CMK KANUN

Yetkisizlik İddiası [ okundu]

(1) Sanık, yetkisizlik iddiasını, ilk derece mahkemelerinde duruşmada sorgusundan, bölge adliye mahkemelerinde incelemenin başlamasından ve duruşmalı işlerde inceleme raporunun okunmasından önce bildirir

(2) Yetkisizlik iddiasına ilişkin karar, ilk derece mahkemelerinde sanığın sorgusundan önce, bölge adliye mahkemelerinde duruşmasız işlerde incelemenin hemen başlangıcında, duruşmalı işlerde inceleme raporu okunmadan önce verilir. Bu aşamalardan sonra yetkisizlik iddiasında bulunulamayacağı gibi mahkemeler de bu hususta re'sen karar veremez.

(3) Yetkisizlik kararlarına karşı itiraz yoluna gidilebilir.

Yetkili hâkim veya mahkeme, hukukî veya fiilî sebeplerle görevini yerine getiremeyecek hâlde bulunursa; yüksek görevli mahkeme, davanın başka yerde bulunan aynı derecede bir mahkemeye nakline karar verir.

(2) Kovuşturmanın görevli ve yetkili olan mahkemenin bulunduğu yerde yapılması kamu güvenliği için tehlikeli olursa, davanın naklini Adalet Bakanı Yargıtaydan ister.

Hâkimin Davaya Bakamayacağı Hâller

e) Şüpheli, sanık veya mağdur ile aralarında üçüncü derece dahil kan hısımlığı varsa,

f) Evlilik sona ermiş olsa bile, şüpheli, sanık veya mağdur ile aralarında ikinci derece dahil kayın hısımlığı varsa,

Cumhuriyet savcısı; şüpheli, sanık veya bunların müdafii; katılan veya vekili, hâkimin reddi isteminde bulunabilirler.

Tarafsızlığını Şüpheye Düşürecek Sebeplerden Dolayı Hâkimin Reddi İsteminin Süresi

CMK MADDE 25

(1) Tarafsızlığını şüpheye düşürecek sebeplerden dolayı bir hâkimin reddi, ilk derece mahkemelerinde sanığın sorgusu başlayıncaya; duruşmalı işlerde bölge adliye mahkemelerinde inceleme raporu ve Yargıtayda görevlendirilen üye veya tetkik hâkimi tarafından yazılmış olan rapor üyelere açıklanıncaya kadar istenebilir. Diğer hâllerde, inceleme başlayıncaya kadar hâkimin reddi istenebilir.

(2) Sonradan ortaya çıkan veya öğrenilen sebeplerle duruşma veya inceleme bitinceye kadar da hâkimin reddi istenebilir. Ancak bu istemin, ret sebebinin öğrenilmesinden itibaren yedi gün içinde yapılması şarttır.

Hâkimin Reddi İstemine Karar Verecek Mahkeme

CMK Madde 27

(1) Hâkimin reddi istemine mensup olduğu mahkemece karar verilir. Ancak, reddi istenen hâkim müzakereye katılamaz. Bu nedenle mahkeme teşekkül edemezse bu hususta karar verilmesi;

a) Reddi istenen hâkim asliye ceza mahkemesine mensup ise bu mahkemenin yargı çevresi içerisinde bulunan ağır ceza mahkemesine,

b) Reddi istenen hâkim ağır ceza mahkemesine mensup ise o yerde ağır ceza mahkemesinin birden fazla dairesinin bulunması hâlinde, numara olarak kendisini izleyen daireye, son numaralı daire için (1) numaralı daireye; o yerde ağır ceza mahkemesinin tek dairesi bulunması hâlinde ise, en yakın ağır ceza mahkemesine, aittir.

(2) Ret istemi sulh ceza hâkimine karşı ise, yargı çevresi içinde bulunduğu asliye ceza mahkemesi ve tek hâkime karşı ise, yargı çevresi içerisinde bulunan ağır ceza mahkemesi karar verir.

Ret İstemi Üzerine Verilecek Kararlar ve Başvurulacak Kanun Yolları

Madde 28 – (1) Ret isteminin kabulüne ilişkin kararlar kesindir; kabul edilmemesine ilişkin kararlara karşı itiraz yoluna gidilebilir. İtiraz üzerine verilen ret kararı hükümle birlikte incelenir.

Ret İsteminin Geri Çevrilmesi

Madde 31 – (1) Mahkeme, kovuşturma evresinde ileri sürülen hâkimin reddi istemini aşağıdaki durumlarda geri çevirir:

a) Ret istemi süresinde yapılmamışsa.

b) Ret sebebi ve delili gösterilmemişse.

c) Ret isteminin duruşmayı uzatmak amacı ile yapıldığı açıkça anlaşılıyorsa

(2) Bu hâllerde ret istemi, toplu mahkemelerde reddedilen hâkimin müzakereye katılmasıyla, tek hâkimli mahkemelerde de reddedilen hâkimin kendisi tarafından geri çevrilir.

(3) Bölge adliye mahkemesi ceza dairelerinin başkan ve üyelerinin reddi istemi, reddedilen başkan ve üye katılmaksızın görevli olduğu dairece incelenerek karara bağlanır.

Koruma tedbirlerine ilişkin olanlar hariç, aleyhine kanun yoluna başvurulabilecek hâkim veya mahkeme kararları, hazır bulunamayan ilgilisine tebliğ olunur.

Elektronik imzalı belgenin elle atılan imzalı belgeyle çelişmesi halinde UYAP’takayıtlı olan güvenli elektronik imzalı belge geçerli kabul edilir.

Eski Hâle Getirme Dilekçesi

Madde 41 – (1) Eski hâle getirme dilekçesi, engelin kalkmasından itibaren yedi gün içinde, süreye uyulduğunda usule ilişkin işlemleri yapacak olan mahkemeye verilir.

(2) Dilekçe sahibi, sürenin geçmesinde kusuru olmadığına ilişkin olguları, varsa belgelerini de ekleyerek açıklar. Dilekçe verildiği anda usule ilişkin yapılamayan işlemler de yerine getirilir.

Eski Hâle Getirme Dilekçesi Üzerine Verilecek Karar

Madde 42 – (1) Süresi içinde usul işlemi yapılsaydı, esasa hangi mahkeme hükmedecek idiyse, eski hâle getirme dilekçesi hakkında da o mahkeme karar verir.

(2) Eski hâle getirme isteminin kabulüne ilişkin karar kesindir; reddine ilişkin karara karşı itiraz yoluna gidilebilir.

(3) Eski hâle getirme dilekçesi, kararın yerine getirilmesini durdurmaz; ancak, mahkeme yerine getirmeyi erteleyebilir.

Cumhurbaşkanı kendi takdiri ile tanıklıktan çekinebilir. Tanıklık yapmayı istemesi halinde beyanı konutunda alınabilir ya da yazılı olarak gönderebilir.

Aşağıdaki kimseler tanıklıktan çekinebilir

Şüpheli veya sanığın üçüncü derece dahil kan veya ikinci derece dahil kayın hısımları.

Şüpheli veya sanığın nişanlısı

Devlet Sırrı Niteliğindeki Bilgilerle İlgili Tanıklık

CMK Madde 47

(1) Bir suç olgusuna ilişkin bilgiler, Devlet sırrı olarak mahkemeye karşı gizli tutulamaz. Açıklanması, Devletin dış ilişkilerine, milli savunmasına ve milli güvenliğine zarar verebilecek; anayasal düzeni ve dış ilişkilerinde tehlike yaratabilecek nitelikteki bilgiler, Devlet sırrı sayılır.

(2) Tanıklık konusu bilgilerin Devlet sırrı niteliğini taşıması halinde; tanık, sadece mahkeme hâkimi veya heyeti tarafından zâbıt kâtibi dahi olmaksızın dinlenir. Hâkim veya mahkeme başkanı, daha sonra, bu tanık açıklamalarından, sadece yüklenen suçu açıklığa kavuşturabilecek nitelikte olan bilgileri tutanağa kaydettirir.

(3) Bu madde hükmü, hapis cezasının alt sınırı beş yıl veya daha fazla olan suçlarla ilgili olarak uygulanır.

(4) Cumhurbaşkanının tanıklığı söz konusu olduğunda sırrın niteliğini ve mahkemeye bildirilmesi hususunu kendisi takdir eder.

Yemin Verilmeyen Tanıklar

CMK Madde 50

(1) Aşağıdaki kimseler yeminsiz dinlenir:

a) Dinlenme sırasında onbeş yaşını doldurmamış olanlar.

b) Ayırt etme gücüne sahip olmamaları nedeniyle yeminin niteliği ve önemini kavrayamayanlar.

c) Soruşturma veya kovuşturma konusu suçlara iştirakten veya bu suçlar nedeniyle suçluyu kayırmaktan ya da suç delillerini yok etme, gizleme veya değiştirmekten şüpheli, sanık veya hükümlü olanlar.

> (3) Tanıkların dinlenmesi sırasındaki görüntü veya sesler kayda alınabilir.

Ancak;

a) Mağdur çocukların,

b) Duruşmaya getirilmesi mümkün olmayan ve tanıklığı maddî gerçeğin ortaya çıkarılması açısından zorunlu olan kişilerin, tanıklığında bu kayıt zorunludur.

