tarih not

İstanbul Hükümeti TBMM'nin varlığını son verebilmek için İngiltere'nin de maddi ve manevi desteğiyle Ahmet Anzavur ve kuva-yi inzibatiye ayaklanmalarını doğrudan kendisi çıkarmıştır Diyarbakır yöresinde başlayan Ali Batı ayaklanması ve Afyon'da çıkarılan �opur Musa ayaklanması arı İstanbul hükümeti ile itilaf devletlerinin ortaklaşa çıkardıkları ayaklanmalar tır 

Birinci TBMM tarafından kurulan düzenli orduya geçiş aşamaları şu şekildedir

 Kuvayi Milliye giderleri Milli Savunma Bakanlığı tarafından karşılanmıştır

 subay yetiştirme merkezleri açılmıştır

 seferberlik ilan edilerek askere alma işlemleri başlatılmıştır

 Batı Cephesi ikiye ayrılmıştır

 ileciğe giden İsmet bey düzenli orduyu kurma çalışmalarını başlatmıştır İtalya işgal ettiği bölgelerden çekilme kararını ikinci İnönü Savaşı'ndan sonra almıştır

1921 yılında II İnönü Savaşı'ndan sonra düzenlenen Londra Konferansı'na Osmanlı Hükümeti adına Tevfik Paşa TBMM hükümeti adına Bekir Sami Bey katıldı Tevfik Paşa sözü Peki Sami Bey'e bırakmıştır

İstiklal Marşı Milli Eğitim Bakanlığı'nın düzenlediği yarışma sonucu I İnönü zaferinden sonra ikinci İnönü zaferinden önce Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde kabul edilmiştir

Büyük Taarruz sonucunda 9 Eylül'de İzmir'e giren Türk Ordusu İngiliz işgalinde bulunan Doğu trakya'yı kurtarmak için yönünü Çanakkale'ye Doğru çevirdi Böylece ilk defa İngiltere ile bir savaş yapma ihtimali doğdu Ayrıca Rusların savaş devam ederse yukarıdan boğazlara doğru harekete geçerek Türkiye Büyük Millet Meclisi yanında hareket edeceğiz konusunda bir ilanda bulunması ve daha önce yaptığı anlaşmalarla Anadolu'dan çekilen İtalya ve Fransa'nın İngiltere'ye baskı yaparak TBMM Ateşkes teklifinde bulunmasını sağlamıştır 

Mudanya Konferansı'nda ve Mudanya Ateşkes Antlaşması'nda Yunan hükümetinin İngiltere teslim etmiştir Yunanistan bu görüşmelere katılmamıştır

28 mart-1 Nisan 1921'de tarihlerinde meydana gelen ikinci İnönü Savaşı'nın hemen ardından aslan ve Dumlupınar yönüne doğru geri çekilmekte olan Yunan ordusuna Türk birlikleri taarruz etmiştir ancak Ordu henüz taarruz gücünü erişmeden dolayı bir sonuç alınamamıştır 

İtalya ve Fransa Birinci İnönü Savaşı'nı TBMM kazandıktan sonra Savaşın daha fazla uzatılmaması ve diplomatik çabaların hızlandırılması amacıyla Yunanistan'ın da Londra Konferansı'na katılması için çaba sarf etmişlerdir

Yunanistan ikinci İnönü Savaşı'nda aldıkları yenilgiden sonra Türk ordusunu kesin yenilgiye uğratan bilmek için tüm maddi ve manevi güçlerinin emrine verip ülkelerinde seferberlik ilan ettiler İngiltere'den de maddi ve manevi desteği alan Yunanlılar Kütahya bölgesinde saldırıya geçerek Eskişehir Savaşı'nı başlattı 

Fevzi Çakmak Başkomutanlık Meydan Savaşı'ndan sonra Mustafa Kemal Paşa'nın tavsiyesi üzerine meclis tarafından mareşallik rütbesini terfi ettirilmiştir 31 Ağustos 1922'de Kurtuluş Savaşı üzerine yazılan romanlardan ilki Halide Edip tarafından yazılan ateşten gömlektir 1922 yılında yazılmıştır 

Mustafa Kemal II İnönü Savaşı'ndan sonra İsmet Paşa'ya çektiği telgrafta siz orada yalnız düşmanı değil milletin makus talihini de yendiniz demiştir 

