CMK NOT 5

Aşağıdaki  Bölge adliye mahkemesi kararlarından hangisine karşı temyiz yolu kapalı değildir?

1. İlk derece mahkemelerinden verilen 5 YIL veya daha az hapis cezaları ile miktarı ne olursa olsun ADLİ PARA cezalarına karşı İstinaf başvurusunun ESASTAN REDDİNE dair Bölge adliye mahkemesi kararları 
2. Hapis cezasından çevrilen SEÇENEK YAPTIRIMLARA ilişkin ilk derece mahkemesi kararları ile ilgili olarak Bölge adliye mahkemesi tarafından verilen seçenek yaptırımlara ilişkin HER TÜRLÜ kararlar ve İstinaf başvurusunun ESASTAN REDDİNE ilişkin kararlar 
3. ADLİ PARA cezasını gerektiren suçlarda İlk derece mahkemelerinden verilen hükümlere ilişkin HER TÜRLÜ Bölge adliye mahkemesi kararları 
4. SADECE EŞYA VEYA KAZANÇ MÜSADERESİNE veya bunlara yer olmadığına ilişkin ilk derece mahkemesi kararları ile ilgili olarak İstinaf başvurusunun ESASTAN REDDİNE ilişkin kararları
5. 15 yıl veya daha az hapis cezasını veya Adli para cezasını gerektiren suçlardan lk derece mahkemesinde verilen BERAAT kararları ile ilgili olarak İstinaf başvurusunun ESASTAN REDDİNE ilişkin kararları 

CEVAP) E

[ - 10 yıl veya daha az hapis cezasını veya Adli para cezasını gerektiren suçlardan dolayı ilk derece mahkemesinde verilen BERAAT kararları ile ilgili olarak İstinaf başvurusunun ESASTAN REDDİNE ilişkin kararlara karşı temyiz yoluna başvurulamaz ]

[ Temyiz yoluna başvurulamayacak diğer kararlar şunlardır 

• Bölge adliye mahkemesi tarafından verilen BOZMA HÜKÜMLERİNE karşı temyiz yoluna başvurulamaz
• İlk derece mahkemeleri tarafından verilen 5 YIL veya daha az hapis cezasını ARTIRMAYAN Bölge adliye mahkemesi kararlarına karşı temyiz yoluna başvurulamaz 
• Davanın DÜŞMEsine ceza verilmesine YER OLMADIĞINA GÜVENLİK TEDBİRİNE ilişkin ilk derece mahkemesi kararları ile ilgili olarak Bölge adliye mahkemesi tarafından verilen bu tür kararlar veya İstinaf başvurusunun ESASTAN REDDİNE ilişkin kararlar 
• İlk derece mahkemesinin görevine giren kanunda ÜST SINIRI İKİ YILA KADAR hapis cezasını gerektiren suçlar ve bunlara bağlı Adli para cezalarının ilişkin HER TÜRLÜ Bölge adliye mahkemesi kararlarına karşı temyiz yoluna başvurulamaz Ancak ilk defa Bölge adliye mahkemeleri tarafından verilen ve  ilk derece mahkemesince verildiğinde kesin hüküm teşkil eden [ Yani ilk derece mahkemesinin istinafa tabi olmayan kararları] mahkumiyet kararlarına karşı temyiz yoluna başvurulabilir. Bu son durumda anlatılmak istenen şudur: ilk derece mahkemelerinden verilen üst sınırı 2 yıla kadar hapis cezasını gerektiren suçlar ile ilgili her türlü Bölge adliye mahkemesi kararlarına karşı temyiz yolu kapalıdır ancak  lk derece mahkemesi ince verildiğinde İstinaf yolu kapalı olan kararlar ilk kez Bölge adliye mahkemesinde verildiğinde u kararlara karşı İstinaf yoluna gidilebilir] 

Sanık yararına olan hukuk kurallarına aykırılık sanık aleyhine hüküm bozdurulması için Cumhuriyet savcısına bir hak vermez 

Örneğin: Son sözün sanığa verilmemesi sanık yararına bir hukuk kuralıdır Ancak mahkeme son sözü sanığa vermeden beraat karar vermişse hüküm salt bu nedenle bozulmaz 

Mutlak temyiz nedenleri Hukuka Kesin Aykırılık halleridir CMK. 289. maddede düzenlenmiştir. 