(4) Üçüncü fıkra hükmünün uygulanması suretiyle elde edilen ses ve görüntü kayıtları, sadece ceza muhakemesinde kullanılır.

Soruşturma evresinde Cumhuriyet savcıları da tanıklara yemin verirler.

Tanıklıktan ve Yeminden Sebepsiz Çekinme

Madde 60 – (1) Yasal bir sebep olmaksızın tanıklıktan veya yeminden çekinen tanık hakkında, bundan doğan giderlere hükmedilmekle beraber, yemininin veya tanıklığının gerçekleştirilmesi için dava hakkında hüküm verilinceye kadar ve her hâlde üç ayı geçmemek üzere disiplin hapsi verilebilir. Kişi, tanıklığa ilişkin yükümlülüğüne uygun davranması halinde, derhâl serbest bırakılır.

(2) Bu tedbirleri almaya naip hâkim ve istinabe olunan mahkeme ile soruşturma evresinde sulh ceza hâkimi yetkilidir.

(3) Davanın görüldüğü sırada bu tedbirler alındıktan ve yukarıdaki süreler suçun türüne göre tümüyle uygulandıktan sonra o dava veya aynı işe ilişkin diğer davada tekrar edilmez.

(4) Disiplin hapsi kararına itiraz edilebilir.

Bilirkişinin Atanması

CMK Madde 63

(1)   Çözümü uzmanlığı, özel veya teknik bilgiyi gerektiren hâllerde bilirkişinin oy ve görüşünün alınmasına

- re'sen,

- Cumhuriyet savcısının, katılanın, vekilinin, şüphelinin veya sanığın, müdafiinin veya kanunî temsilcinin istemi üzerine karar verilebilir

(3) Soruşturma evresinde Cumhuriyet savcısı da bilirkişi atayabilir.

Bilirkişiyi atamak yetkisi

-     soruşturma evresinde Cumhuriyet savcısına,

-     kovuşturma evresinde ise hâkim veya mahkemeye aittir.

Bilirkişinin sayısının belirlenmesi de hâkim, mahkeme veya Cumhuriyet savcısının takdirine bırakılmıştır.

Bilirkişiliği Kabul Yükümlülüğü

(1) Aşağıda belirtilen kişi veya kurumlar, bilirkişilik görevini kabul etmekle yükümlüdürler:

a) Resmî bilirkişilikle görevlendirilmiş olanlar ve 64 üncü maddede belirtilen listelerde yer almış bulunanlar.

b) İncelemenin yapılması için bilinmesi gerekli fen ve sanatları meslek edinenler.

c) İncelemenin yapılması için gerekli mesleği yapmaya resmen yetkili olanlar.

NOT:  bilirkişilerin atanması ile ilgili aşağıdaki fıkra iptal edilmiştir

" Bilirkişi olarak atanan bir tüzel kişi ise, kendisi adına incelemeyi yapacak gerçek kişi veya kişilerin isimlerini, bilirkişi atayacak yargı merciinin onayına sunar."

Bilirkişi incelemesi yaptırılmasına ilişkin kararda, cevaplandırılması uzmanlığı, özel veya teknik bilgiyi gerektiren sorularla inceleme konusu ve görevin yerine getirileceği süre belirtilir.

Bu süre, işin niteliğine göre üç ayı geçemez. Özel sebepler zorunlu kıldığında bu süre, bilirkişinin istemi üzerine, kendisini atayan merciin gerekçeli kararıyla en çok üç ay daha uzatılabilir. [BİLİRKİŞİ 3 AY + 3 AY]

Bilirkişi, görevini yerine getirmek amacıyla bilgi edinmek için şüpheli veya sanık dışındaki kimselerin de bilgilerine başvurabilir

[Sanık ve şüphelinin de bilgisine başvurabilir.]

Gerekli olması halinde, bilirkişi, mağdur, şüpheli veya sanığa mahkeme başkanı, hâkim veya Cumhuriyet savcısı aracılığı ile soru sorabilir. Ancak, mahkeme başkanı, hâkim veya Cumhuriyet savcısı, bilirkişinin doğrudan soru sormasına da izin verebilir.

Bilirkişi tarafından düzenlenen rapor örnekleri, duruşma sırasında Cumhuriyet savcısına, katılana, vekiline, şüpheliye veya sanığa, müdafiine veya kanunî temsilciye doğrudan verilebileceği gibi; kendilerine iadeli taahhütlü mektupla da gönderilebilir.

Bilirkişi incelemeleri tamamlandığında, yeni bilirkişi incelemesi yapılması veya itirazların bildirilmesi için istemde bulunabilmelerini sağlamak üzere Cumhuriyet savcısına, katılana, vekiline, şüpheliye veya sanığa, müdafiine veya kanunî temsilciye süre verilir. [BİLİRKİŞİ RAPORUNA İTİRAZDA SÜRE YOK} Bu kişilerin istemleri reddedildiğinde, üç gün içinde bu hususta gerekçeli bir karar verilir.

Bilirkişinin Reddi

(1) Hâkimin reddini gerektiren sebepler, bilirkişi hakkında da geçerlidir.

(2) Cumhuriyet savcısı, katılan, vekili, şüpheli veya sanık, müdafii veya kanunî temsilci, ret hakkını kullanabilirler.

Hâkim veya mahkeme tarafından atanan bilirkişinin adı ve soyadı, engel sebepler olmadıkça ret hakkına sahip olanlara bildirilir.

(3) Ret istemini davayı görmekte olan hâkim veya mahkeme inceler.

Soruşturma evresinde, Cumhuriyet savcısınca kabul edilmeyen ret istemi sulh ceza hâkimince incelenir.

Reddi isteyen kişi, bunun nedenini, dayandığı olguları göstererek açıklamakla yükümlüdür.

Tanıklıktan çekinmeyi gerektirecek sebepler bilirkişiler hakkında da geçerlidir.

Bilirkişi, geçerli diğer sebeplerle de görüş bildirmekten çekinebilir.

Gözlem Altına Alınma

(1)   Fiili işlediği yolunda kuvvetli şüpheler bulunan şüpheli veya sanığın akıl hastası olup olmadığını, akıl hastası ise ne zamandan beri hasta olduğunu ve bunun, kişinin davranışları üzerindeki etkilerini saptamak için;

-     uzman hekimin önerisi üzerine,

-     Cumhuriyet savcısının ve müdafiin dinlenmesinden sonra

resmî bir sağlık kurumunda gözlem altına alınmasına,

# soruşturma evresinde sulh ceza hâkimi,

# kovuşturma evresinde mahkeme tarafından karar verilebilir.

CS GÖZLEM ALTINA ALMA KATARI VEREMEZ.

HAKİM KARARI ŞART

(2) Şüpheli veya sanığın müdafii yoksa hâkim veya mahkemenin istemi üzerine, baro tarafından bir müdafi görevlendirilir. ZORUNLU MÜDAFİ – GÖZLEM ALTINA ALMA

(3) Gözlem süresi üç haftayı geçemez.

Bu sürenin yetmeyeceği anlaşılırsa resmî sağlık kurumunun istemi üzerine, her seferinde üç haftayı geçmemek üzere ek süreler verilebilir; ancak sürelerin toplamı üç ayı geçemez. KURAL ÜÇ HAFTA+ 3+3+3 HAFTA UZATMA --- TOPLAMDA EN FAZLA 3 AY

(4) Gözlem altına alınma kararına karşı itiraz yoluna gidilebilir; itiraz, kararın yerine getirilmesini DURDURUR.

Şüpheli veya Sanığın Beden Muayenesi ve Vücudundan Örnek Alınması

(1)   Bir suça ilişkin delil elde etmek için şüpheli veya sanık üzerinde

-     iç beden muayenesi yapılabilmesine ya da

-     vücuttan kan veya benzeri biyolojik örneklerle saç, tükürük, tırnak gibi örnekler alınabilmesine;

Ø Cumhuriyet savcısı veya mağdurun istemiyle ya da re'sen

KURAL: hâkim veya mahkeme,

İSTİSNA: Gecikmesinde sakınca bulunan hâllerde Cumhuriyet savcısı tarafından karar verilebilir.

Cumhuriyet savcısının kararı, yirmidört saat içinde hâkim veya mahkemenin onayına sunulur. Hâkim veya mahkeme, yirmidört saat içinde kararını verir.

CS İÇ BEDEN MUAYENESİNE VE ÖRNEK ALINMASINA İSTİSNAİ OLARAK KARAR VERRBİLİR.

!! ÜST sınırı İKİ YILDAN daha AZ hapis cezasını gerektiren suçlarda, kişi üzerinde iç beden muayenesi yapılamaz; kişiden kan veya benzeri biyolojik örneklerle saç, tükürük, tırnak gibi örnekler alınamaz.

! Bu konudaki hâkim veya mahkeme kararlarına itiraz edilebilir.