Kurtuluş Savaşı'nın yüzünü yıkıcılığın ve savaşın Ne zor şartlar altında kazanıldığını ansıtan ressamlar arasında şunlar yer almaktadır İbrahim Çallı Hikmet Onat Ruhi Arel Cemal 

Birinci İnönü Savaşı'nın kazanılmasında etkili olan iki tane komutan vardır Bunlardan biri İsmet İnönü iğeri de İzzettin paşadır

Ikdam ve akşam gazetelerinde yazdığı Makale ve hikayelerle milli mücadeleyi destekleyen Mustafa Kemal'in yanına gelerek TBMM üyeliği görevi ile bizzat milli mücadelenin içinde bulunan ve Yunan ordusunun Yakıp yıktığı bölgelerde gördüklerini köyler ahalisine adını taşıyan hikaye ve makalelerle ve Yaban adlı romanıyla Milli Mücadele yıllarını anlatan yazar Yakup Kadri Karaosmanoğlu

Metristepe 1. İnönü Savaşı'nın kazanılmasının sağlayan İsmet Paşa'nın Divan Tepe Sakarya Meydan Savaşı'nı Kocatepe ise Mustafa Kemal Paşa ve Fevzi Paşa'nın yan yana 26 Ağustos şafak vakti Türk ordusunda taarruz'un başlattıkları mevki nedir 

Tetkiki Mezalim heyeti Yunanistan'ın Batı Anadolu'yu işgali sırasında ve savaş Sakarya Meydan Savaşı'ndan sonra artan Yunan araştırmak için bölgeye gönderilmiştir bu heyetin içinde Halide Edip Adıvar Yusuf aç Yakup Kadri Karaosmanoğlu Falih Rıfkı Atay ve Mehmet alsın gibi tanınmış kişilerden oluşmuştur Bu kişiler daha sonra buralarda gördüklerini kitaplaştırılmış lardır Halide Edip Adıvar Vurun k****** ve Yakup Kadri Karaosmanoğlu'nun Yaban eserlerinde olduğu gibi

Lozan görüşmelerine Türkiye Fransa İtalya Yunanistan Japonya ve İngiltere katılırken Bunlara ek olarak boğazların statüsü konusunda Bulgaristan'da Sovyet Rusya dahil edilmiştir 

Yunan komutan Tripolis Büyük Taarruz sırasında Türk kuvvetlerinin cepheyi yarması sonucunda bazı Subaylar ile beraber Dumlupınar önünde çember alınıp esir edilmiştir Mustafa Kemal tarafından Uşak'ta kabul edilen tropolis Savaş bittikten sonra Yunanistan'a geri gönderilmiştir 

Halide Edip Adıvar Kurtuluş Savaşı yıllarında Onbaşı Çavuş ve Başçavuş rütbelerinde Ordu hizmetinde çalıştığı dönemde yaşadıklarını Türk'ün Ateşle İmtihanı adlı kitabında toplamıştır 

Çerkez Ethem ve bağlı birliklerin TBMM'ye karşı ayaklanma sınıf fırsat göreyim Yunanlıların Anadolu'yu işgal etmek için harekete geçmesi Birinci İnönü Savaşı'nın başlamasına neden olmuştur 

Sakarya zaferinden sonra itilaf devletlerinin her iki tarafa da yani Türk ve Yunan taraflarını Ateşkes önerisinde bulunmasının asıl nedeni Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin daha fazla güçlenmesini engellemek ve bunun içinde Sevr Barış Antlaşması maddeleri n11 TBMM kabul ettirmektir 

TBMM hükümeti II İnönü Savaşı öncesinde Karadeniz Bölgesi'nde Pontus Rum çeteleri ve sivas-erzincan ve Tunceli'de olaylarında etkili olan Koçgiri ayaklanması ile uğraşmak zorunda kalmıştır Çerkez Ethem İsyanı ile 1. İnönü Savaşı sırasında uğraşmak zorunda kalmıştır

Lozan Barış Antlaşması görüşmeleri sırasında tarafların üzerinde anlaştığı ve yazılı hale getirilen ilk konu patrikhane sorunu konusudur