Aşağıdakilerden hangisi bu nedenlerden birisi değildir?

1.  Mahkemenin kanuna uygun olarak oluşmamış olması 
2. Yeminsiz dinlenmesi gereken bir tanığın mahkeme tarafından yeminle dinlenmesi ve kararın büyük ölçüde bu tanık beyanına dayandırılması 
3. Cumhuriyet Savcısı veya duruşmada kanun gereği mutlaka hazır bulunması gereken diğer kişilerin yokluğunda duruşma yapılması 
4. Duruşmalı olarak verilen hükümde açıklık kuralının ihlal edilmesi 
5. Hükmün gerekçesini kanuna uygun şekilde içermemesi 

CEVAP) B

[ B seçeneğindeki durum mutlak red nedenleri arasında sayılmamıştır ancak nispi ret nedeni olabilir ]

[[ Mutlak Red Nedenleri kısaca şunlardır:

1. kanuna aykırı oluşturulmuş mahkeme 
2. yasaklanmış hakim 
3. Ret edilmesi gereken hakim 
4. mahkemenin görev ve yetki kurallarına aykırılık 
5. duruşmada bulunması gereken kişilerin bulunmaması 
6. Açıklık kurallarının ihlali 
7. gerekçenin olmaması 
8. savunma hakkının sınırlanması 
9. hukuka aykırı yöntemle elde edilen kanıtlar]] 

Hukuka mutlak aykırılık durumunda temyiz nedenleri temyiz dilekçesi veya beyanında gösterilmiş olmasa da var olduğunda hukuka kesin aykırılık varsayılır ve hüküm bozulur  Nispi temyiz nedenlerine dayanılarak hükmün bozulabilmesi için mahkemenin son kararını etkilemiş olması gerekir  Temyiz istemi  hükmün açıklanmasından itibaren  temyiz yoluna başvurma hakkı olanların yokluğunda açıklanmışsa hükmün tebliğ tarihinden itibaren  kaç gün içerisinde yapılabilir?  CEVAP) 15 GÜN  Yargıtay ne kadar süreli hapis cezasına ilişkin hükümlerde incelemelerini uygun görmesi durumunda duruşma yoluyla yapabilir?  CEVAP) 10 YIL VE DAHA FAZLA  [[ Yargıtayda duruşmalı inceleme zorunluluğu yoktur  Sanık tutuklu ise duruşmaya katılma isteminde bulunamaz]] Yargıtay tarafından verilen ISLAH kararı Bölge adliye mahkemesinde verilen DEĞİŞTİRİLEREK BAŞVURUNUN REDDİ  kararına benzer  Hatta aynı sebeplerle yargıtayda ıslah kararı verilebilir  Bu durumda Bölge adliye mahkemesi veya Yargıtay tarafından tamamlanabilecek nitelikte usulü eksiklikler bulunduğu unutulmamalıdır

Temyiz incelemesinde Yargıtay tarafından verilebilecek kararlara ilişkin aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır ?

1. Bölge adliye Mahkemesinin temyiz olunan hükmünün Yargıtay tarafından hukuka uygun bulunması durumunda temyiz isteminin esastan reddine karar verilir
2. Hükme esas alınan olaylara hukuk kurallarının yanlış uygulanması nedeniyle hüküm bozulmuş ise kanundaki durumlarda Yargıtay davanın esasını hükmedebileceği gibi hükümdeki hukuka aykırılığı da düzeltebilir [ ISLAH ]
3. Yargıtay temyiz edilen hükmü temyiz başvurusunda gösterilen hükmü etkileyecek nitelikteki hukuka aykırılıklar nedeniyle bozarsa bozma nedenleri ilamda ayrı ayrı gösterilir Hukuka kesin aykırılık hükümleri saklıdır 
4. Hüküm temyiz dilekçesinde gösterilen nedenlerle bozulduğunda dilekçede açıklanmış olması koşuluyla saptanan bütün diğer Hukuka aykırılık durumları da ilanda gösterilir 
5. Hükmün bozulmasına neden olan Hukuka aykırılık bu hükme esas olarak saptanan işlemlerden kaynaklanmış ise bunlar da aynı zamanda bozulur