Diğer Kişilerin Beden Muayenesi ve Vücuttan Örnek Alınması

Bir suça ilişkin delil elde etmek amacıyla, mağdurun vücudu üzerinde dış veya iç beden muayenesi yapılabilmesine veya vücudundan kan veya benzeri biyolojik örneklerle saç, tükürük, tırnak gibi örnekler alınabilmesine; sağlığını tehlikeye düşürmemek ve cerrahî bir müdahalede bulunmamak koşuluyla;

! Cumhuriyet savcısının istemiyle ya da re'sen

KURAL: hâkim veya mahkeme,

İSTİSNA: Gecikmesinde sakınca bulunan hâllerde Cumhuriyet savcısı tarafından karar verilebilir. Cumhuriyet savcısının kararı, yirmidört saat içinde hâkim veya mahkemenin onayına sunulur. Hâkim veya mahkeme, yirmidört saat içinde kararını verir.

HUKUKA UYGUNLUK NEDENİ: Mağdurun rızasının varlığı halinde, bu işlemlerin yapılabilmesi için birinci fıkra hükmüne göre karar alınmasına gerek yoktur.

İTİRAZ HAKKI: Bu madde gereğince verilen hâkim veya mahkeme kararlarına itiraz edilebilir.

DİKKAT!! şüpheli veya sanık üzerinde dış beden muayenesi kolluk kuvvetleri tarafından yapılabilir hakim veya mahkeme ya da Cumhuriyet savcısının kararı gerekmez

ancak mağdur üzerinde dış beden muayenesi yapılabilmesi için de karar alınması gerekir

DİKKAT!! sanık üzerinde yapılabilecek iç beden muayenesi cerrahi bir müdahale gerektirebilirken; mağdur üzerinde yapılacak iç beden muayenesi ve örnek alınması cerrahi müdahaleyi gerektirmemelidir

Şüpheli sanık veya mağdur için yapılan iç beden muayenesi ve vücuttan kan veya örnek alınmasına ilişkin elde edilen örnekler üzerinde, soy bağının veya elde edilen bulgunun şüpheli veya sanığa ya da mağdura ait olup olmadığının tespiti için ZORUNLU olması hâlinde moleküler genetik incelemeler yapılabilir.

MOLEKÜLER GENETİK İNCELEMEYE SADECE HAKİM KARAR VERİR.

DİKKAT: Bilgiler,

-     kovuşturmaya yer olmadığı kararına itiraz süresinin dolması,

-     itirazın reddi,

-     beraat veya ceza verilmesine yer olmadığı kararı verilip kesinleşmesi hâllerinde

Cumhuriyet savcısının huzurunda derhâl yok edilir.

[Dikkat edilirse mahkumiyet halinde iç beden veya vücuttan örnek alınması sonucu elde edilen bilgiler yok edilmez][DELİLLERİN YOK EDİLMESİ İÇİN KARARLARIN KESİNLEŞMESİ GEREKİR]

İçeriği Devlet Sırrı Niteliğindeki Belgelerin Mahkemece İncelenmesi

(1) Bir suç olgusuna ilişkin bilgileri içeren belgeler, Devlet sırrı olarak mahkemeye karşı gizli tutulamaz.

(2) Devlet sırrı niteliğindeki bilgileri içeren belgeler, ancak mahkeme hâkimi veya heyeti tarafından incelenebilir. Bu belgelerde yer alan ve sadece yüklenen suçu açıklığa kavuşturabilecek nitelikte olan bilgiler, hâkim veya mahkeme başkanı tarafından tutanağa kaydettirilir.

(3) Bu madde hükmü, hapis cezasının ALT sınırı BEŞ YIL veya daha fazla olan suçlarla ilgili olarak uygulanır.

# -  Hâkim kararı üzerine veya

-     gecikmesinde sakınca bulunan hâllerde Cumhuriyet savcısının,

-     Cumhuriyet savcısına ulaşılamadığı hallerde ise kolluk amirinin yazılı emri ile kolluk görevlileri,

elkoyma işlemini gerçekleştirebilir.

Hâkim kararı olmaksızın yapılan elkoyma işlemi, yirmidört saat içinde görevli hâkimin onayına sunulur. Hâkim, kararını elkoymadan itibaren kırksekiz saat içinde açıklar; aksi hâlde elkoyma kendiliğinden kalkar.[EŞKOYMADA 24 SAAT+48 SAAT]

2018: Askerî mahallerde yapılacak elkoyma işlemi,

Cumhuriyet savcısının nezaretinde + askerî makamların katılımıyla + adlî kolluk görevlileri tarafından yerine getirilir. Gecikmesinde sakınca bulunan hâllerde Cumhuriyet savcısının yazılı emriyle de askerî makamların katılımıyla adlî kolluk görevlileri tarafından elkoyma işlemi yapılabilir.

# Taşınmaz hak ve alacaklara el konulabilmesi için BDDK gibi kurumlardan suçtan elde edilen değere ilişkin rapor alınır.

Bu rapor en geç ÜÇ.AY içinde hazırlanır. Özel sebepler zorunlu kıldığında bu süre talep üzerine iki ay daha uzatılabilir (3 +2 AY)

# Taşınmaz Hak ve alacaklara elkoyma ve kayyım atanmasına ancak hâkim karar verebilir

#TAŞINMAZ HAK VE ALACAKLARA EL KOYMA = KATALOG SUÇLAR

# Suçun delillerini oluşturduğundan şüphe edilen ve gerçeğin ortaya çıkarılması için soruşturma ve kovuşturmada adliyenin eli altında olması zorunlu sayılıp, posta hizmeti veren her türlü resmî veya özel kuruluşta bulunan gönderilere,

-     hâkimin veya

-     gecikmesinde sakınca bulunan hâllerde Cumhuriyet savcısının kararı ile elkonulabilir.

DİKKAT!! Postada elkoyma HAKİM VEYA CS

2017: KURAL: Postada elkoyulan zarfa vs. kolluk tarafından açılamaz.

İSTİSNA: Gönderilerin bulunduğu zarf veya paketler Cumhuriyet savcısının talimatıyla kolluk memurları tarafından açılabilir.

# Avukat büroları ancak mahkeme kararı ile ve kararda belirtilen olayla ilgili olarak Cumhuriyet savcısının denetiminde aranabilir. Baro başkanı veya onu temsil eden bir avukat aramada hazır bulundurulur.

Yetkili hâkim veya mahkeme elkonulan şeyin avukatla müvekkili arasındaki meslekî ilişkiye ait olduğunu saptadığında, elkonulan şey derhâl avukata iade edilir ve yapılan işlemi belirten tutanaklar ortadan kaldırılır.

Öngörülen kararlar, 24 saat içinde verilir.

# Şüpheliye, sanığa veya üçüncü kişilere ait elkonulmuş eşyanın, soruşturma ve kovuşturma bakımından muhafazasına gerek kalmaması veya müsadereye tabi tutulmayacağının anlaşılması halinde,

re'sen veya istem üzerine geri verilmesine Cumhuriyet savcısı, hâkim veya mahkeme tarafından karar verilir.

İstemin reddi kararlarına itiraz edilebilir.

# Elkonulan eşya, zarara uğraması veya değerinde esaslı ölçüde kayıp meydana gelme tehlikesinin varlığı halinde, hükmün kesinleşmesinden önce elden çıkarılabilir.

Elden çıkarma kararı,

-     soruşturma evresinde hâkim,

-     kovuşturma evresinde mahkeme tarafından verilir.[DİKKAT: CS ELKONULAN EŞYANIN İADESİNE KARAR VEREBİLİR; ELKONULAN EŞYANIN ELDEN ÇIKARILMASINA KARAR VEREMEZ]

# Elkonulan eşya,

-     soruşturma evresinde Cumhuriyet Başsavcılığı,

-      kovuşturma evresinde mahkeme tarafından,

bakım ve gözetimiyle ilgili tedbirleri almak ve istendiğinde derhâl iade edilmek koşuluyla, muhafaza edilmek üzere, şüpheliye, sanığa veya diğer bir kişiye teslim edilebilir. Bu bırakma, teminat gösterilmesi koşuluna da bağlanabilir.

# Suçun bir şirketin faaliyeti çerçevesinde işlenmekte olduğu hususunda kuvvetli şüphe sebeplerinin varlığı ve maddi gerçeğin ortaya çıkarılabilmesi için gerekli olması halinde; soruşturma ve kovuşturma sürecinde, hâkim veya mahkeme, şirket işlerinin yürütülmesiyle ilgili olarak kayyım atayabilir

# Atanan kayyımların görevleriyle ilgili iş ve işlemlerinden dolayı tazminat davaları, devlet aleyhine açılır.

Devlet, ödediği tazminattan dolayı görevinin gereklerine aykırı hareket etmek suretiyle görevini kötüye kullanan kayyımlara bir yıl içinde rücu eder

ŞİRKET YÖNETİMİNE KAYYIM = KATALOG SUÇLAR

# Bir suç dolayısıyla yapılan soruşturmada, somut delillere dayanan kuvvetli şüphe sebeplerinin varlığı ve başka surette delil elde etme imkânının bulunmaması halinde,

KURAL: hâkim veya

İSTİSNA: gecikmesinde sakınca bulunan hâllerde Cumhuriyet savcısı

tarafından şüphelinin kullandığı bilgisayar ve bilgisayar programları ile bilgiayar kütüklerinde arama yapılmasına, bilgisayar kayıtlarından kopya çıkarılmasına, bu kayıtların çözülerek metin hâline getirilmesine karar verilir.

Cumhuriyet savcısı tarafından verilen kararlar yirmi dört saat içinde hâkim onayına sunulur. Hâkim kararını en geç yirmi dört saat içinde verir.