Türkiye Devleti Lozan Barış Konferansı'nda Türkiye içindeki yabancı okulların yönetimi konusunu bir iç mesele olarak görüp tartışma konusu yapmamıştır Bu konu daha sonra 1924 yılında çıkarılan tevhid-i Tedrisat kanunu ile yeniden gündeme gelecektir

Büyük Taarruz öncesi sorunun barışçıl yollarla çözülmesi gerektiği üzerinde duran Mustafa Kemal dönemin Dışişleri Bakanı Yusuf Kemal tengirşenk ki İtilaf devletleri ile görüşmesi için Avrupa'ya göndermiştir 

Kazım Karabekir İstiklal harbimiz Ali Fuat Cebesoy Milli Mücadele Hatıraları Kemal Arıburnu Atatürk'ten Anılar Rauf Orbay Cehennem değirmeni isimli kitapların yazarıdır

Mustafa Kemal Sivas kongresinde Temsil Heyeti başkanı sıfatıyla Güney Cephesi'nin komutanları gönderdi Kılıç Ali ve Yörük Selim Bey Maraş'ta Yüzbaşı Ali Saip Bey Urfa'da Topçu Kemal Bey piyade Yüzbaşı Osman Bey ve Yüzbaşı atıp Bey Adana'da Teğmen Sait Bey Antep'te önemli hizmetlerde bulunmuştur 

Ikinci İnönü Savaşı'nın kazanılması ile beraber italyanların işgal ettikleri bölgeleri boşaltmaya başladılar Fransa ise işgal ettiği Zonguldak'tan çekilerek meclis ile anlaşma ortamı aramaya başladı

1881 yılında Osmanlı Devleti'nin iflası sonucunda Osmanlı devletinin gelirlerine el koyarak bu yola devletin dış borçların ödenmesinden sorumlu olan Duyun u Umumiye İdaresi Lozan'da da Osmanlı dış borçlarının ödenmesi ödenecek olan tutarı ve Osmanlı'dan ayrılan devletlerin hangi burca sahip olduğunu bu devletlere bildirmekle görevli olmuştur 

Atatürk'ün söylev ve demeçleri adındaki Eser görev aldığı ilk cepheden milli mücadele günleri ve hayatının sonuna kadar geçen süre içindeki verdiği demeçler sözler ve TBMM'deki konuşmaları kapsar

Atatürk'ten mektuplar adlı eser Afet İnan ile Atatürk'ün 1935 ve 1938 yılları arasında ve özellikle Hatay meselesi üzerine yapılan konuşma ve yazışmalarını ele 

TBMM hükümeti 1921'de Londra Konferansı'na İtalya'nın resmi davetini alması üzerine katılmıştır

Menemen isyanı Serbest Cumhuriyet Fırkası kapatıldıktan sonra ortaya çıkan ve Cumhuriyet rejimine karşı çıkan ikinci ayaklanma

Şeyh Sait İsyanı'nın çıkması üzerine isyanı bastıran Ali Fethi Okyar hükümeti istifa edip yerine İsmet İnönü hükümeti gelmiştir

1900 30 yılında kadınlara verilen belediye seçimlerine katılabilme hakkı ile beraber aynı ile yapılan seçimler sonucu Saniye Hanım Artvin'in Yusufeli ilçesi Kılıçkaya kasabasının Belediye Başkanı olmuştur ilk belediye başkan olan kişi budur kadın budur 

Mustafa Kemal'in sevdiği şiirler Mehmet Emin Yurdakul aait Cenge Giderken şiiri Tevfik Fikret ait Siz Ferda ve vurucu adlı şiirler indir 

Cumhuriyetin 10 yıl dönümü kutlamaları filmi almak ve bu tarihi olay belgelemek amacıyla Sergey yutkeviç Rus yönetmen Türkiye'ye gelmiştir 

Atatürk'ün doğumunun 100. yılında bildiri yayınlayan uluslararası kuruluş UNESCO dur

Maddi ve manevi değerleri gelecek nesillere aktarmak ve bu değerlerin devamını sağlamak Milliyetçilik ilkesi ile ilgilidir

 milli birlik ve beraberliği korumak bunun için çalışmak Milliyetçilik ilkesi ile ilgilidir 

Andımızın yazarı eski Milli Eğitim Bakanı Dr Reşit Galip Atatürk döneminden beri okutulmuştur 