CEVAP) D

[ Hüküm temyiz dilekçesinde gösterilen nedenlerle bozulduğunda dilekçede açıklanmış olmasa bile [ yani açıklanması koşuluyla değil]  saptanan bütün diğer hukuka aykırılık durumları da ilanda gösterilir ]

Hüküm sanık lehine bozulmuşsa ve bu hususların temyiz isteminde bulunmamış olan diğer sanıklara da uygulanması olanağı varsa bu sanıklar da temyiz isteminde bulunmuşçasına hükmün bozulmasından yararlanırlar

Yargıtay tarafından verilen bozma kararlarında davaya yeniden bakacak mahkemenin işlemleri ile ilgili hangi ifade yanlıştır ?

1. Bozma kararı üzerine davaya yeniden bakacak Bölge adliye mahkemesi veya ilk derece mahkemesi ilgililere bozmaya karşı diyeceklerini sorar
2. Sanık hakkında verilecek ceza bozmaya konu olan cezadan daha ağır ise herhalde dinlenmesi gerekir 
3. Bozmaya uyma kararı veren mahkeme yapacağı yeniden yargılamada ilk kararı ile bağlıdır
4. Mahkeme  bozma kararına uyma kararı verirse bozma kararı doğrultusunda işlem yapma ve bu yönde karar verme  yükümlülüğü altındadır 
5. Hüküm yalnız sanık tarafından veya onun lehine Cumhuriyet Savcısı veya yakınları tarafından temyiz edilmişse yeniden verilen hüküm önceki hükümle belirlenmiş olan cezadan daha ağır olamaz

CEVAP) C

[ Bozma kararına uyan mahkeme yapacağı yeniden yargılamada bozma kararına konu olan ilk kararı ile bağlı değildir Buna bozmadan sonra serbestlik kuralı denir] 

Yargıtay tarafından verilen bozma kararlarına karşı mahkemelerce verilecek direnme kararı konusunda aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

1.  Mahkeme direnme kararı verecekse yeniden hüküm kurması gereklidir 
2. Direnme kararları  Ceza genel kuruluna gönderilir 
3. Daire direnme kararının yerinde görürse kararını düzeltir 
4. Daire direnme kararının yerinde görmezse davayı Yargıtay ceza genel kuruluna gönderir
5. Direnme üzerine ceza genel kurul tarafından verilen kararlara karşı direnme kararı verilemez 

CEVAP) B

[ Direnme kararı Yargıtay İlgili Ceza Dairesine gönderilir doğrudan ceza genel kuruluna gönderilmez ]

[[ Yargıtay içtihatlarına göre şeklen direnme kararı verilmiş olsa bile 

•  bozma kararı doğrultusunda işlem yapmak 
• bozma kararında tartışması gereken hususları tartışmak 
• bozma sonrası yapılan araştırma, inceleme ve toplanan yeni kanıtlara dayanmak 
• Ilk hükümde yer almayan ve daire denetiminden geçmemiş olan yeni ve değişik gerekçelerle hüküm kurma 
• sonradan yürürlüğe giren kanuna dayanarak ilk hükümde yer almayan ve daire denetiminin geçmeyin yeni bir hüküm oluşturmak 

Özde direnme kararı olmayıp  BOZMAYA EYLEMLİ UYMA sonucu verilen yeni bir karardır

 İlk derece mahkemesi tarafından bozma kanallarının sonrasında verilen bu tür kararlar karşı Yargıtay'ın İLGİLİ DAİRESİ  tarafından inceleme yapılır Ceza genel kuruluna gönderilmez 

Bu işin mantığı şudur:  özel dairede incelenmeyen bir husus ilk kez ve doğrudan doğruya ceza genel kurulunda incelenemez ]]

Yargıtay kararlarının gönderileceği mercilere ilişkin olarak aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? 