DİKKAT: BİLGİAAYARDA ARAMA VE ELKOYMA İN CEZA SINIRI YOK.

EN UFAK SUÇTA DA BİLGİSAYAR ARANABİLİR.

# İletişimin Tespiti, Dinlenmesi ve Kayda Alınması

Bir suç dolayısıyla yapılan soruşturma ve kovuşturmada, suç işlendiğine ilişkin somut delillere dayanan kuvvetli şüphe sebeplerinin varlığı ve başka suretle delil elde edilmesi imkânının bulunmaması durumunda,

KURAL: hâkim  

İSTİSNA: gecikmesinde sakınca bulunan hâllerde Cumhuriyet savcısının kararıyla şüpheli veya sanığın telekomünikasyon yoluyla iletişimi dinlenebilir, kayda alınabilir ve sinyal bilgileri değerlendirilebilir. Cumhuriyet savcısı kararını derhâl hâkimin onayına sunar ve hâkim, kararını en geç yirmi dört saat içinde verir [DİNLEME VE KAYDA ALINMADA CS KARARI DERHAL HAKİM ONAYINA SUNULUR]

# Tedbir kararı en çok iki ay için verilebilir; bu süre, bir ay daha uzatılabilir. [KURAL—2 AY + 1 AY] [İSTİSNA--- TOPLU SUÇLAR--- 3 AY + 4 AY] 

# Şüpheli ve sanığın telekomünikasyon yoluyla iletişiminin tespiti,

KURAL: soruşturma aşamasında hâkim veya

İSTİSNA: gecikmesinde sakınca bulunan hâllerde Cumhuriyet savcısı,

kovuşturma aşamasında mahkeme kararına istinaden yapılır

İLETİŞİMİN TESPİTİ KAYDA ALINMASI = KATALOG SUÇLAR

DİKKAT: Tespit veya dinlemeye ilişkin kayıtlar Cumhuriyet savcısının denetimi altında en geç on gün içinde yok edilerek, durum bir tutanakla tespit edilir.

Tespit ve dinlemeye ilişkin kayıtların yok edilmesi halinde soruşturma evresinin bitiminden itibaren, en geç onbeş gün içinde, Cumhuriyet Başsavcılığı, tedbirin nedeni, kapsamı, süresi ve sonucu hakkında ilgilisine yazılı olarak bilgi verir. [10 GÜN İÇİNDE YOK EDİLİR; 15 GÜN İÇİNDE BİLGİ VERİLİR]

Tesadüfen Elde Edilen Deliller

(1) Arama veya elkoyma koruma tedbirlerinin uygulanması sırasında, yapılmakta olan soruşturma veya kovuşturmayla ilgisi olmayan ancak, diğer bir suçun işlendiği şüphesini uyandırabilecek bir delil elde edilirse; bu delil muhafaza altına alınır ve durum Cumhuriyet Savcılığına derhâl bildirilir.[KATALOG YOK]

(2) Telekomünikasyon yoluyla yapılan iletişimin denetlenmesi sırasında, yapılmakta olan soruşturma veya kovuşturmayla ilgisi olmayan ve ancak, 135 inci maddenin altıncı fıkrasında sayılan suçlardan birinin işlendiği şüphesini uyandırabilecek bir delil elde edilirse; bu delil muhafaza altına alınır ve durum Cumhuriyet Savcılığına derhâl bildirilir.[KATALOG SUÇ VAR]

# Soruşturma konusu suçun işlendiği hususunda somut delillere dayanan kuvvetli şüphe sebeplerinin bulunması ve başka surette delil elde edilememesi hâlinde, kamu görevlileri gizli soruşturmacı olarak görevlendirilebilir.

Bu madde uyarınca yapılacak görevlendirmeye hâkim tarafından karar verilir.

GİZLİ SORUŞTURMACI GÇREVLENDİRİLMESİ = KATALOG SUÇLAR

# Kanunda sayılan suçların işlendiği hususunda somut delillere dayanan kuvvetli şüphe sebepleri bulunması ve başka suretle delil elde edilememesi hâlinde, şüpheli veya sanığın kamuya açık yerlerdeki faaliyetleri ve işyeri teknik araçlarla izlenebilir, ses veya görüntü kaydı alınabilir:

Teknik araçlarla izlemeye hâkim, gecikmesinde sakınca bulunan hâllerde Cumhuriyet savcısı tarafından karar verilir. Cumhuriyet savcısı tarafından verilen kararlar yirmi dört saat içinde hâkim onayına sunulur. Hâkim kararını en geç yirmi dört saat içinde verir

Teknik araçlarla izleme kararı en çok üç haftalık süre için verilebilir.

Bu süre gerektiğinde bir hafta daha uzatılabilir.[Kural 3+1 hafta](Örhütlü suçlarda 4 haftaya kadar uzatılabilir.)

DİKKAT: KONUTTA TEKNİK ARAÇLA İZLEME OLAMAZ.

TEKNİK ARAÇLA İZLEME = KATALOG SUÇLAR

# Koruma tedbirleri nedeniyle tazminat ödeyen Devlet, ödediği tazminattan dolayı görevinin gereklerine aykırı hareket etmek suretiyle görevini kötüye kullanan hâkimler ve Cumhuriyet savcılarına bir yıl içinde rücu eder.

Karar veya hükümlerin kesinleştiğinin ilgilisine tebliğinden itibaren ÜÇ AY ve her hâlde karar veya hükümlerin kesinleşme tarihini izleyen BİR YIL içinde koruma tedbiri nedeniyle tazminat isteminde bulunulabilir.

!! İstem, zarara uğrayanın oturduğu yer ağır ceza mahkemesinde ve eğer o yer ağır ceza mahkemesi tazminat konusu işlemle ilişkili ise ve aynı yerde başka bir ağır ceza dairesi yoksa, en yakın yer ağır ceza mahkemesinde karara bağlanır.

KORUMA TEDBİRİ TAZMİNATI = ZARARA UĞRAYANIN OTURDUĞU YER AĞIR CEZA MAHKEMESİ

!! Dilekçesindeki bilgi ve belgelerin yetersizliği durumunda mahkeme, eksikliğin BİR AY içinde giderilmesini, aksi hâlde istemin reddedileceğini ilgiliye duyurur. Süresinde eksiği tamamlanmayan dilekçe, mahkemece, itiraz yolu açık olmak üzere reddolunur

2018: Tazminata ilişkin mahkeme kararları, kesinleşmeden ve idari başvuru süreci tamamlanmadan icra takibine konulamaz.[ KESİNLEŞMEDEN İCRA EDİLEMEYEN KARAR]

Kesinleşen mahkeme kararında hükmedilen tazminat ile vekâlet ücreti, davacı veya vekilinin davalı idareye yazılı şekilde bildireceği banka hesap numarasına, bu bildirimin yapıldığı tarihten itibaren 30 GÜN içinde ÖDEnir. Bu süre içinde ödeme yapılmaması halinde, karar genel hükümler dairesinde infaz ve icra olunur

# Zorla getirme kararı ile çağrılan şüpheli veya sanık

-     Kural olarak derhal,

-     İstisnaen olanak bulunmadığında yol süresi hariç en geç yirmidört saat içinde çağıran hâkimin, mahkemenin veya Cumhuriyet savcısının önüne götürülür ve sorguya çekilir veya ifadesi alınır.

# Müdafi hazır bulunmaksızın kollukça alınan ifade, hâkim veya mahkeme huzurunda şüpheli veya sanık tarafından doğrulanmadıkça hükme esas alınamaz.

# Şüphelinin aynı olayla ilgili olarak yeniden ifadesinin alınması ihtiyacı ortaya çıktığında, bu işlem ancak Cumhuriyet savcısı tarafından yapılabilir

# Soruşturma evresinde, ifade almada en çok üç avukat hazır bulunabilir

Örgüt faaliyeti çerçevesinde işlenen suçlar bakımından yürütülen kovuşturmalarda, duruşmada en çok üç avukat hazır bulunabilir.

ÖRGÜT SUÇU DIŞINDA KOVUŞTURMADA AVUKAT SINIRI YOK.

# Müdafii bulunmayan şüpheli veya sanık;

- çocuk,

- kendisini savunamayacak derecede malul veya

- sağır ve dilsiz ise,

istemi aranmaksızın bir müdafi görevlendirilir.

ALT sınırı BEŞ yıldan fazla hapis cezasını gerektiren suçlardan dolayı yapılan soruşturma ve kovuşturmada . müdafii zorunludur.

AVUKATIN YASAKLANMASI

# Türk Ceza Kanununun Suç işlemek için örgüt kurmak ve silahlı örgüt suçları ile terör suçlarından şüpheli, sanık veya hükümlü olan kişilerin müdafilik veya vekillik görevini üstlenen avukat, hakkında bu fıkrada sayılan suçlar nedeniyle soruşturma ya da kovuşturma bulunması halinde müdafilik veya vekillik görevini üstlenmekten yasaklanabilir.

[ Örnrk: Örgüt mensubunu savunan avukat hakkında örgüt üyeliğinden soruşturma varsa bu avukat örgüt mensubunu savunmaktan yasaklanabilir.]