Lozan Barış Antlaşması'nı TBMM nin onaylaması ile 9 Ekim 1923'te İstanbul İşgalci köpekler tarafından boşaltıldı Bu da yeni başkenti neresi olacak konusunu gündeme getirdi İsmet İnönü bu sorunu çözmek için Ankara'nın başkenti ilan edilmesi için tek maddelik bir önerge verdi yapılan oylama sonucu Ankara 13 Ekim 1923'te Cumhuriyet ilan edilmeden başkent ilan edilmiştir

Tekke ve zaviyelerin kapatılması 2 Eylül 1925'te dir 

1934 yılında soyadı kanunu çıkması sonucu Mustafa Kemal'e Atatürk soyadını verilmesini öneren Konya milletvekili Naim Hazım Onat tır

1925 yılında Dışişleri bakanlığınca düzenlenen bir kanun tasarısı ile her sene 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı olarak kutlanmasına karar verilmiştir 

Cumhuriyet dönemindeki İlk kağıt paralar 1927 yılında Thomas adlı şirket tarafından İngiltere'de basılmıştır

1926 senesinde Maarif Teşkilatı hakkında kanun çıkarılmıştır bu kanunla eğitim sistemi milli olacak şekilde ilk ve ortaöğretim ders programları belirlendi Eğitim Hizmetleri Çağdaş hale getirildi okul açılması Bakanlığı izne bağlantı 

Türk Hava Kurumu 1925'te Mustafa Kemal Atatürk'ün emriyle Türk Tayyare Cemiyeti adı altında kurulmuştur

 türkkuşu Türk Hava Kurumu bünyesindeki Uçuş Okulu dur ve 1935 tarihinde kurulmuştur

 Türkiye'nin ilk uçak motoru fabrikası 1944'te Atatürk Orman Çiftliği'nde 

Mustafa Kemal'in vefatı sonrası Cumhurbaşkanı seçilen İsmet İnönü 1938 yılında Atatürk'ün paralar üzerindeki resmini kaldırıp kendi resmini koy durmuştur 1938'den CHP iktidarının sona erdiği 1950 yılına kadar paraların üzerinde İsmet İnönü'nün resimleri bulun 1950 seçimlerinde Demokrat Parti'nin kazanması ile beraber 1951 yılında Adnan Menderes tarafından paraların üzerine tekrar Atatürk resmi konulmuştur

Atatürk'ün yaveri Salih Bozok Tur

Karabük demir çelik fabrikası 10 Kasım 1936 tarihinde İngilizce hükümeti ile imzalanan 2,5 milyon sterlinlik kredi anlaşmasına dayalı olarak firmasını ihale edilmiştir 3 Nisan 1937'de fabrikanın ilk temelini atmış fabrika 1939'da işletmeye açılmıştır

Şapka Kanunu 1925 yılında kabul edilmiştir

 Miladi takvim 1926 yılında kabul edilmiştir

 ölçü birimlerinde değişiklik 1931 yılında kabul edilmiştir

Türk Ocakları 1912 yılında İstanbul'da kurulan ve Türkiye'de milli bir devletin oluşumuna katkı veren milliyetçi bir örgüttür Mustafa Kemal'in emriyle 1931 yılında kapatılmış Türk ocaklarının yerine ise 1932 yılında Halkevleri kurulmuştur

1928 yılında gerçekleştirilen halk Harf İnkılabı sonrası Millet mektepleri de 1928 yılında kurulmuştur

Türkiye Cumhuriyeti'nin 10 yıl etkinlikleri nedeniyle 10 Yıl Marşı'nı besteleyen klasik batı müziğinin ülkemizde öncüsü olan ve Türk Beşleri olarak adlandırılan grubun içinde yer alan kişi Cemal Reşit Rey 

Atatürk'ü hayatı boyunca ziyaret eden ilk devlet başkanı Afganistan Kralı amanullah Han olmuştur amanullah Han ilk kez 1928'de Türkiye'ye gelmiştir daha sonra 1930'da 33 yıllarında da Türkiye'ye gelmiştir 

1931 yılında kurulan ve ilk adı Türk Tarihi Tetkik Cemiyeti olan Türk Tarih Kurumu'nun ilk Genel Başkanı Mehmet Tevfik Bıyıklıoğlu