1. Bölge adliye Mahkemesinin temyiz olunan hükmünün Yargıtayca hukuka uygun bulunması halinde TEMYİZ İSTEMİNİN ESASTAN REDDİ [ ONAMA] Kararına ilişkin dosya İlk derece mahkemesine kararın bir örneği ise Bölge adliye mahkemesine gönderilmek üzere Yargıtay Cumhuriyet başsavcılığına verilir 
2. Yargıtay'ın davanın esasına hükmedebileceği gibi hükümdeki hukuka aykırılığı da düzeltebileceği ISLAH KARARLARINDA karara ilişkin dosya ilk derece mahkemesine kararın bir örneği ise Bölge adliye mahkemesine gönderilmek üzere Yargıtay Cumhuriyet başsavcılığına verilir 
3. Yargıtay davanın esasına hükmedebileceği ya da hükümdeki hukuka aykırılığı bizzat düzeltebileceği ıslah kararı verilebilen bir durum yoksa, dosyayı yeniden incelenmek ve hüküm verilmek üzere HÜKMÜ BOZULAN BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİNE veya diğer bir Bölge adliye mahkemesine gönderir 
4. Bozma kararı İstinaf başvurusunun esastan reddi kararına ilişkin ise [ İSTİNAF İLK DERECEYİ BOZMUŞ YARGITAY İSTİNAFI BOZMUŞ] dosya gereği için karar veren ilk derece mahkemesine gönderilir 
5. Bozma kararı hukuka aykırılığın düzeltilerek İstinaf başvurusunun esastan reddi kararına ilişkin ise dosya gereği için Bölge adliye mahkemesine gönderilir 

CEVAP) E

[ Hukuka aykırılığın düzeltilerek İstinaf başvurusunun esastan reddi kararına ilişkin ise dosya gereği için karar veren ilk derece mahkemesine ya da bozma kararının içeriği doğrultusunda Yargıtayca uygun görülmesi halinde Bölge adliye mahkemesine gönderilir ]

[ Hüküm mahkemenin hukuka aykırı olarak kendisini görevli veya yetkili görmesinden dolayı bozulmuşsa Yargıtay aynı zamanda dosyayı görevli veya yetkili mahkemeye gönderir 

İlk derece mahkemesi tarafından doğrudan temyiz yolu açık bulunan hükümler ile ilgili olarak verilen karara ilişkin dosya hükmü veren ilk derece mahkemesine gönderilmek üzere Yargıtay Cumhuriyet başsavcılığına verilir ]

Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısının itirazı ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? 

1. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı resen ya da istemez üzerine bu olağanüstü kanun yoluna başvurabilir 
2. Sanığın aleyhine olan başvurularda 30 günlük süre Ceza Dairesi kararının Yargıtay Cumhuriyet başsavcılığına verildiği tarihten başlar 
3. Sanığın lehine itirazlarda süre aranmaz 
4. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısının itirazı üzerine dosya ceza genel kuruluna gönderilir 
5. İtiraz Yargıtay ceza Genel Kurulu tarafından incelenir ve inceleme dosya üzerinden duruşmasız olarak yapılır

CEVAP) D

[ İtiraz üzerine dosya kararına İtiraz edilen daireye gönderilir 

  daire en kısa sürede incelemesini yapar ve itirazı yerinde görürse kararın düzeltir 

yerinde görmezse o dosyayı ceza genel kuruluna gönderir]