# Cumhuriyet savcısının yasaklamaya ilişkin talebi hakkında, hâkim veya mahkeme tarafından gecikmeksizin karar verilir.

Bu kararlara karşı itiraz edilebilir. İtiraz sonucunda yasaklama kararının kaldırılması halinde avukat görevini devam ettirir. Müdafilik görevinden yasaklama kararı, avukat hakkındaki soruşturma veya kovuşturma konusu suçla sınırlı olmak üzere, bir yıl süre ile verilebilir.

Ancak, soruşturma veya kovuşturmanın niteliği itibariyle bu süreler altı aydan fazla olmamak üzere en fazla iki defa uzatılabilir. [AVUKATI YASAKLANMASI --- 1 YIL + 6 AY + 6 AY ---- TOPLAM EN FAZLA 2 YIL]

Soruşturma sonunda kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verilmesi veya kovuşturma sonunda mahkûmiyet dışında bir karar verilmesi halinde, kesinleşmesi beklenmeksizin yasaklama kararı kendiliğinden kalkar [DİKKAT: YASAKLANMA KARARINDA KESİNLEŞME ARANMAZ ]

# Müdafi veya vekil görevden yasaklanmış bulunduğu sürece başka davalarla ilgili olsa bile müdafiliğini veya vekilliğini üstlendiği kişiyi ceza infaz kurumunda veya tutukevinde ziyaret edemez

# Müdafiin dosya içeriğini inceleme veya belgelerden örnek alma yetkisi, soruşturmanın amacını tehlikeye düşürebilecek ise Cumhuriyet savcısının istemi üzerine HAKİM kararıyla kısıtlanabilir. [BU KARAR ANCAK KATALOG SUÇLARDA VERİLEBİLİR.]

DİKKAT: KOVUŞTURMADA DOSYA İNCELEME YETKİSİ KISITLANAMAZ.

# Terör ve anayasal suçlarda gözaltındaki şüphelinin müdafi ile görüşme hakkı Cumhuriyet savcısının istemi üzerine, HAKİM kararıyla 24 saat süreyle kısıtlanabilir; bu zaman zarfında ifade alınamaz.

# (a) İhbar ve şikâyet konusu fiilin suç oluşturmadığının herhangi bir araştırma yapılmasını gerektirmeksizin açıkça anlaşılması veya

(b) ihbar ve şikâyetin soyut ve genel nitelikte olması

durumunda SORUŞTURMA YAPILMASINA YER OLMADIĞI karar verilir.

Bu durumda şikâyet edilen kişiye şüpheli sıfatı verilemez. Soruşturma yapılmasına yer olmadığına dair karar, varsa ihbarda bulunana veya şikâyetçiye bildirilir ve bu karara karşı itiraz edilebilir.

İtirazın kabulü hâlinde Cumhuriyet başsavcılığı soruşturma işlemlerini başlatır.

Bu fıkra uyarınca yapılan işlemler ve verilen kararlar, bunlara mahsus bir sisteme kaydedilir. Bu kayıtlar, ancak Cumhuriyet savcısı, hâkim veya mahkeme tarafından görülebilir.

# Yetkisizlik kararı ile gelen bir soruşturmada Cumhuriyet savcısı, kendisinin de yetkisiz olduğu kanaatine varırsa yetkisizlik kararı verir ve yetkili savcılığın belirlenmesi için soruşturma dosyasını, yargı çevresinde görev yaptığı ağır ceza mahkemesine en yakın ağır ceza mahkemesine gönderir. Mahkemece bu konuda verilen karar kesindir.[OSMANCIK SAVCILIĞINA YETKİSİZLİKLE GELDİYSE – OSMANCIK YETKİSİZLİK VERİR VE ÇORUM AĞIR CEZAYA EN YAKIN AĞIR CEZAYA GÖNDERİR]

# Seçimden önce veya sonra bir suç işlediği ileri sürülen milletvekili hakkında soruşturma ve kovuşturma yapma yetkisi, Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı ve bu yer ağır ceza mahkemesine aittir.( MİLLETVEKİLİ HAKKINDA SORUŞTURMA ANKARA SAVCILIĞI KOVUŞTURMA ANKARA AĞIR CEZA YAPAR.)

# Vali ve kaymakamların KİŞİSEL suçları hakkında soruşturma ve kovuşturma yapma yetkisi, ilgilinin görev yaptığı yerin bağlı olduğu bölge adliye mahkemesinin bulunduğu yerdeki il Cumhuriyet başsavcılığı ve aynı yer ağır ceza mahkemesine aittir. [ÇORUM VALİSİ YARALAMA SUÇUNDAN ÇORUM BAĞLI OLDUĞU BAMIN BULUNDUĞU YANİ SAMSUN İL CS VE SAMSUN AĞIR CEZA]

Ağır ceza mahkemesinin görevine giren suçüstü hâllerinde soruşturma genel hükümlere göre yapılır.

# Kanun tarafından kendilerine verilen veya kanun dairesinde kendilerinden istenen adliye ile ilgili görev veya işlerde kötüye kullanma veya ihmalleri görülen kamu görevlileri ile Cumhuriyet savcılarının sözlü veya yazılı istem ve emirlerini yapmakta kötüye kullanma veya ihmalleri görülen kolluk âmir ve memurları hakkında Cumhuriyet savcılarınca doğrudan doğruya soruşturma yapılır.

  Vali ve kaymakamlar hakkında Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun hükümleri, en üst dereceli kolluk amirleri hakkında ise, hâkimlerin görevlerinden dolayı tâbi oldukları yargılama usulü uygulanır. [ADLİYEYE İLİŞKİN GÖREV SUÇLARINDA]

KAMU DAVASI AÇMAKTA TAKDİR YETKİSİ

# 1. Cezayı kaldıran şahsî sebep olarak etkin pişmanlık hükümlerinin uygulanmasını gerektiren koşulların ya da şahsî cezasızlık sebebinin varlığı halinde, Cumhuriyet savcısı kovuşturmaya YER OLMADIĞI kararı verebilir.

2. Uzlaştırma ve önödeme kapsamındaki suçlar hariç olmak üzere, Cumhuriyet savcısı, ÜST SINIRI ÜÇ YIL veya daha az süreli hapis cezasını gerektiren suçlardan dolayı, yeterli şüphenin varlığına rağmen, kamu davasının açılmasının beş yıl süre ile ERTELENMESİNE karar verebilir (2019)

# Cumhuriyet savcısının Kamu davası açılmaktaki takdir yetkisi aşağıdaki suçlar bakımından uygulanmaz: (2019)

a) Suç işlemek için örgüt kurmak, yönetmek veya örgüte üye olmak suçları ile örgüt faaliyeti çerçevesinde işlenen suçlar,

b) Kamu görevlisi tarafından görevi sebebiyle veya kamu görevlisine karşı görevinden dolayı işlenen suçlar ile asker kişiler tarafından işlenen askerî suçlar,

c) Cinsel dokunulmazlığa karşı işlenen suçlar, hakkında uygulanmaz.

# kamu davasının açılmasının ertelenmesine karar verilebilmesi için şüphelinin daha önce bir suçtan dolayı hapis cezasına mahkum olmamış olması gerekir

şüpheli 5 yıl içinde yani erteleme süresi içerisinde bir suç işlerse kamu davası açılır.( Dikkat erteleme süresince suç işlemek yetwrli )

# Kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verildikten sonra kamu davasının açılması için yeterli şüphe oluşturacak yeni delil elde edilmedikçe ve bu hususta sulh ceza hâkimliğince bir karar verilmedikçe, aynı fiilden dolayı kamu davası açılamaz.

# Kovuşturmaya yer olmadığına dair kararın etkin soruşturma yapılmadan verildiğinin Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin kesinleşmiş kararıyla tespit edilmesi veya bu karar aleyhine Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine yapılan başvuru hakkında dostane çözüm ya da tek taraflı deklarasyon sonucunda düşme kararı verilmesi üzerine, kararın kesinleşmesinden itibaren ÜÇ AY içinde talep edilmesi hâlinde yeniden soruşturma açılır

(Avrupa soruşturma aç diyorsa 3 ay içinde açacaksın)

# Suçtan zarar gören, kovuşturmaya yer olmadığına dair kararın kendisine tebliğ edildiği tarihten itibaren 15 GÜN içinde, bu kararı veren Cumhuriyet savcısının yargı çevresinde görev yaptığı ağır ceza mahkemesinin bulunduğu yerdeki sulh ceza hâkimliğine itiraz edebilir.( Örneğin Osmancık Cumhuriyet savcılığının verdiği kovuşturmaya yer olmadığına dair karara karşı 15 gün içerisinde Çorum Sulh Ceza hakimliğine itirazda bulunabilir )

2018: itirazın Sulh Ceza hakimliğince reddedilmesi durumunda aynı fiilden dolayı soruşturma açılabilmesi için Sulh Ceza hakimliğinin kararı gerekir

# İDDİANAMENİN İADESİ

(1) Mahkeme tarafından, iddianamenin ve soruşturma evrakının verildiği tarihten itibaren 15 GÜN içinde soruşturma evresine ilişkin bütün belgeler incelendikten sonra, eksik veya hatalı noktalar belirtilmek suretiyle;

a) 170 inci maddeye aykırı olarak düzenlenen,

b) Suçun sübûtuna doğrudan etki edecek mevcut bir delil toplanmadan düzenlenen,

c) Önödemeye veya uzlaştırmaya ya da seri muhakeme usulüne tâbi olduğu soruşturma dosyasından açıkça anlaşılan işlerde önödeme veya uzlaştırma ya da seri muhakeme usulü uygulanmaksızın düzenlenen,

d) Soruşturma veya kovuşturma yapılması izne veya talebe bağlı olan suçlarda izin alınmaksızın veya talep olmaksızın düzenlenen,

İddianamenin Cumhuriyet Başsavcılığına iadesine karar verilir.