1928'de olan olaylar şunlardır illetlerarası rakamların kabul edilmesi yeni Türk harflerinin kabul edilmesi millet mekteplerinin açılması anayasadan Devletin dini İslam'dır ibaresinin kaldırılması 

Diyanet İşleri'nin ilk başkanı Mehmet Rıfat Börekçi

1924 Anayasası'nda yapılan ilk değişiklik 1928 tarihinde yapılan Türkiye devletinin dini İslam'dır ibaresinin kaldırılması ve milletvekili yemini içinden Vallahi kelimesinin kaldırılmasıdır

Türk Dil Kurumu 1932 yılında Türk Dili Tetkik Cemiyeti adı altında kurulmuştur ve ilk başkanı Semih Rıfat yalnız değildir 

Türkiye Cumhuriyeti'nde ilk kadın inşaat mühendisi Sabiha ilk belediye başkanı Sadiye hanımdır ilk Büyükelçisi Filiz Dinçer

Atatürk 24 Kasım 1928'de millet mektepleri başöğretmeni ünvanı kabul etti 1981'den itibaren de bugün Öğretmenler Günü olarak kutlanmaya başlandı

 ürkiye'nin ilk kadın doğum uzmanı Dr Pakize İzzet tersidir ilk kadın fotoğrafçısı ise Semiha es dir 

Mustafa Kemal 1927 yılında kabul edilen Cumhuriyet Halk Fırkası ile Parti'nin değişmez Genel Başkanı seçilmiştir bu tüzük değişikliği ile milletvekili adaylarını seçme yetkisi hayatı boyunca Mustafa Kemal'e verildi Mustafa Kemal bu olayları kısa bir süre sonra da CHP'nin iki kurultayında okumuştur 

23 Nisan 1929 yılından bu yana Çocuk Bayramı olarak kutlanmaktadır

Atatürk Türk kadınına verilen hakları uluslararası alana taşıyarak 22 Nisan 1935'te 12 uluslararası Kadınlar Birliği Kongresi'nin İstanbul'da yapılmasını sağladı özellikle Mısır delegesi Şafak Atatürk'e olan saygısını sevgisini bu konferansta belirtmiştir 

Türk gemisi Bozkurt ile Fransız gemisi lotusun 2 Aralık 2 Ağustos 1926'da Ege Denizi'nde çarpışmaları sonucu Bozkurt gemisi batmış ve 8 Türk vatandaşı hayatını kaybetmiştir uluslararası Adalet divanında bu dava Türkiye lehine sonuçlanmıştır bu davadan sonra Türkiye Kabotaj Kanunu ilan etmiştir Türkiye'yi bu davada temsil eden Mahmut Esat Bozkurt 

Latin harfleriyle yayınlanan ilk gazete Mardin gazetesidir Latin harfleriyle yayınlanan ilk dergisi adını bizzat Atatürk'ün verdiği Türk Tarih Kurumu tarafından çıkarılan 1937 yılından beri belleten dergisi dir 

1933 yılında Atatürk tarafından gerçekleştirilen üniversite reformu İsviçreli bilim adamı Albert mal tarafından yazılan rapor doğrultusunda şekillenmiştir

Atatürk'ün direktifleri ile Türkiye'deki müzik kurumlarının durumları hakkında rapor yazdırılan ve bu rapor doğrultusunda Musiki Muallim Mektebi'nin açılmasına katkı sağlayan dönemin ünlü bestecisi Alman Profesör hinder midir 

Çıkarılan milli korunma kanunu gereği halkın et ve hayvan ürünlerinden yararlanması sağlayan kurumdur 1952 yılında kurulmuştur Cumhuriyetin ilk yıllarında zellikle Mimar Kemalettin de Vedat Tek ve Ali Talat bey mimari alanda birçok eseri ülkemize kazandırmışlardır Örneğin Mimar Kemalettin Bey Ankara Gazi İlk Muallim Mektebi İstanbul bebek ve Bostancı camileri ile Ankara 2 Vakıf Han yaptırmıştır

Cumhuriyet döneminde Türk Beşleri olarak bilinen müzik alanındaki sanatçılar Cemal Reşit Rey Ulvi Cemal Erkin Hasan Ferit alnar Ahmet Adnan Saygun ve Kazım Akses tır 

