CMK NOT 1

> Somut bir suçun işlendiği şüphesi varsa önleme araması yapılamaz ancak adli arama yapılabilir

> Polis tehlikenin veya suç işlenmesinin önlenmesi amacıyla usulüne göre verilmiş 

• Sulh Ceza hakiminin kararı veya 
• Gecikmesinde sakınca bulunan durumlarda mülki amirin vereceği yazılı emirle kişilerin [1] üstlerini [2] araçlarını [3] özel kağıtlarını ve [4] eşyasını arar ve alınması gereken tedbirleri alır Suçun delillerini koruma altına alarak gerekli işlemleri yapar 

>   - Konutta 

• yerleşim yerinde ve 
• kamuya açık olmayan işyerlerinde ve eklentilerinde 

ÖNLEME araması yapılamaz 

> Adli aramanın yapılabilmesi için gereken koşullar şunlardır

1. makul suç şüphesi 
2. Kural olarak şüpheli veya sanık hakkında arama kararı verilebilir

 ancak suç şüphesi altında olmayan kişiler ile ilgili aramanın yapılabilmesi de mümkündür 

Bu halde aranılan kişinin veya suçun kanıtlarının belirtilen yerlerde bulunduğunu gösteren olayların varlığı gerekir 

Ancak bu sınırlama [1] şüphelinin veya sanığın bulunduğu yerler ile 

[2] izlendiği sırada girdiği yerler hakkında geçerli değildir 

3. Hakim kararı ya da yetkili merciin yazılı izni 

• Soruşturma evresinde Sulh Ceza Hakimi 
• kovuşturma evresinde mahkeme arama kararı verebilir
• gecikmesinde sakınca bulunan durumlarda Cumhuriyet Savcısı arama kararı verebilir.
• Cumhuriyet savcısına ulaşılamadığı durumlarda kolluk amirinin yazılı emri ile de kolluk görevlileri arama yapabilir

> [1] Konutta [2] işyerinde ve [3] kamuya açık olmayan kapalı alanlarda arama hakim kararı veya gecikmesinde sakınca bulunan durumlarda Cumhuriyet savcısının yazılı emri ile yapılabilir

>> İlgilinin rızası olsa bile arama yapılabilmesi için mutlaka usulüne uygun bir arama kararı veya emrinin olması gerekir 

>1 Amir sayılmayan kolluk görevlilerinin gecikmesinde sakınca olan durumlarda dahi kendiliğinden arama yapma yetkisi yoktur 

>> Gecikmesinde sakınca bulunan durumlarda Cumhuriyet savcısının ya da kolluk amirinin verdiği arama kararı veya emrinin hakimin onayına sunulması Anayasada öngörülmüştür  ancak ceza muhakemesi yasasında öngörülmemiştir 

Arama yapılacak kişiye ilişkin koşullar:

• Sadece gerçek kişiler aranabilir
• Fail azmettiren veya yardım eden kişi şüpheli veya sanık olarak  aranabilir
• Kusur yeteneği olmayan kişiler şüpheli veya sanık sıfatıyla aranamazlar ancak üçüncü kişi sıfatı ile alınabilirler
• Milletvekilleri aranabilir 
• Diplomatik temsilci aranamaz
• Hakim ve savcıların ağır ceza mahkemesinin madde bakımından yetki alanına giren suçüstü durumları dışında üzerleri ve konutları aranamaz 
• Avukatların büroları ve konutları şekil şartlarına uymak şartıyla aranabilir
• Ağır ceza mahkemesinin görevine giren bir suçtan dolayı suçüstü durumu dışında avukatın üzeri aranamaz 

> Avukatların aralarında veya konutunda arama yapılabilmesinin koşulları şunlardır: 

•  mahkeme kararı olmalıdır
•  arama kararında belirtilen olayla ilgili olmalıdır
•  arama cumhuriyet savcısının nezaretinde yapılır.
•  baro başkanı veya onu temsil eden bir avukat aramada hazır bulundurulmalıdır 

>> [1] Avukatlık mesleğinden kaynaklanmayan kişisel suçlarda ve 

[2] başka birinin işlemesi nedeniyle yürütülen bir ceza soruşturması veya kovuşturması çerçevesinde yapılacak aramalarda avukatlar hakkında genel hükümler uygulama alanı bulur 