İade kararına karşı Cumhuriyet savcısı itiraz edebilir.

# Sanığın duruşmaya Çağrı kağıdının tebliğ ile duruşma günü arasında en az bir hafta süre bulunması gereklidir

# Sanık savunmaya yönelik delillerin toplanmasını istiyorsa duruşma gününden en az Onbeş gün önce bunu mahkemeden istemelidir

# Sanık, alt sınırı BEŞ yıl ve daha fazla hapis cezasını gerektiren suçlar hariç olmak üzere, istinabe suretiyle sorguya çekilebilir.

Sorgu için belirlenen gün, Cumhuriyet savcısı ile sanık ve müdafiine bildirilir.

Cumhuriyet savcısı ile müdafiin sorgu sırasında hazır bulunması zorunlu değildir. Sorgusundan önce sanığa, ifadesini esas mahkemesi huzurunda vermek isteyip istemediği sorulur.

# Sanık Hazır Bulunmaksızın Yapılan Duruşmada Eski Hâle Getirme Koşulu

(1) Duruşma, sanık hazır bulunmaksızın yapılırsa, mahkemenin karar ve işlemlerinin kendisine tebliği tarihinden itibaren BİR HAFTA içinde, sürenin geçmesinden doğan sonuçları gidermek için sanık, kanunî nedenlere dayanarak, mahkemenin o karar ve işlemleri hakkında eski hâle getirme isteminde bulunabilir.

(2) Ancak, sanık kendi istemi üzerine duruşmadan bağışık tutulmuş veya müdafii aracılığıyla temsil edilmek yetkisini kullanmış olursa artık eski hâle getirme isteminde bulunamaz

[sanığın yokluğunda duruşmada işlemleri yapılmışsa bir hafta içinde eski hale getirme isteminde bulunulabilir]

Suçun Niteliğinin Değişmesi = EK SAVUNMA

 (1) Sanık, suçun hukukî niteliğinin değişmesinden önce haber verilip de savunmasını yapabilecek bir hâlde bulundurulmadıkça, iddianamede kanunî unsurları gösterilen suçun değindiği kanun hükmünden başkasıyla mahkûm edilemez.

(2) Cezanın artırılmasını veya cezaya ek olarak güvenlik tedbirlerinin uygulanmasını gerektirecek hâller, ilk defa duruşma sırasında ortaya çıktığında aynı hüküm uygulanır.

(3) Ek savunma verilmesini gerektiren hâllerde istem üzerine sanığa ek savunmasını hazırlaması için süre verilir.

# Sanığa yüklenen suçtan dolayı yapılan yargılama sonunda hükmolunan ceza, İKİ YIL veya daha az süreli hapis veya adlî para cezası ise; mahkemece, hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilebilir.

Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilebilmesi için

Sanığın daha önce kasıtlı bir suçtan mahkûm olmamış bulunması gerekir. [DİKKAT: daha önce hapis cezasına veya Adli para cezasına çarptırılmış olması durumunda herhangi bir mahkumiyet olduğu için bu suç kasten işlemişse hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına engel olur]

Denetim süresi içinde kasten yeni bir suç işlenmediği ve denetimli serbestlik tedbirine ilişkin yükümlülüklere uygun davranıldığı takdirde, açıklanması geri bırakılan hüküm ortadan kaldırılarak, davanın düşmesi kararı verilir.

# Hükmün gerekçesi ve varsa karşı oy gerekçesi, tümüyle tutanağa geçirilmemişse açıklanmasından itibaren en geç 15 GÜN içinde dava dosyasına konulur.

Mağdur ile Şikâyetçinin Hakları

(1) Mağdur ile şikâyetçinin hakları şunlardır:

a) Soruşturma evresinde;

1.Delillerin toplanmasını isteme,

2.Soruşturmanın gizlilik ve amacını bozmamak koşuluyla Cumhuriyet savcısından belge örneği isteme,

3. Vekili bulunmaması halinde, cinsel saldırı suçu ile alt sınırı beş yıldan fazla hapis cezasını gerektiren suçlarda, baro tarafından kendisine avukat görevlendirilmesini isteme,

4. vekili aracılığı ile soruşturma belgelerini ve elkonulan ve muhafazaya alınan eşyayı inceletme,

5.Cumhuriyet savcısının, kovuşturmaya yer olmadığı yönündeki kararına kanunda yazılı usule göre itiraz hakkını kullanma.

b)Kovuşturma evresinde;

1.Duruşmadan haberdar edilme,

2.Kamu davasına katılma,

3.Tutanak ve belgelerden örnek isteme,

4.Tanıkların davetini isteme,

5.Vekili bulunmaması halinde, cinsel saldırı suçu ile ALT sınırı BES yıldan fazla hapis cezasını gerektiren suçlarda, baro tarafından kendisine avukat görevlendirilmesini isteme,

6.Davaya katılmış olma koşuluyla davayı sonuçlandıran kararlara karşı kanun yollarına başvurma.

(2)- Mağdur,

- onsekiz yaşını doldurmamış,

- sağır veya dilsiz ya da

- meramını ifade edemeyecek derecede malûl olur ve bir vekili de bulunmazsa,

istemi aranmaksızın bir vekil görevlendirilir.

!! (2019) Soruşturma veya kovuşturma evresinde, dava nakli veya adlî tıp işlemleri nedeniyle yerleşim yeri dışında bir yere gitme zorunluluğu doğması hâlinde mağdurun yapmış olduğu konaklama, iaşe ve ulaşım giderleri,  Harcırah Kanunu hükümlerine göre Adalet Bakanlığı bütçesinden karşılanır.

Mağdur İle Şikâyetçinin Dinlenmesi

Madde 236 – (1) Mağdurun tanık olarak dinlenmesi halinde, yemin hariç, tanıklığa ilişkin hükümler uygulanır.

(2) İşlenen suçun etkisiyle psikolojisi bozulmuş çocuk veya mağdur, bu suça ilişkin soruşturma veya kovuşturmada tanık olarak bir defa dinlenebilir. Maddî gerçeğin ortaya çıkarılması açısından zorunluluk arz eden haller saklıdır.

(3) Mağdur çocukların veya işlenen suçun etkisiyle psikolojisi bozulmuş olan diğer mağdurun tanık olarak dinlenmesi sırasında psikoloji, psikiyatri, tıp veya eğitim alanında uzman bir kişi bulundurulur.

(2019 YENİLİKLER)

(4)- Cumhuriyet savcısı veya hâkim tarafından ifade ve beyanının özel ortamda alınması gerektiği ya da

- şüpheli veya sanık ile yüz yüze gelmesinde sakınca bulunduğu değerlendirilen çocuk veya mağdurların ifade ve beyanları ÖZEL ORTAMDA uzmanlar aracılığıyla alınır.

(5) Türk Ceza Kanununun 103 üncü maddesinin ikinci fıkrasında düzenlenen suçlardan [Cinsel istismarın vücuda organ veya sair bir cisim sokulması suretiyle gerçekleştirilmesi durumu ]

mağdur olan çocukların soruşturma evresindeki beyanları, bunlara yönelik hizmet veren merkezlerde Cumhuriyet savcısının nezaretinde uzmanlar aracılığıyla alınır.

Mağdur çocuğun beyan ve görüntüleri kayda alınır.

Kovuşturma evresinde ise ancak, maddi gerçeğin ortaya çıkarılması açısından mağdur çocuğun beyanının alınması veya başkaca bir işlem yapılmasında zorunluluk bulunması hâlinde bu işlem, mahkeme veya görevlendireceği naip hâkim tarafından bu merkezlerde uzmanlar aracılığıyla yerine getirilir.

Mağdur çocuk yargı çevresi ve mülkî sınırlara bakılmaksızın en yakın merkeze götürülmek suretiyle bu fıkrada belirtilen işlemler yerine getirilir.

(6) Türk Ceza Kanununun 102 nci maddesinin ikinci fıkrasında [ Cinsel saldırı fiilinin vücuda organ veya sair bir cisim sokulması suretiyle gerçekleştirilmesi durumu ] düzenlenen suçlardan mağdur olanların soruşturma evresindeki beyanları bakımından da beşinci fıkra hükmü uygulanır. Ancak, beyan ve görüntülerin kayda alınmasında mağdurun rızası aranır.

(7) Beşinci ve altıncı fıkra kapsamında alınan beyan ve görüntü kayıtları dava dosyasında saklanır, kimseye verilmez ve gizliliği için gerekli tedbirler alınır.

(8) Beşinci ve altıncı fıkra kapsamında alınan beyan ve görüntü kayıtları, yazılı tutanağa dönüştürülür. Bu tutanak, talepte bulunan şüpheli, sanık, müdafii, mağdur, vekil veya kanuni temsilciye verilir.