 [[ Bölge adliye mahkemesi ceza dairelerinin kesin  nitelikteki kararları aleyhine Bölge adliye mahkemesi Cumhuriyet başsavcılığına itiraz yetkisi tanınmıştır 

itiraz kararın başsavcılığa verildiği tarihten itibaren 30 gün içinde karar veren daireye yapılır 

sanık lehine  itirazlarda süre aranmaz ]]

[[[ Kanun yararına bozma olağanüstü kanun yolu ile ilgili bilinmesi gerekenler şunlardır : 

• Öne sürülen hukuka aykırılıkların ciddi boyutlara ulaşması gerekir
•  mahkemenin takdirine bağlı istekler ile uygulamadaki takdir yanılgıları ve takdirin yerinde olup olmadığının denetlenmesine ilişkin başvurular ile delillerinin takdir ve tercihinde hataya düşülmesi kanun yararına bozma konusu yapılamaz

• Kanun yararına bozma yoluna gidilebilmesi için karar veya hükmün İstinaf veya temyiz incelemesinden geçmeksizin kesinleşmiş olması gerekir
• Hüküm veya kararlardaki kanuna aykırılığın olağan kanun yollarından birine başvurularak giderilmesi olanağının bulunmaması gerekir
• Kanun yararına bozma isteminde bulunma yetkisi Adalet Bakanlığına aitti
• rAdalet Bakanlığı karar veya hükmün Yargıtay tarafından bozulması isteme nedenlerini belirterek Yargıtay Cumhuriyet başsavcılığına yazılı olarak Bildirir 
• Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı  ilgili ceza dairesine istemi içeren yazıyı verir
• Kanun yararına bozma yetkisi hükümlünün cezasının kaldırılmasına veya daha hafif bir cezanın verilmesine özgü olmak üzere ve kanun yararına olarak resen Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı tarafından da kullanılabilir
• Ancak kanun yararına bozma yoluna Adalet Bakanlığı tarafından başvurulduğunda bu yetki artık Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı tarafından kullanılamaz]]]

Hakim veya mahkeme tarafından verilen ve İstinaf veya temyiz incelemesinden geçmeksizin kesinleşen karar veya hükümler için başvurulan olağanüstü kanun yolu hangisidir \

CEVAP)  kanun yararına bozma

[Dikkat yargılamanın yenilenmesi olağanüstü bir kanun yoludur ve kesinleşmiş hükümlerdeki hukukA aykırılıkların ortadan kaldırılması amaçlanır. YARGILAMANIN YENİLENMESİNDE HÜKÜM OLAĞAN KANUN YOLUNDAN GEÇMİŞTİR. KANUN YARARINA BOZMADA KANUN YOLU DENETİMİNDEN GEÇMEMİŞ HÜKÜM VARDIR.]

Yargılamanın yenilenmesi ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

1. Yargılamanın yenilenmesi yoluna başvurulabilecek kararlar kesin hüküm niteliği kazanmış kararlardır 
2.  yargılamanın yenilenmesini savcı,hükümlü, hükümlü ölmüşse eşi altsoyu ve üstsoyu ve kardeşleri isteyebilir 
3.  bu kişilerin yokluğu durumunda adalet bakanı da yargılamanın yenilenmesi isteminde bulunabilir 
4.  hükmün infaz edilmiş olması veya hükümlünün ölümü yargılamanın yenilenmesi istemine engel olur
5. Hükümlü sadece kendi lehine yargılamanın yenilenmesini isteyebilir Beraat eden sanık yargılamanın yenilenmesini isteyemez Cumhuriyet Savcısı hem lehte hem de aleyhe yargılamanın yenilenmesi talebinde bulunabilir

CEVAP) D

[ Yargılamanın yenilenmesi istemi hükmün infazını ertelemez

 ancak mahkeme infazın geri bırakılmasına veya durdurulmasına karar verebilir ]

Aşağıdakilerden hangisi Hükümlü LEHİNE olan yargılamanın yenilenmesi nedenlerinden birisi değildir?