> Aramanın zamanına ilişkin koşullar

• Konut'ta işyerinde veya diğer kapalı yerlerde gece vaktinde arama yapılamaz Bu kuralın istisnaları ise [1] Suçüstü hali  [2] - gecikmesinde sakınca bulunan durumlar [3] yakalanmış ya da gözaltına alınmış olan kişinin firar etmesi [4] Firar eden tutuklunun veya hükümlünün yakalanması 

> Arama yapılacak yere ilişkin koşullar 

• Arama üst araması, konutta arama, işyerinde arama, araçta arama ve eşyada arama şeklinde olabilir 

>> [1] Askeri mahallerde yapılacak arama Cumhuriyet savcısının nezaretinde askeri makamların katılımıyla adli kolluk görevlileri tarafından yerine getirilir

[2] Gecikmesinde sakınca bulunan durumlarda Cumhuriyet savcısının yazılı emri ile askeri makamların katılımıyla adli kolluk görevlileri tarafından arama yapılabilir 

>> Aramaya ilişkin hakim kararı veya gecikmesinde sakınca bulunan durumlarda Cumhuriyet Savcısı ona ulaşılamadığı durumlarda da kolluk amiri tarafından verilen arama emirlerinin YAZILI olması gerekir 

> Arama kararı veya emrinde 

• aramanın nedenini oluşturan eylem 
• aranılacak kişi 
• aramanın yapılacağı konut veya diğer yerin adresi veya eşya 
• karar veya emrin geçerli olacağı zaman süresi açıkça gösterilir 

> - Aranacak yerlerin sahibi veya eşyanın zilyedi aramada hazır bulunabilir 

kendisi bulunmazsa temsilcisi veya ayırt etme gücüne sahip hısımlarından biri veya kendisi ile birlikte oturmakta olan bir kişi veya komşusu hazır bulundurulur 

• Her durumda kişinin avukatı aramada hazır bulunabilir buna engel olunamaz 
• Cumhuriyet Savcısı hazır olmaksızın konut işyeri veya diğer Kapalı yerlerde arama yapabilmek için o yer ihtiyar heyetinden veya komşularından iki kişi bulundurulur Ancak arama Cumhuriyet savcısının huzurunda gerçekleştirilecek ise bu kişilerin bulundurulması zorunlu değildir 

>> Bilgisayarlarda bilgisayar programlarında ve kütüklerinde arama

1.  Bir suç dolayısıyla soruşturmaya başlatılmış olmalıdır
2.  Somut delillere dayanan kuvvetli şüphe nedenleri bulunmalıdır 
3.  Başka yolla delil elde etme olanağı bulunmamaktadır
4.  Bilgisayar ve bilgisayar programları ile bilgisayar kütüklerini şüpheli kullanmalıdır
5.  Hakim veya gecikmesinde sakınca bulunan durumlarda Cumhuriyet savcısı tarafından karar verilmelidir [ Cumhuriyet savcısının kararı hakim onayına sunulur  ]

> Kural aramanın bilgisayarın bulunduğu yerde yapılmasıdır 

> Ancak bilgisayar bilgisayar programları ve bilgisayar kütüklerine 

[1] şifrenin çözülememesinden dolayı girilememesi veya 

[2] gizlenmiş bilgilere ulaşılamaması veya 

[3] işlemin uzun sürecek olması durumunda çözümün yapılabilmesi ve gerekli kopyalarını alınabilmesi için bilgisayara el konulur ve başka yere götürülebilir 

Arama işleminin yapılması ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

1. Arama kural olarak adli kolluk aracılığı ile yapılır
2. Avukatların büro veya konutunda arama yapılması için Cumhuriyet savcısının bulunması gerekir
3. Askeri mahallerde yapılacak arama Cumhuriyet savcısının nezaretinde askeri makamların katılımıyla adli kolluk görevlileri tarafından yerine getirilir
4. Gecikmesinde sakınca bulunan durumlarda Cumhuriyet savcısının yazılı emriyle askeri makamların katılımı ile adli kolluk görevlileri tarafından arama yapılamaz. 
5. Olay yerinde görevine ait işlemlere başlayan adli kolluk görevlisi bunların yapılmasına engel olan veya etkisi içinde aldığı tedbirlere aykırı davranan kişilere işlemler sonuçlanıncaya kadar ve gerektiğinde zor kullanarak bundan men eder 