20. yüzyılın başlarında etkili olan Kübizm akımının en önemli temsilcileri Pablo Picasso Record Brother Türk ressamlar bu Akından etkilenip bir araya gelmişler ve 1933'te de grubun kurmuşlardır

Şehit çocukları için şarkılı ibret adında bir tiyatro kitabı yazan Milli Mücadele kahramanı Kazım Karabekir

Cumhuriyet döneminde Avrupa'da eğitim gören Cemal Reşit Rey batıda çok sesli sanat müziğinde sesini duyuran ilk Türk sanatçısıdır

1 Eylül 1953 yılında bitirilen ve mimarlığını ordinaryus Profesör Halit Emin Onat ve Doçent Ahmet Orhan Arda'nın yaptığı Eser Anıtkabir indir 

Ulus zafer anıtı Samsun Onur Anıtı Sarayburnu Atatürk heykeli gibi Türkiye'de gerçekleştirdiği heykelleri ile tanınan Avusturyalı heykeltıraş Henri kriteridir

Atatürk'ün öldüğü tarihte meclis Başkanlığı görevinde Mustafa Abdülhalik renda Başbakanlık görevinde Celal Bayar bulunmaktaydı

Atatürk'ün hastalığına dair ilk teşhisi 1937 yılında Yalova gezisinde Dr Nihat belger koymuştur 

Yabancı okullar konusunda Türkiye'nin en çok uğraştığı ülkeler Amerika Fransa ve İngiltere dir 

Türkiye'nin Osmanlı'dan kalan borçları tasfiyesi için batılı devletlerle yaptığı anlaşma Rusya tarafından hoş karşılanmamış tır Çünkü Rusya Çarlık Rusya dönemindeki borçları tanımamıştır 

Ankara'da bulunan Gençlik Parkı 1943 yılında İstanbul'da bulunan Gezi Parkı ise 1940 yılında açılmıştır bu yıllarda Türkiye Cumhuriyeti'nin başında İsmet İnönü bulunmaktadır

1923 yılında Türkiye ile Yunanistan arasında yapılan nüfus mübadelesine ilişkin protokol de 1913 yılında Bulgaristan ile imzalanan Bükreş Antlaşması'nın belirlediği sınır çizgisinin esas alınması kabul edilmiştir 

1933 senesinde Almanya'da Hitler'in başa geçmesi üzerine Türkiye ile Yunanistan bir araya gelerek daha sonra Balkan antantı'nın temelini oluşturacak olan samimi anlaşma paktını kurmuşlardır

Türkiye SSCB tarafından oluşturulan ben harbi kanun dışı Sayan Litvinov Protokolü imzaladı bu Protokolü imzalayan Türkiye ABD'nin önderliğinde kurulan ve Savaşı kanun dışı Sayan bir oluşmadan Briand Kellog Paktı nerede imzalanmıştır yıl ise 1929 

Türkiye Cumhuriyeti 1924 yılında tevhid-i Tedrisat Kanunu çıkardı bu kanuna tepki gösteren Fransa konuyu uluslararası boyutlarda tartışma istedi ancak Türkiye bu öneriyi reddederek uluslararası dış politikada ilk kez başarı kazanmış oldu 

Haliç Konferansı 19 Mayıs 1924 tarihinde Musul Konferansı'nın çözüme kavuşturulması için Türkiye İngiltere arasında yapılan görüşme dir Bu görüşmelerde Türkiye Cumhuriyeti'nin meclis başkanı Fethi Okyar temsil etmiştir 

Adana Mersin demiryollarının millileştirilmesi sorunu Atatürk döneminde Fransa'da yaşanan bir sorundur

1934 yılında kurulan Balkan Antantı'na İtalya'nın etkisiyle Arnavutluk Ege Denizi'ne inmeyi hedeflemesi Dolayısıyla Bulgaristan katılmamıştır

Türkiye'nin 1934 yılında katıldığı Balkan Antantı üyelerinin Montrö Boğazlar Konferansı sırasında Türkiye'ye destek vermesi sorunun lehimize çözümlenmesinde etkili olmuştur 

Akdeniz Paktı 1936 yılında İtalya'nın Doğu Akdeniz'de Ortadoğu'daki yayılmacı politikalarından dolayı kurulmuştur