Beyan ve görüntü kayıtları bu kişilere soruşturma ve kovuşturma makamlarının gözetiminde gizliliği korunmak suretiyle izletilebilir.

Kamu Davasına Katılma

(1) Mağdur, suçtan zarar gören gerçek ve tüzel kişiler ile malen sorumlu olanlar, ilk derece mahkemesindeki kovuşturma evresinin her aşamasında HÜKÜM VERİLİNCEYE kadar şikâyetçi olduklarını bildirerek kamu davasına katılabilirler.

(2) Kanun yolu muhakemesinde davaya katılma isteğinde bulunulamaz.

Ancak, ilk derece mahkemesinde ileri sürülüp reddolunan veya karara bağlanmayan katılma istekleri, kanun yolu başvurusunda açıkça belirtilmişse incelenip karara bağlanır. (Katılma isteği açıkça belirtilmezse yine karara bağlanmaz.)

Katılanın Hakları

(1) Mağdur veya suçtan zarar gören davaya katıldığında, cinsel saldırı suçu ile alt sınırı beş yıldan fazla hapis cezasını gerektiren suçlarda, baro tarafından kendisine avukat görevlendirilmesini isteyebilir.

(2) Mağdur veya suçtan zarar görenin çocuk, sağır ve dilsiz veya kendisini savunamayacak derecede akıl hastası olması halinde avukat görevlendirilmesi için istem aranmaz.

# Kaçağın Cumhuriyet savcısına başvurmasını veya duruşmaya gelmesini sağlamak amacıyla Türkiye'de bulunan mallarına, hak ve alacaklarına amaçla orantılı olarak Cumhuriyet savcısının istemi üzerine sulh ceza hâkimi veya mahkeme kararıyla elkonulabilir ve gerektiğinde idaresi için kayyım atanır.

HAKİM KARARI ŞART.

KATALOG SUÇLAR İÇİN MÜMKÜN.

# Kişinin kaçak olduğuna karar verilebilmesi için 15 gün içinde yapılan ilana rağmen gelmemiş olması gerekir. (Süre 15 gün)

# NOT: CMK M.250 Bazı hafif suçlar bakımından seri muhakeme usulünü düzenlemektedir.

# BASİT YARGILAMA

CMK Madde 251

MADDE 251- (1) Asliye ceza mahkemesince, iddianamenin kabulünden sonra adli para cezasını ve/veya ÜST sınırı İKİ YIL veya daha az süreli hapis cezasını gerektiren suçlarda basit yargılama usulünün uygulanmasına karar verilebilir.

(2) Basit yargılama usulünün uygulanmasına karar verildiği takdirde mahkemece iddianame; sanık, mağdur ve şikâyetçiye tebliğ edilerek, beyan ve savunmalarını ON BEŞ GÜN içinde yazılı olarak bildirmeleri istenir.

Tebligatta duruşma yapılmaksızın hüküm verilebileceği hususu da belirtilir. Ayrıca, toplanması gereken belgeler, ilgili kurum ve kuruluşlardan talep edilir.

(3) Beyan ve savunma için verilen süre dolduktan sonra mahkemece duruşma yapılmaksızın ve Cumhuriyet savcısının görüşü alınmaksızın, Türk Ceza Kanununun 61 inci maddesi dikkate alınmak suretiyle, 223 üncü maddede belirtilen kararlardan birine hükmedilebilir.

Mahkûmiyet kararı verildiği takdirde sonuç ceza dörtte bir oranında indirilir.

(4) Mahkemece, koşulları bulunması hâlinde; kısa süreli hapis cezası seçenek yaptırımlara çevrilebilir veya hapis cezası ertelenebilir ya da uygulanmasına sanık tarafından yazılı olarak karşı çıkılmaması kaydıyla hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilebilir.

(5) Hükümde itiraz usulü ile itirazın sonuçları belirtilir.

(6) Mahkemece gerekli görülmesi hâlinde bu madde uyarınca hüküm verilinceye kadar her aşamada duruşma açmak suretiyle genel hükümler uyarınca yargılamaya devam edilebilir.

(7) Basit yargılama usulü, yaş küçüklüğü, akıl hastalığı, sağır ve dilsizlik hâlleri ile soruşturma veya kovuşturma yapılması izne ya da talebe bağlı olan suçlar hakkında uygulanmaz.

(8) Basit yargılama usulü, bu kapsama giren bir suçun, kapsama girmeyen başka bir suçla birlikte işlenmiş olması hâlinde uygulanmaz.

# Şüpheli, mağdur veya suçtan zarar gören, kendisine uzlaşma teklifinde bulunulduktan itibaren  ÜÇ GÜN içinde kararını bildirmediği takdirde, teklifi reddetmiş sayılır.

# Uzlaştırmacı, dosya içindeki belgelerin birer örneği kendisine verildikten itibaren en geç otuz gün içinde uzlaştırma işlemlerini sonuçlandırır. Uzlaştırma bürosu bu süreyi her defasında yirmi günü geçmemek üzere en fazla iki kez daha uzatabilir.

# Uzlaşma teklifinin reddedilmesine rağmen, şüpheli ile mağdur veya suçtan zarar gören uzlaştıklarını gösteren belge ile en geç iddianamenin düzenlendiği tarihe kadar Cumhuriyet savcısına başvurarak uzlaştıklarını beyan edebilirler.

# Suç Konusu Olmayan Eşyanın Müsaderesi

 (1) Suç konusu olmayıp sadece müsadereye tâbi bulunan eşyanın müsaderesine sulh ceza hâkimi tarafından duruşma yapılmaksızın karar verili

# - Cumhuriyet savcısı,

-     şüpheli,

-     sanık ve

-     katılan sıfatını almış olanlar ile

-     katılma isteği karara bağlanmamış, reddedilmiş veya

-     katılan sıfatını alabilecek surette suçtan zarar görmüş bulunanlar için kanun yolları açıktır.

# Şüpheli veya sanığın yasal temsilcisi ve eşi, şüpheli veya sanığa açık olan kanun yollarına süresi içinde kendiliklerinden başvurabilirler.

# Avukat, müdafiliğini veya vekilliğini üstlendiği kişilerin açık arzusuna aykırı olmamak koşuluyla kanun yollarına başvurabilir.

# Başvurudan Vazgeçilmesi ve Etkisi

 (1) Kanun yoluna başvurulduktan sonra bundan vazgeçilmesi, mercii tarafından KARAR VERİLİNCEYE kadar geçerlidir.

Ancak, Cumhuriyet savcısı tarafından sanık lehine yapılan başvurudan onun rızası olmaksızın vazgeçilemez.

(2) Müdafiin veya vekilin başvurudan vazgeçebilmesi, vekâletnamede bu hususta özel yetkili kılınmış olması koşuluna bağlıdır.

(3) Kendisine zorunlu müdafi atanan şüpheli veya sanıklar yararına kanun yoluna başvurulduğunda veya başvurulan kanun yolundan vazgeçildiğinde şüpheli veya sanık ile müdafiin iradesi çelişirse müdafiin iradesi geçerli sayılır.

# İtiraz Olunabilecek Kararlar

 (1) Hâkim kararları ile kanunun gösterdiği hâllerde, mahkeme kararlarına karşı itiraz yoluna gidilebilir

# Hâkim veya mahkeme kararına karşı itiraz, kanunun ayrıca hüküm koymadığı hâllerde ilgililerin kararı öğrendiği günden itibaren YEDİ GÜN içinde kararı veren mercie verilecek bir dilekçe veya tutanağa geçirilmek koşulu ile zabıt kâtibine beyanda bulunmak suretiyle yapılır

[ itiraz kararın öğrenilmesinen 7 gün içinde karar veren mercie yapılır ]

# Kararına itiraz edilen hâkim veya mahkeme, itirazı yerinde görürse kararını düzeltir; yerinde görmezse en çok ÜÇ GÜN içinde, itirazı incelemeye yetkili olan mercie gönderir.

# Sulh ceza hâkimliği kararlarına yapılan itirazların incelenmesi, o yerde birden fazla sulh ceza hâkimliğinin bulunması hâlinde, numara olarak kendisini izleyen hâkimliğe; son numaralı hâkimlik için bir numaralı hâkimliğe;

ağır ceza mahkemesinin bulunMAdığı yerlerde tek sulh ceza hâkimliği varsa, yargı çevresinde görev yaptığı ağır ceza mahkemesinin bulunduğu yerdeki sulh ceza hâkimliğine; (osmancıkta ağır ceza yok. Çoruma itiraz yapılır)

ağır ceza mahkemesinin bulunduğu yerlerde tek sulh ceza hâkimliği varsa, en yakın ağır ceza mahkemesinin bulunduğu yerdeki sulh ceza hâkimliğine aittir.[Sungurlu ağır ceza var çorum sulh cezaya]

# İtiraz üzerine ilk defa sulh ceza hâkimliği tarafından verilen tutuklama kararlarına itiraz edilmesi durumunda da yukarıdaki usul uygulanır.

Ancak, ilk tutuklama talebini reddeden sulh ceza hâkimliği, tutuklama kararını itiraz mercii olarak inceleyemez.

