Hâkimler
ve Savcılar Yüksek
Kurulunca bölge idare
mahkemesi başkanlığına veya
daire başkanlıklarına dört yıllığına
atanabilirler
TOPLANMA
VR KARAR
Her daire,
bir başkan
ve iki üyenin
katılımıyla toplanır.
Görüşmeler gizli yapılır,
kararlar çoğunlukla verilir.
Hukuki veya
fiili nedenlerle bir
daire toplanamazsa,
bölge idare mahkemesi
başkanının kararıyla diğer
dairelerden; bu
da mümkün olmazsa, Hâkimler
ve Savcılar Yüksek
Kurulunca diğer bölge idare
mahkemelerinden yetkili
olarak görevlendirilen üyelerle
eksiklik tamamlanır.
Daire başkanının hukuki
veya fiili nedenlerle
bulunamaması hâlinde dairenin en kıdemli
üyesi daireye başkanlık yapar.
Her bölge
idare mahkemesinde bir bölge idare mahkemesi
adalet komisyonu bulunur.
Komisyon, bölge
idare mahkemesi başkanının
başkanlığında, Hâkimler ve Savcılar
Yüksek Kurulunca daire
başkanları arasından belirlenen
iki asıl üyeden oluşur.
İdare ve
vergi mahkemelerinde birer
başkan ile yeteri
kadar üye bulunur.
Mahkeme kurulları,
başkan ile
iki üyeden oluşur. Başkanın yokluğunda
kıdemli üye başkana
vekillik eder.
İdare Mahkemelerinin görevleri:
1.
İdare mahkemeleri, vergi
mahkemelerinin görevine
giren davalarla ilk derecede Danıştayda
çözümlenecek olanlar dışındaki:
a) İptal
davalarını,
b) Tam yargı
davalarını,
c) Tahkim
yolu öngörülen imtiyaz
şartlaşma ve sözleşmelerinden doğan uyuşmazlıklardan hariç,
kamu hizmetlerinden birinin
yürütülmesi için yapılan
idarî sözleşmelerden dolayı taraflar
arasında çıkan uyuşmazlıklara ilişkin
davaları Çözümler.
Tek hakimle çözümlenecek davalar:
(
Uyuşmazlık miktarı
yirmibeşbin Türk Lirasını
aşmayan;
a) Konusu
belli parayı içeren
idarî işlemlere karşı
açılan iptal davaları,
b) Tam
yargı davaları, İ
c)
Vergi mahkemesinşn görevüne giren davalar
idare ve vergi mahkemesi hâkimlerinden biri
tarafından çözümlenir.
Yorumlar
Yorum Gönder