1.  duruşmada kullanılan  ve hükmü etkileyen bir belgenin sahteliğinin anlaşılması 
2. yemin verilerek dinlenmiş olan bir Tanık veya bilirkişinin hükmü etkileyecek biçimde hükümlü aleyhine kasıt veya ihmal ile gerçek dışı tanıklıkta bulunduğu veya oy verdiğinin anlaşılması
3. Duruşmada sanığın ve hükümlünün lehine ileri sürülen ve hükme etkili olan bir belgenin sahteliğinin anlaşılması
4. Hükme katılmış olan hakimlerden birinin hükümlünün neden olduğu kusur dışında, aleyhine ceza  kovuşturmasını veya bir ceza ile mahkumiyetini gerektirecek biçimde görevini yapmakta kusur etmiş olması
5. Ceza hükmü Hukuk Mahkemesinin bir hükmüne dayandırılmış olup da bu hükmün kesinleşmiş diğer bir hüküm ile ortadan kaldırılması

CEVAP) C

[ Duruşmada sanığın ve hükümlünün lehine ileri sürülen ve hükümde etkili olan bir belgenin sahteliğinin sonradan anlaşılması durumunda sanık veya hükümlünün ALEYHİNE olan bir  yargılamanın yenilenmesi nedeni vardır] 

[ Aşağıdaki iki halde de hükümlünün lehine olan yargılamanın yenilenmesi sebepleri vardır :

• yeni olaylar veya yeni kanıtlar ortaya konulup da bunlar yalnız başına veya önceden sunulan kanıtlarla birlikte göz önüne alındıklarında sanığın beraati veya daha hafif bir cezayı içeren yasa hükmünün uygulanması ile mahkum edilmesini gerektirecek nitelikte olması
• Ceza hükmünün Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin ve eki protokollerin ihlali suretiyle verildiğinin ve hükmün bu aykırılığa dayandığının Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kesinleşmiş kararı ile saptanmış olması veya ceza hükmü aleyhine Avrupa insan hakları mahkemesine yapılan başvuru hakkında dostane çözüm ya da tek taraflı deklarasyon sonucunda düşme kararı verilmesi 

Bu durumda yargılamanın yenilenmesi Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararının kesinleştiği tarihten itibaren BİR YIL  içinde istenebilir] 

 Sanık veya hükümlü aleyhine olan yargılamanın yenilenmesi sebepleri:

1.  Hükme katılmış olan hakimlerden birinin aleyhine ceza kovuşturması veya bir ceza ile mahkumiyetini gerektirecek nitelikte olarak görevini yapmadığından sanık veya hükümlü aleyhine kusur etmiş olması 
2. Sanığın Beraat ettikten sonra suçla ilgili olarak hakim önünde güvenilir nitelikte ikrarda bulunması 
3. duruşmada Sanığın veya hükümlünün lehine ileri sürülen ve hükümde etkili olan bir belgenin sahteliğinin anlaşılması]

•  Hatanın giderilmesini sağlayacak başka bir yol varsa yargılamanın yenilenmesi yoluna gidilemez
• Yargılamanın yenilenmesi olağanüstü kanun yolu olarak Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi konusundaki süre haricinde süreye tabi değildir
• Yargılamanın yenilenmesi istemi hükmü veren mahkemeye sunulur
• Hükmü veren mahkeme yargılamanın yenilenmesi isteminin kabul edilebilir olup olmadığına ilişkin duruşma yapılmaksızın bir karar verir
• Yargılamanın yenilenmesi istemi kabul edilirse bir diyeceği olup olmadığı 7 gün içinde bildirilmek üzere Cumhuriyet Savcısı ve ilgili tarafa tebliğ edilir Bu kararlara itiraz edilebilir
• Yargılamanın yenilenmesi aşamasında yeniden yapılacak duruşma sonucunda mahkeme önceki hükmü onaylar veya hükmün iptali ile dava hakkında yeniden bir hüküm verir 
• yargılamanın yenilenmesi istemi hükümlünün lehine olarak yapılmışsa yeniden verilecek hüküm önceki hükümle belirlemiş olan cezadan daha ağır bir cezayı içeremez