CEVAP) D

[ Askeri mahallerde yapılacak aramalarda gecikmesinde sakınca bulunan durumlarda Cumhuriyet savcısının yazılı emri ile ve adli makamların askeri makamların katılımıyla adli kolluk görevlileri tarafından arama yapılabilir ] 

>>> Arama sırasında yapılmakta olan soruşturma veya kovuşturma lı ile ilgisi olmayan ancak diğer bir suçun işlendiği şüphesini uyandırabilecek bir delil elde edilirse bu delil muhafaza altına alınır ve durum Cumhuriyet savcılığına derhal bildirilir 

> Hakkında arama işlemi uygulanan kimsenin belge ve kağıtlarını inceleme yetkisi Cumhuriyet Savcısı ve  hakime aittir

Kolluğun belge inceleme yetkisi yoktur 

> Hakim tarafından verilen arama kararlarına karşı itiraz kanun yoluna gidilebilir 

ELKOYMA VE ALIKOYMA

> Eşya zilyedin rızası ile teslim edilmişse muhafaza altına alma rızası dışında alınmışsa elkoyma söz konusudur 

> El koymanın koşulları şunlardır

1,  Makul suç şüphesi 

2. Hakim kararı veya yetkili merciin yazılı emri 

• El koyma kararını kural olarak hakim verir
• Gecikmesinde sakınca olan durumlarda Cumhuriyet savcısının
• Savcıya ulaşılamadığı durumlarda kolluk amirinin yazılı emri ile kolluk görevlileri

tarafından el koyma işlemi gerçekleştirilebilir 

Hakim kararı olmaksızın yapılan elkoyma kararı 24 saat içinde görevli hâkimin onayına sunulur hâkim kararını 48 saat içinde açıklar 

Elinde bulunan eşya veya diğer malvarlığı değerlerini el konulan kişi her zaman bu konuda bir karar verilmesini isteyebilir

3.  El konulacak bir eşya bulunması 

> Şüpheli veya sanık ile tanıklıktan çekinebilecek kimseler arasındaki mektuplara ve belgelere bu kimselerin nezdinde bulundukça el konulamaz 

>> Askeri mahallerde yapılacak el koyma işlemi Cumhuriyet savcısının nezaretinde askeri makamların katılımı ile adli kolluk görevlileri tarafından yerine getirir

>> Gecikmesinde sakınca bulunan durumlarda Cumhuriyet savcısının yazılı emri ile de askeri makamların katılımı ile adli kolluk görevlileri tarafından el koyma işlemi yapılabilir 

> Elkoyma koruma tedbirinin uygulanması sırasında yapılmakta olan soruşturma veya kovuşturma ile ilgili olmayan ancak diğer bir suçun işlendiği izlenimi uyandırabilecek bir kanıt elde edilirse bu kanıt muhafaza altına alınır Durum Cumhuriyet savcılığına derhal bildirilir 

>> Bir suç olgusuna ilişkin bilgileri içeren belgeler devlet olarak mahkemeye karşı gizli tutulamaz

     Devlet sirri  niteliğindeki bilgileri içeren belgeler ancak mahkeme hakimi veya heyeti tarafından incelenebilir 

     Bu belgelerde yer alan ve yalnızca yüklenen suçu açıklığa kavuşturabilecek nitelikte olan bilgiler hakim veya mahkeme başkanı tarafından tutanağa kaydettirilir

 Bunun yapılabilmesi için şüpheli veya sanığa İsnat edilen suçun alt sınırının 5 YIL veya DAHA FAZLA hapis cezası gerektiren bir suç olması gerekir 

El koyma ile ilgili olarak aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır ?