# Asliye ceza mahkemesi hâkimi tarafından verilen kararlara yapılacak itirazların incelenmesi, yargı çevresinde bulundukları ağır ceza mahkemesine ve bu mahkeme ile başkanı tarafından verilen kararlar hakkındaki itirazların incelenmesi, o yerde ağır ceza mahkemesinin birden çok dairesinin bulunması hâlinde, numara olarak kendisini izleyen daireye; son numaralı daire için birinci daireye; o yerde ağır ceza mahkemesinin tek dairesi varsa, en yakın ağır ceza mahkemesine aittir

# Naip hâkim kararlarına yapılacak itirazların incelenmesi, mensup oldukları ağır ceza mahkemesi başkanına,

 istinabe olunan mahkeme kararlarına karşı yukarıdaki bentlerde belirtilen esaslara göre bulundukları yerdeki mahkeme başkanı veya mahkemeye aittir.

# Bölge adliye mahkemesi ceza dairelerinin kararları ile Yargıtay ceza dairelerinin esas mahkeme olarak baktıkları davalarda verdikleri kararlara yapılan itirazlarda;

-     üyenin kararını görevli olduğu dairenin başkanı,

-     daire başkanı ile ceza dairesinin kararını numara itibarıyla izleyen ceza dairesi; son numaralı daire söz konusu ise birinci ceza dairesi inceler.

# İtirazın Kararın Yerine Getirilmesinde Etkisi

 (1) İtiraz, kararın yerine getirilmesinin geri bırakılması sonucunu doğurmaz.

(2) Ancak, kararına itiraz edilen makam veya kararı inceleyecek merci, geri bırakılmasına karar verebilir.

# Merciin, itiraz üzerine verdiği kararları kesindir; ancak ilk defa merci tarafından verilen tutuklama kararlarına karşı itiraz yoluna gidilebilir

# İlk derece mahkemelerinden verilen HÜKÜMlere karşı istinaf yoluna başvurulabilir.

Ancak, 15 YIL ve daha fazla hapis cezalarına ilişkin hükümler, bölge adliye mahkemesince re'sen incelenir.

# Sanık, yokluğunda aleyhine verilen hükümlere karşı eski hâle getirme isteminde bulunabilir. Eski hâle getirme süresi içinde de istinaf süresi işler. Sanığın eski hâle getirme isteminde bulunduğu hâllerde, ayrıca istinaf isteminde bulunması gerekir. Bu hâlde istinaf istemi ile ilişkili işler, eski hâle getirme istemi hakkında karar verilinceye kadar ertelenir

# Hüküm, istinaf yoluna başvuran Cumhuriyet savcısına veya ilgililere gerekçesiyle birlikte açıklanmamışsa; hükme karşı istinaf yoluna başvurulduğunun mahkemece öğrenilmesinden itibaren gerekçe, YEDİ GÜN içinde tebliğ edilir.

# İstinaf İsteminin Hükmü Veren Mahkemece Reddi

(1) İstinaf istemi,

 - kanunî sürenin geçmesinden sonra veya

- aleyhine istinaf yoluna başvurulamayacak bir hükme karşı yapılmışsa ya da

- istinaf yoluna başvuranın buna hakkı yoksa, hükmü veren mahkeme bir kararla dilekçeyi reddeder.

(2) İstinaf başvurusunda bulunan Cumhuriyet savcısı veya ilgililer, ret kararının kendilerine tebliğinden itibaren YEDİ GÜN içinde bölge adliye mahkemesinden bu hususta bir karar vermesini isteyebilirler. Bu takdirde dosya bölge adliye mahkemesine gönderilir.

Ancak, bu nedenle hükmün infazı ertelenemez.

# Hükmü veren mahkemece reddedilmeyen istinaf dilekçesi veya beyana ilişkin tutanağın bir örneği karşı tarafa tebliğ olunur.

Karşı taraf, tebliğ tarihinden itibaren YEDİ GÜN içinde yazılı olarak cevabını verebilir

# (2019)

İstinaf mahkemesi başka bir araştırmaya ihtiyaç duyulmadan

-     cezayı kaldıran veya cezada indirim yapılmasını gerektiren şahsî sebeplere ya da

-     şahsî cezasızlık sebeplerine bağlı olarak daha az ceza verilmesini veya

-     ceza verilmesine yer olmadığına karar verilmesini gerektiren hâllerde,

hukuka aykırılığın düzeltilerek istinaf başvurusunun esastan reddine karar verir. ( Düzelterek onama gibi.)

# (2019)

İstinaf mahkemeai

- soruşturma veya kovuşturma şartının gerçekleşmediğinin veya

- önödeme ve uzlaştırma usulünün uygulanmadığının anlaşılması ya da

- davanın ilk derece mahkemesinde görülmekte olan bir dava ile birlikte yürütülmesinin zorunlu olması

hâlinde hükmün bozulmasına ve dosyanın yeniden incelenmek ve hükmolunmak üzere hükmü bozulan ilk derece mahkemesine veya kendi yargı çevresinde uygun göreceği diğer bir ilk derece mahkemesine gönderilmesine

karar verir.

# İstinaf mahkemeai sanık, müdafii, katılan ve vekilinin davetiye tebliğ edilmesine rağmen duruşmaya gelmemesi hâlinde duruşmaya devam edilerek sanığın sorgu tutanakları anlatılmak suretiyle dava yokluklarında bitirilebilir.

Ancak, sanık hakkında verilecek ceza, ilk derece mahkemesinin verdiği cezadan daha ağır ise, her hâlde sanığın dinlenmesi gerekir

# (2019)

Kanunda belirtilen temyiz edilemeyecek kararlar kapsamında olsa bile KATALOG SUÇLAR nedeniyle verilen bölge adliye mahkemesi ceza dairelerinin kararları temyiz edilebilir:

[ Kanunda temyiz edilemeyen BAM kararları liste halinde yazılıdır. Ancak 2019 değişikliği ile  katalog bazı suçlar için temyiz yılu ardına kadar açılmıştır Katalog suçlar da genelde düşünce ,hakaret vb suçlardır.]

# Temyiz istemi, hükmün açıklanmasından itibaren 15 GÜN içinde hükmü veren mahkemeye bir dilekçe verilmesi veya zabıt kâtibine bir beyanda bulunulması suretiyle yapılır; beyan tutanağa geçirilir ve tutanak hâkime onaylattırılır

Hüküm, temyiz yoluna başvurma hakkı olanların yokluğunda açıklanmışsa, süre tebliğ tarihinden başlar.

( DİKKAT: İstinaf başvurusunun hükmün açıklanmasından itibaren 7 gün içinde yapılmalıdır temyiz başvurusu hükmün açıklanmasından itibaren 15 gün içinde yapılmalıdır]

# Hüküm, temyiz eden Cumhuriyet savcısına veya ilgililere gerekçesiyle birlikte açıklanmamışsa; hükmün temyiz edildiğinin bölge adliye mahkemesince öğrenilmesinden itibaren gerekçe, 7 GÜN içinde tebliğ edilir.

# Temyiz başvurusunda temyiz nedenleri gösterilmemişse temyiz başvurusu için belirlenen sürenin bitmesinden veya gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 7 GÜN içinde hükmü temyiz olunan bölge adliye mahkemesine bu nedenleri içeren bir ek dilekçe verilir.

# Temyiz istemi, kanunî sürenin geçmesinden sonra yapılmış veya temyiz edilemeyecek bir hüküm temyiz edilmiş veya temyiz edenin buna hakkı yoksa, hükmü temyiz olunan bölge adliye veya ilk derece mahkemesi bir karar ile temyiz istemini reddeder.

Temyiz eden, ret kararının kendisine tebliğinden itibaren 7 GÜN içinde Yargıtaydan bu hususta bir karar vermesini isteyebilir. Bu takdirde dosya Yargıtaya gönderilir. Ancak, bu nedenden dolayı hükmün infazı ertelenemez

# hükmü veren bölge adliye mahkemesince reddedilmeyen temyiz istemine ilişkin dilekçesinin bir örneği karşı tarafa tebliğ olunur. Karşı taraf, tebliğ tarihinden itibaren 7 GÜN içinde yazılı olarak cevabını verebilir.( Temyiz dilekçesinin karşı tarafa tebliği )

# Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığınca düzenlenen tebliğname, hükmü temyiz etmeleri veya aleyhlerine sonuç doğurabilecek görüş içermesi hâlinde sanık veya müdafii ile katılan veya vekillerine ilgili dairesince tebliğ olunur. İlgili taraf tebliğden itibaren 1 HAFTA içinde yazılı olarak cevap verebilir ( Yargıtay CBs nın tebliğnamesinin tebliği )

# 10 YIL veya daha fazla hapis cezasına ilişkin hükümlerde, Yargıtay, incelemelerini uygun görmesi halinde duruşma yoluyla yapabilir

# Yargıtayda İlke olarak hükmün açıklanması duruşma biter bitmez olur. Buna olanak bulunmadığı takdirde duruşmanın bitiminden itibaren 7 GÜN içinde karar verilir.

# Yargıtay ceza dairelerinden birinin kararına karşı Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı, re'sen veya istem üzerine, ilâmın kendisine verildiği tarihten itibaren 30 GÜN içinde Ceza Genel Kuruluna itiraz edebilir. Sanığın lehine itirazda süre aranmaz.