1. Şüpheliye sanığa veya üçüncü kişilere ait el konulmuş eşyanın soruşturma ve kovuşturma bakımından muhafazasına gerek kalmaması veya müsadereye tabi tutulamayacağının anlaşılması durumunda reses veya İstem üzerine geri verilmesine Cumhuriyet Savcısı Hakim veya Mahkeme tarafından karar verilir istemin reddi kararlarına karşı itiraz edilebilir 
2. Taşınmazlara hak ve alacaklara el koyma hükümlerine göre el konulan eşya veya diğer malvarlığı değerleri suçtan zarar gören mağdura ait olması ve bunlara kanıt olarak artık gereksinim bulunmaması durumunda sahibine geri verilir 
3. El konulan eşya zarara uğraması veya değerinde esaslı ölçüde kayıp ortaya çıkması tehlikesinin varlığı durumunda hükmün kesinleşmesinden önce soruşturma evresinde hakim kovuşturma evresinde mahkeme tarafından elden çıkarılabilir 
4. El konulan eşya soruşturma evresinde Cumhuriyet Başsavcılığı kovuşturma evresinde mahkeme tarafından bakım ve gözetimi ile ilgili tedbirleri almak ve istendiğinde derhal iade edilmek koşuluyla muhafaza edilmek üzere Şüpheliye sanığa veya diğer bir kişiye teslim edilebilir 
5. Devlet sırrı niteliğindeki belgelerin hakim veya mahkeme tarafından incelenebilmesi için şüpheli veya sanığın İsnat edilen suçun üst sınırının 10 yıl ve daha fazla hapis cezası gerektiren bir suç olması gerekir 

CEVAP) E

[ Devlet sırrı niteliğindeki belgelerin mahkeme veya hakim tarafından incelenebilmesi için şüpheli veya sanığa isnat edilen suçun alt sınırının 5 yıl veya daha fazla hapis cezası gerektiren bir suç olması gerekir ] 

>> Taşınmazlara hak ve alacaklara el koymanın koşulları şunlardır:

• Soruşturma veya kovuşturma konusu suçun işlendiğine ve bu suçlardan elde edildiğine yönelik somut kanıtlara dayanan kuvvetli şüphe bulunmalıdır 
• Soruşturma veya kovuşturma konusu suçtan elde edilmeyen malvarlığı değerlerine bu koruma tedbiri çerçevesinde elkonulamaz 
• Elkoyma şüpheliye veya sanığa ait mal varlığı değerleri üzerinde olmalıdır 
• Taşınmaz hak alacak ve diğer malvarlığı değerlerinin şüpheli veya sanıktan başka bir kişinin zilyetliğinde bulunması durumu elkoymaya engel değildir 
• Katalog suçlardan birisi söz konusu olmalıdır 
• Suçtan elde edilen değere ilişkin rapor alınmalıdır 

Bu rapor ilgisine göre BDDK SPK MASAK Hazine Müsteşarlığı kamu gözetimi muhasebe ve denetim standartları Kurumu olabilir 

> Şüpheli veya sanıkların tüm malvarlığına değil sadece suçtan elde edildiği saptanan taşınmaz malvarlığına el konulması gerekir 

> Kurumlardan alınacak rapor en geç 3 ay içinde hazırlanır 2 ay daha uzatılabilir

• Hakim tarafından elkoyma kararı verilmelidir 

Gecikmesinde sakınca olan durumlarda bile Cumhuriyet Savcısı ya da kolluk taşınmazlara mal ve alacaklara el koyamaz 

> El konulan taşınmaz hak ve alacakların idaresi gerekiyorsa yönetimi amacıyla kayyum atanabilir 

Bu durumda şirket yönetim için kayyım atanmasına ilişkin hükümler uygulanır Kayyum atanmasına sadece hakim karar verebilir 

>> Postada el koymanın koşulları şunlardır

1. el konulacak eşya bir gönderi olmalıdır
2. gönderinin suçun delili olduğundan şüphelenilmelidir 
3. Gönderinin adliyenin eli altında bulundurulması zorunlu olmalıdır 
4. Yetkili merciden karar alınmalıdır 

Postada el koyma kararını kural olarak hakim verir gecikmesinde sakınca bulunan durumlarda Cumhuriyet Savcısı da karar verebilir

Postada el koyma tedbiri her suç için uygulanabilir 

El kolundan gönderi, kararı hakim vermişse hakim tarafından Cumhuriyet Savcısı vermişse onun tarafından incelenir

Kolluk memurları gönderinin içinde bulunduğu zarfları veya paketleri açamaz ve gönderileri inceleyemez 

>> Dikkat  elkoyma kararı veya emri [1] tehlikeli maddelerin izinsiz olarak bulundurulması veya el değiştirmesi

 [2] uyuşturucu ve uyuşturucu imal ve ticareti

 [3] ateşli silahlar ve bıçaklar ile diğer aletler hakkındaki kanunun ilgili maddelerinde tanımlanan suçlar

 [4] kültür ve tabiat varlıklarını koruma Kanununun ilgili maddelerinde tanımlanan suçlarla

 ilgili olarak verilirse gönderinin bulunduğu zarf veya paket Cumhuriyet savcısının talimatıyla KOLLUK MEMURLARI tarafından açılabilir 

>> Avukat bürolarında yapılan arama sonucu el konulmasına karar verilen şeyler bakımından bürosunda arama yapılan avukat baro başkanı veya onu temsil eden avukat bunların AVUKAT İLE MÜVEKKİLİ  arasındaki MESLEKİ İLİŞKİYE ait olduğunu öne sürerek karşı koyduğunda bu şey ayrı bir zarf veya paket içerisine konulur ve hazır bulunanlarca mühürlenir Bu durumda gerekli kararı vermesi Soruşturma evresinde Sulh Ceza Hakimi kovuşturma evresinde hakim veya mahkemeden istenir 

Cumhuriyet Savcısı ya da kolluk amirinin el koyma kararı verme yetkisi yoktur 

> Yetkili hakim elkonulan şeyin avukatla müvekkili arasındaki mesleki ilişkiye ait olduğunu sapladığında el konulan şey derhal avukata iade edilir ve yapılan işlemi belirten tutanaklar ortadan kaldırılır 

> Postada el koyma durumunda bürosunda arama yapılan avukat baro başkanı veya onu temsil eden avukatın karşı koyması üzerine aynı usul uygulanır 

Şirket yönetimine kayyum atamasının koşulları

1, suçun bir şirketin faaliyeti çerçevesinde işlenmekte olduğu hususunda kuvvetli şüphe nedenlerinin varlığı gerekir

2. maddi gerçeğin ortaya çıkarılabilmesi için bu tedbire başvurulması gerekli olmalıdır

 3. hakim veya mahkeme tarafından karar verilmesi gerekir 

4. Katalog suçlardan biri İşlenmelidir

> Atanan kayyumun görevleri ile ilgili iş ve işlemlerinden dolayı tazminat davaları koruma tedbirleri nedeniyle tazminat hükümleri uyarınca devlet aleyhine açılır 

>> Bilgisayar bilgisayar programlarında ve bilgisayar kütüklerinde 

[1] şifrenin çözülememesinden dolayı girilememesi veya 

[2] gizlenmiş olan bilgilere ulaşılamaması durumunda el konulabilir 

El koyma işlemi sırasında verilerin yedeklemesi yapılır ve alınan yedekten bir kopyanın çıkarılarak şüpheliye veya vekiline verilmesi zorunludur 

Bilgisayar veya bilgisayar kütüklerinde el konulmadan da sistemdeki verilerin tamamının veya bir kısmının kopyası alınabilir 

>1 Soruşturma için ispat aracı olarak her türlü basılmış eserin en fazla 3 adedine Cumhuriyet Savcısı ve gecikmesinde sakınca bulunan durumlarda kolluk el koyabilir 

>> Kaçaklara ilişkin el koymanın koşulları şunlardır

1. şüpheli veya sanık kaçak olmalıdır 
2. Elkoyma kaçak sanığın DURUŞMAYA GELMESİNİ SAĞLAMAK amacıyla yapılmalıdır
3. Kaçak sanığın müdafii yoksa kendisine bir müdafi atanmalıdır
4. ölçülülük ilkesine uyulmalıdır
5. Kaçak sanığın katalog suçlardan birini işlediği yönünde şüphe olmalıdır
6. mahkeme tarafından el koymaya karar verilmelidir 

> Kaçağın malvarlığına el konulmasına sadece kovuşturma evresinde karar verilebilir 

>> Alıkoyma tedbiri kaçakçılıkla mücadele kanununda düzenlenmiştir ve el koymadan farklıdır

• alıkoymada el koymadan farklı olarak araç trafik siciline şerh verilip sahibine geri verilmemekte fiilen tutularak bağlı kalması sağlanmaktadır 
• ancak elkoyma durumunda ulaşım aracının kayıtlı bulunduğu sicile şerh verilerek araç sahibine geri verilir 

> Alıkoyma kararının verilebilmesi için ortada usulüne uygun verilmiş bir elkoyma kararının bulunması gerekir 

Çünkü alıkoyma kararı elkoymayı izleyici bir işlemdir yani el koyma kararı verildikten sonra alıkoyma kararı verilebilir